Mandazain

Mandazaina, gurdizaina edo zamaltzaina mandoak gidatzea lanbidetzat duen pertsona da.^[1] Iberiar penintsulan lanbideak ia hamar mendeko tradizioa izan du. Merkataritza-erakunde gisa zuen garrantziagatik, mandazaintza maragatoa nabarmentzen da.^[2] Hispanoamerikan ere antzeko gremioak ere sortu ziren.

Espainiar mandazainak XX. mendearen hasieran.

«Zamaltzain» orriak hona dakar. Zuberoako maskaradako pertsonaia buruzko artikulua hau da: «zamaltzain (maskaradako pertsonaia)»

Erdi Aroaren amaieran, lanbide horietarako lehen pribilegio eta lege orokorrak ezarri zituzten merkataritza-garraioaren jatorrian.^[3] Halaber, moriskoen presentzia berezia dokumentatu da mandazainen sustrai eta antolaketan eta haien lanbidean.^[4] Era berean, aski ezagunak dira Errege Katolikoen araudiak, gerra-kanpainen intendentziaren kapituluaren barruan, eta, ondoren, merkataritza eta garraioa sustatzeko, gurdizainei pribilegio garrantzitsuak eta lege-estatutu bat emanez.