Lectoure - Wikiwand

Lectoure (frantsesez lɛktuʁ ahoskatua) edo Leitora (okzitanieraz: Leitora. lejˈtuɾɔ ahoskatua Okzitaniako udalerri bat da. Administratiboki Frantziako Gers departamenduan dago, Okzitania eskualdean.^[1] 2013an 3771 biztanle zituen.

Datu azkarrak Administrazioa, Izen ofiziala ...

Le Puyko Done Jakue Bidearen ibilbidea Lectouretik igarotzen da Izura-Azmerantz, non Xibaltarreko hilarrian Tours eta Vézelayko bideekin bat egiten duen. Lectoure eta Condom arteko Le Puy bidearen 35 km-ko zatia 1998an Unescoren Gizateriaren Ondarearen zerrendan inskribatutako "Donejakue bideak Frantzian" kultura-ondasunean sartuta dago.

Remove ads

Historia

Historiaurretik etengabe bizi izan da jendea bertan, indusketetan aurkitutako aztarna ugariek erakusten duten bezala. Lekuaren kokapen geografikoak, «ezproi itxi» bat da, eta horrek beti izan da lagungarria giza-taldeek okupatzeko, eskaintzen dituen defentsa abantailengatik eta ematen duen eskualdearen ikuspegi zabalari esker. Oppidum akitaniarra egon zen Burdin Aroan, Lactorateen hiriburua, eta gero erromatarrek okupatu zuten. Jendea ondoko behe lurraldera lekualdatu eta Lactora hiria lautadan barrena hedatzen da eta oparotasun garai luze bat ezagutzen du. Barbaroen inbasioen ondorioz, biztanleak goietara itzuli, harresiak eraiki eta Lactora gotorleku bihurtu behar izan zuten hainbat mendez. Erromatar garaiko inskripzio asko eman ditu hiriak, Clauss Slaby datu basean 346daude, harrian eta zeramikan.^[2] Horien artean, aldare tauroboliko multzo garrantzitsu bat iritsi zaigu, erromatar munduko kopururik altuena.

1325ean hiria Armagnaceko konderriko hiriburu bihurtu zen,^[1] antzinako Gaskoiniako dukeen ondorengo familia boteretsu batek gobernatua. 1473an, Jean de Jouffroy kardinalak Luis XI.aren izenean hiria setiatu zuen, eta, erori ondoren, herritar guztiak ezpataz hil zituen.^[1] 1562an, berriz ere gogor sufritu zuen katolikoen eskuetan, Blaise de Montlucen agindupean.^[1]

1473an Armagnac konderrirako seneskala, koroaren agentea, sortu zen. Seneskalak erabiltzen zuen eraikina, Armagnaceko seneskala, Lectoure udalerrian eraiki zuten. Posizioak edo eraikinak Frantziako Iraultzara arte iraun zuen, izan ere, 1835ean bertan behera utzi zuten.

Remove ads

Demografia

Biztanleriaren bilakaera
(Iturria: INSEE^[3] eta Cassini^[4])
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1846	1851
5.503	5.453	6.360	6.109	6.262	lac.	6 352	6.225

Biztanleriaren bilakaera
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896	1901	1906	1911	1921
6.098	5.914	6.086	5.733	5.507	5.542	5.272	4.994	4.736	4.495	4 310	4.166	3.726

Biztanleriaren bilakaera
1921	1926	1931	1936	1946	1954	1962	1968	1975	1982	1990	1999	2008
3.726	4.040	4.218	4.407	3.955	4 .134	3.908	3.950	3.790	3.923	4.034	3.933	3.746

Biztanleria

2007an Lectoure udalerrian erroldatutako biztanleak 3.771 ziren. Familiak 1.620 ziren, horien artean 576 pertsona bakarrekoak ziren (246 bakarrik bizi ziren gizonak eta 330 bakarrik bizi ziren emakumeak), 524 seme-alabarik gabeko familiak ziren, 383 seme-alabak dituzten bikoteak ziren eta 137 seme-alabak dituzten guraso-bakarreko familiak ziren.

Biztanleriak, denboran, ondorengo grafikoan ageri den bilakaera izan du:^[5]

Honako hau Wikidata bidez sortutako biztanleria grafiko automatiko bat da. Aldaketa bat egin beharrez gero,

bertan egin dezakezu.

Etxebizitza

2007an 2.153 etxebizitza zeuden, 1.666 familiaren etxebizitza nagusia ziren, 145 bigarren erresidentzia ziren eta 341 hutsik zeuden. 1.603 etxeak ziren eta 542 apartamentuak ziren. 1.666 etxebizitza nagusietatik 1.043 bere jabearen bizilekua ziren, 555 alokairuan okupaturik zeuden eta 69 doan lagata zeuden; 43 etxek gela bat zuten, 133 etxek bi zituzten, 265 etxek hiru zituzten, 490 etxek lau zituzten eta 735 etxek bost zituzten. 1.108 etxek euren parking plaza propioa zuten azpian. 777 etxetan ibilgailu bat zegoen eta 661 etxetan bat baino gehiago zituzten.^[6]

Biztanleria-piramidea

2009an sexu eta adinaren araberako biztanleria-piramidea hau zen:

Informazio gehiago Gizonak, Adinak ...

