José Emilio Pacheco

José Emilio Pacheco (Mexiko Hiria, 1939ko ekainak 30 – ib., 2014ko urtarrilak 26^[1]) mexikar poeta, eleberrigile, ipuingile, itzultzaile eta kritikaria izan zen. Bere belaunaldiko Mexikoko idazle nagusietakoa izan zen. Kazetaritzako Sari Nazionala irabazi zuen 1980an. Irrealismoaren baitan kokatzen da bere poesia, baina ironia handiarekin eta umore beltzez zipriztindua. Pachecorentzat, bere garaiari buruz jarrera kritikoa izan behar du poetak, historiaren zentzuaz kezkatzen den metafisiko bat izan behar du.

José Emilio Pacheco
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	José Emilio Pacheco Barny
Jaiotza	Mexiko Hiria, 1939ko ekainaren 30a
Herrialdea	Mexiko
Lehen hizkuntza	gaztelania
Heriotza	Mexiko Hiria, 2014ko urtarrilaren 26a (74 urte)
Heriotza modua	: bihotz-biriketako geldialdia
Familia
Ezkontidea(k)	Cristina Pacheco  (1962 -  2014)
Hezkuntza
Heziketa	Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	poeta, eleberrigilea, saiakeragilea, gidoilaria, itzultzailea, literatura-kritikaria eta idazlea
Enplegatzailea(k)	Essexeko Unibersitatea Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa Marylandeko Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi Battles in the Desert (en)
Jasotako sariak	ikusi Miguel de Cervantes saria  (2009) José Fuentes Mares National Prize for Literature  (2000) Alfonso Reyes International Prize  (2004, 2004) Xavier Villaurrutia saria  (1973, 1973) National Prize for Arts and Sciences  (1992) Reina Sofía Award  (2009) Magda Donato Award Premio Nacional de Poesía Aguascalientes  (1969) : Don't Ask Me How the Time Goes By (en) Premio Iberoamericano de Letras José Donoso  (2001, 2001) Golden Wreath  (2013) John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka Pablo Neruda Ibero-American Poetry Award  (2004)
Kidetza	Colegio Nacional (en) Academia Mexicana de la Lengua
Genero artistikoa	olerkigintza
Musika instrumentua	ahotsa

Idazlanak

Poesiak

Pachecoren poesia-lanen artean, aipagarriak dira:

• Los elementos de la noche (1963, Gauaren elementuak)
• El reposo del fuego (1966, Suaren atsedena)
• No me preguntes cómo pasa el tiempo (1969, Ez galdetu niri denbora nola igarotzen den)
• Irás y no volverás (1973, Joango zara eta ez zara itzuliko)
• Tarde o temprano (1980, Lehenago edo beranduago)
• Desde entonces (1981, Orduz geroztik)
• Los trabajos del mar (1984, Itsasoko lanak)
• Miro la tierra (1987, Lurrari so nago)
• Ciudad de la memoria (1990, Memoriaren hiria)
• El silencio de la luna (1996, Ilargiaren isiltasuna)
• Siglo pasado (2000, Aurreko mendea)
• Como la lluvia (2009, Euria bezala).

Narratiba

Narratiban hauek ditu lanik ezagunenak:

• El viento distante (1963, Urrutiko haizea)
• Morirás lejos (1967, Urruti hilko zara)
• El principio del placer (1972, Plazeraren hastapena)
• Las batallas en el desierto (1981, Basamortuko guduak)
• La sangre de Medusa y otros cuentos marginales (1990, Medusaren odola eta beste zenbait ipuin marjinal).

Sariak

Hainbat sari irabazi ditu, tartean Cervantes saria, 2009an.