Chemnitz

Chemnitz (alemanez ˈkɛmnɪts ahoskatua, 1953 eta 1990 artean: Karl-Marx-Stadt, kaʁlˈmaʁksˌʃtat ahoskatua; (txekieraz: Saská Kamenice) Alemaniako Saxonia estatuko hiri bat da. Leipzig hiritik 69 kilometro hego-ekialderantz dago, Alemania eta Bohemia bereizten dituzten Erz mendien iparraldean, Chemnitz ibaiaren ertzean. Leipzig eta Dresden hirien ondoren estatu hartako hirugarren hiririk handiena da. 2010eko erroldaren arabera 243.248 biztanle zituen; 314.437 biztanle zituen 1986. urtean.

Chemnitz Chemnitz
hiri handia
Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Alemania
Alemaniako estatua	Saxonia
Alkatea	Sven Schulze (en)
Izen ofiziala	Chemnitz Karl-Marx-Stadt Карл-Маркс-Штадт Karl-Marks-Ştadt Kamjenica Chemnitz
Jatorrizko izena	Chemnitz
Posta kodea	09001–09247
Udalerri kodea	14511000
Geografia
Koordenatuak	50°50′00″N 12°55′00″E
Azalera	221,05 km²
Altitudea	298 m eta 302 m
Mugakideak	Mittelsachsen (en) , Zwickau (en) , Erzgebirgskreis (en) , Flöha eta Gornau
Demografia
Biztanleria	250.681 (2023ko abenduaren 31)
126.843 (%50,6)   (%49,4) 123.838
Dentsitatea	1.134 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	0371, 037200, 037209, 03722, 03726
Ordu eremua	Europa Erdialdeko Ordua, UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Tampere, Timbuktu, Mulhouse, Łódź, Volgograd, Arras, Ústí nad Labem, Manchester, Düsseldorf, Akron, Taiyuan, Chennai, Ljubljana, Kaluga eta Bixkek
Matrikula	C
chemnitz.de

Industria-hiri garrantzitsua da: ehun-langintza (kotoia, artilea, ehun artifizialak, kapeluak), ehungintzarako makineria, automobilak, burdinbideetarako gaiak (bertan egin zen Alemaniako lehen lokomotorra).

Geografia

Chemnitz hiria Ore mendietan kokaturik dago, Chemnitz ibaiak zeharkatzen duen ibarrean.

Historia

Bohemiako bidean eta ikatz ugari dagoen arro baten erdian, Chemnitzeko hiria nabarmenkiro hazi zen XII. mendetik aurrera. Lehenengo aipamena 1143koa da eta 1170an Frederiko I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoak "hiri inperial" izendatu zuen. Erdi Aroan ehungintza izan zuen jarduera ekonomikorik garrantzitsuena. Populazioaren erdia oihalgintzan ari zen lanean hain zuzen ere.

XIX mendean ibarra erabat industrializatu zen, hiriari "Saxoniako Manchester" ezizena ezartzeraino. Bonbardaketa gogorrak jasan zituen Bigarren Mundu Gerran, batez ere bere birfindegiak eta gerrarako arma lantegiak izan ziren hegazkinen bonben itu. Hiria hondarretan gelditu zen etxebizitza prefabrikatuen auzo handiak sortu ziren. Ekialdeko Alemanian gelditu zen Chemnitz eta Alemaniaren bateratzera arte Karl-Marx-Stadt izen komunista zuen.

Ondasun nabarmenak

Kassberg auzoan eraikin historiko ugari gelditzen da oraindik, hala nola udaletxe zaharra eta berria, antzinako harresietako dorre gorria eta Donejakueren eliza gotikoa besteak beste.

Bestalde gazteluaren eremua ere berriztua dago bere eliza eta lakuarekin.

Banaketa administratiboa

• Adelsberg (25)
• Altchemnitz (41)
• Altendorf (92)
• Bernsdorf (42)
• Borna-Heinersdorf (13)
• Ebersdorf (14)
• Einsiedel ¹ (46)
• Erfenschlag (44)
• Euba ¹ (16)
• Furth (11)
• Gablenz (24)
• Glösa-Draisdorf (12)
• Grüna ¹ (95)
• Harthau (45)
• Helbersdorf (61)
• Hilbersdorf (15)
• Hutholz (64)
• Kapellenberg (81)
• Kappel (82)
• Kaßberg (91)
• Klaffenbach ¹ (47)
• Kleinolbersdorf-Altenhain ¹ (26)
• Lutherviertel (22)
• Markersdorf (62)
• Mittelbach ¹ (87)
• Morgenleite (63)
• Rabenstein (94)
• Reichenbrand (86)
• Reichenhain (43)
• Röhrsdorf ¹ (96)
• Rottluff (93)
• Schloßchemnitz (02)
• Schönau (83)
• Siegmar (85)
• Sonnenberg (21)
• Stelzendorf (84)
• Wittgensdorf ¹ (97)
• Yorckgebiet (23)
• Zentrum (01)

¹ herria ere bada

Iruditegia

• 
  Udaletxe zahar eta berriak.
• 
  Erdiguneko eremua.
• 
  San Pedro eliza eta antzokia.
• 
  Tren geltokia.