Isuntza

Isuntza Bizkaiko hondartza da, Lekeitioko udalerrian kokatuta dagoena. Lea ibaiaren itsasoratzearen ezker aldean dago.

Artikulu hau Lekeitioko hondartzari buruzkoa da; baserriak gaitzat duena beste hau da: «Isuntza baserriak»

Isuntza
Ezaugarri orokorrak:
- Kokalekua	Lekeitio
- Luzera	250 m
- Batez besteko zabalera	28 m
- Betetasun maila	Handia
- Urbanizatze maila
- Pasealekua	Bai
Hondartza mota:
- Hondar mota	Fina
- Bainuaren egoera	{{{bainua}}}
- Hondartza nudista	Bai
Kirolak:
- Surfa egiteko
- Urpekaritza	Bai
- Besterik	{{{beste kirolik}}}
Ingurumena:
- Landaredia	Bai
- Eremu babestua	Bai ([[{{{babestua}}}]])
- Bandera urdina	Bai
Segurtasuna:
- Arrisku seinaleak	Bai
- Hondartzaina	Bai
- Udaltzaingoa	Bai
- Sorosle taldea	Bai
Sarbideak:
- Elbarrientzat	Bai
- Sarbide mota
- Sarbide seinaleztatua	Bai
Bestelako informazioa:
- Taberna kopurua
- Kanpina	Bai
- Herrigunerako distantzia

Ezaugarriak

Hondartzak 250 metro neurtzen ditu luzetara. Itsasbehera denean 24.260 metro karratuko azalera dauka, eta itsasgora denean aldiz 8.380 metro karratuko azalera.

Hondartzaren ondoan Zita enperatrizaren hotela dago, hondartza ondoko parke batetik gertu.

Ontziolak

Hondartzatik hurbil, bi ontziola daude: Isuntza edo Egiguren Atxurra. Bi ontziola hauek, Lea ibaiaren ezkerraldeko hareatza batean daude, sarbide zaila dutelarik, Isuntza zubiaren ondoan eta Marierrota parean. Biak ibaiondoarekiko paraleloki daude eraikiak. Uretatik urrunen dagoena egun guztiz eraldatua dago.

Egungo ontziolak 1917an eraikiak dira, nahiz eta gune horretan ontziolen kokapenaren berri lehendik ere baden, orain artean nahiko eraldatuak izanik, garaiko argazkietan ikus daitekeenez.

Honako hauek dira eraikin elementu nagusiak:

• Harmaila ezartzen deneko harlangaitzezko plataforma.
• Estalki osoa sostengatzen duten zurezko zutoinak, 6 aldeetakoak eta 2 erdigunekoak.
• Hormak; irekiak, gune batzuetan oholeriaz.
• Estalkia; bi aldeetarakoa eta oraintsuko erreforma baten bidez teila duelarik. Estalki batek eranskin moduan atergune bat aurkezten du. Zertxak arruntak dira, zurezkoak.
• Zoruak; harrizkoak.
• Sabaiak; zertxak ikusten direla.

Esparru itxirik ez dagoenez, ez dago sarbide zehatzik, nahiz eta bi pabilioiak ibaiarekiko paraleloki kokatzean, bertarako gurpildunentzako sarbidea Zubietako Jauregiraino iristen den bidetik egiten den, Lumentza mendiaren hegal bat inguratuz.

Isuntza zubiaren ondoan, ontzioletako langileriaren antzinako etxebizitzak kokatzen ziren, gertatu berri den (1991) sute batez eraitsiak. Ontziolaren ingurunea ibaiaren burualdera ere hedatzen da, lursailari eusten dion hormak definitutako esparruan eta ontziolaren sarbide bezala balio duen bidearen artean, non lanerako gune bat eta ontziolari zerbitzua ematen dion material biltoki bat bilakatzen baita.

1998ko urriaren 20an, Eusko Jaurlaritzak monumentu-multzo izendatu zituen, Sailkatutako Kultura Ondasuna^[1].