**Lectoure** udalerriko biztanleria-piramidea 2009an ^[7].
Gizonak	Adinak	Emakumeak
4	95 +	20
24	90-94	84
44	85-89	104
48	80-84	52
72	75-79	152
92	70-74	132
112	65-69	116
96	60-64	152
104	55-59	116
144	50-54	124
112	45-49	136
112	40-44	108
96	35-39	132
104	30-34	84
160	25-29	140
104	20-24	148
116	15-19	108
128	10-14	88
76	5-9	76
92	0tik 4ra	52

Remove ads

Ekonomia

2007an lan egiteko adina zuten pertsonak 2.165 ziren, horien artean 1.490 aktiboak ziren eta 675 inaktiboak ziren. 1.490 pertsona aktiboetatik 1.363 lanean zeuden (727 gizon eta 636 emakume) eta 128 langabezian zeuden (47 gizon eta 81 emakume). 675 pertsona inaktiboetatik 281 erretiraturik zeuden, 202 ikasten zeuden eta 192 "bestelako inaktibo" gisa sailkaturik zeuden.^[8]

Diru sarrerak

2009an Lectoure udalerrian 1.666 unitate fiskal zeuden, 3.646 pertsonek osaturik. Pertsona bakoitzeko diru-sarrera fiskalaren mediana urteko 16.221 euro zen.^[9]

Ekonomia jarduerak

2007an zeuden 283 komertzioetatik, 3 erauzte enpresak ziren, 8 janari enpresak ziren, 4 material elektrikoaren fabrikazioko enpresak ziren, 1 garraiorako elementuen fabrikazioko enpresa zen, 9 bestelako produktu industrialen fabrikazioko enpresak ziren, 27 eraikuntza enpresak ziren, 90 ibilgailuen saltze eta konpontze enpresak ziren, 12 garraio enpresak ziren, 26 ostalaritza eta jatetxe enpresak ziren, 6 informazio eta komunikazio enpresak ziren, 10 finantziazio enpresak ziren, 14 higiezinen enpresak ziren, 29 zerbitzu enpresak ziren, 33 administrazio publikoko enpresak ziren eta 11 «beste zerbitzu jarduera batzuk» multzoan sailkatutako enpresak ziren.^[10]

2009an zeuden norbanakoentzako 71 zerbitzu publikoetatik, 1 Ogasun Publikoaren administrazio bulegoa zen, 1 jendarmeria, 1 posta bulegoa, 3 banku bulegoak, 2 funerariak, 6 ibilgailuen konpontzeko eta nekazaritza tresnetako lantokiak, 1 ibilgailuen ikuskaritza teknikoko lekua, 2 autoeskolak, 9 igeltseroak, 3 margolariak, 4 zurginak, 6 iturginak, 4 argiketariak, 7 ile apaindegiak, 1 albaitaria, 12 jatetxeak, 6 higiezinen agentziak eta 2 apaindegiak.^[11]

2009an zeuden 35 establezimendu komertzialetatik, 1 supermerkatu zen, 3 brikolaje denda handika, 1 120 m² baino gehiagoko denda zen, 2 120 m² baino gutxiagoko dendak, 5 okindegiak, 3 harategiak, 3 liburu dendak, 6 arropa dendak, 2 etxerako tresna dendak, 1 zapata-denda zen, 3 elektrotresna dendak, 1 altzari denda zen, 1 kirol-denda zen, 1 bitxi-denda zen eta 2 lore-dendak ziren.^[12]

2000. urtean Lectoure udalerrian 131 nekazaritza-ustiategi zeuden, 5.985 hektarea erabiltzen.^[13]

Remove ads

Hezkuntza eta osasun ekipamenduak

2009an tratamendu laburretarako ospitale 1 , iraupen erdiko (jarraipen eta errehabilitazio) tratamenduetarako ospitale 1 bat, tratamendu luzeetarako ospitale 1 bat eta 3 botika zegoen.

2009an haur-eskola 1 eta 2 lehen-hezkuntzako eskola zegoen. Lectoure udalerrian 2 Bigarren Hezkuntzako ikastetxe eta 2 hezkuntza orokorreko lizeo. Bigarren Hezkuntzako ikastetxeetan 740 ikasle zeuden eta hezkuntza orokorreko lizeoetan 670.

Thumb — Lectouran aurkitu ziren 40 aldare taurobolikoetako bat

Remove ads

Ondarea

1985ean Kultura Ministerioak Villes et pays d'art et d'histoire zerrendan sartu zuen. Lectoureko katedrala, Erdi Aroko eraikin gotikoa, monumentu nazionala da.^[14] 1676 eta 1682 artean Hugues de Bar apezpikuak eraikitako udaletxea nabarmena ere bada.