Herrialde Katalanak

Herrialde Katalanak^[1] (katalanez Països Catalans, askotan PPCC gisa laburduta) katalana mintzatzen den lurraldeari ematen zaion izena da. Orokorrean, Katalan Herriak Iberiar Penintsularen ekialdean kokatzen dira, Pirinioak eta Segura ibaiaren artean, Balear Uharteak ere batasun honetan sartuz. Zenbaitzuk Sardiniako Alguer (Alghero) hiria ere sartzen dute Katalan Herrien barne.

Artikulu hau nazioari buruzkoa da; Espainiako autonomia erkidegoa gaitzat duena beste hau da: «Katalunia»

Herrialde Katalanak
Països Catalans
Catalan Countries (orthographic projection).svg
Geografia
Hiriburua	Bartzelona, Valentzia, Perpinyà, Palma
Azalera	70.520
Kontinentea	Europa
Administrazioa
Gobernu-sistema	Espainia: Katalunia, Valentziako Erkidegoa, Balearrak, Sartaldeko Zerrenda, El Carxe  Andorra  Frantzia: Ipar Katalunia  Italia: L'Alguer
Demografia
Erabilitako hizkuntzak	ikusi katalan
Moneta	Euro (€)
Bestelako informazioa
Internet domeinua	.cat

Hedadura 69.823 kilometro karratuetakoa da eta 12,9 milioi biztanle ditu (2004ean).

"Herrialde Katalanak" terminoa katalan nazionalista askok erabiltzen dute maiz.

Mugak

• Iparraldean Okzitania.
• Hegoaldean Murtzia.
• Ekialdean Mediterranear itsasoa.
• Mendebaldean Aragoi eta Gaztela-Mantxa.

Banaketa administratiboa

Tradizionalki eta administratiboki, Herrialde Katalanak ondoko lurraldeok osatzen dituzte, guztiak Espainiako administraziopean Ipar Katalunia (Frantzia), Andorrako Printzerria (Principat d'Andorra) eta L'Alguer (Italia) izan ezik:

• Katalunia (Catalunya), askotan Printzerria (Principat) deritzona. Pirinioetako Tratatuaren (1659) eraginez iparraldea (Ipar Katalunia) Frantziako estatuaren parte da. Hiriburua Bartzelona da.

• Valentzia (Comunitat Valenciana. Hiriburua Valentzia (València) da.

• Balear Uharteak (Illes Balears). Hiriburua Palma Mallorcakoa (Palma) da.

• Sartaldeko Zerrenda Aragoien (Franja de Ponent edo aragoieraz Francha de Lebán). Hiriburua Fraga da.

Hizkuntzan oinarrituriko ikuspuntu batetik, Herrialde Katalanen barruan ondorengo lurraldeak ere sartzen dira:

• Sardiniako Alguer hiria, non katalanaren aldaera bat (algerera, alguerès) mintzatzen baita.

• Murtziako El Carxe eskualdea.

Ipar Katalunia

Katalunia

Alguer

Sartaldeko
Zerrenda

Valentziako
Erkidegoa

Balear
Uharteak

Carxe

Italia

Espainia

Frantzia

Mediterraneo
itsasoa

Balearretako itsasoa

Andorra

Demografia

Katalana hedatzen den lurraldeak 12.805.197 biztanle zituen 2006an. Valentziar Herriko eskualde gaztelaniadunetako biztanleria (719.970 lagun) eta Arango haranekoak (9.554 biztanle) kontuan hartuz, 13.534.721 biztanle dituzte Katalan Herriek.

Lurraldea	Biztanleria
Katalunia (Arango harana kontuan hartu gabe)	7.125.143
Valentziako Erkidegoa (eskualde gaztelaniadunak izan ezik)	4.086.938
Balear Uharteak	1.001.062
Ipar Katalunia (Ekialdeko Pirinioetako departamentua, Fenolleda barne)	422.000
Andorra	81.222
Sartaldeko Zerrenda	47.771
Alguer / Alghero	40.391
Carxe	670
GUZTIRA	12.805.197

Kultura

Katalan Herriak aldarrikatzen dituen graffitia Argentonan.

Literatura

Sakontzeko, irakurri: «Katalunierazko literatura»

Katalunierazko idazleen artean, nabarmentzekoak dira, beste batzuen artean, Ramon Llull, Ausias March eta Salvador Espriu.

Musika

Sakontzeko, irakurri: «Katalunierazko musika»

Azpimarratzekoak dira Raimon, Joan Manuel Serrat, Maria del Mar Bonet eta Lluis Llach abeslariak.

Inadaptats, Obrint Pas, Opció k-95, Els Pets, Sopa de Cabra eta La Gossa Sorda dira talde ezagunetako batzuk.

Antzerkia