Maria Koepcke

Maria Koepcke (Leipzig, Alemania, 1924ko maiatzaren 15a - Amazonia, Peru, 1971ko abenduaren 25a) ornitologo, marrazkilari, bildumagile, bidaiari eta argazkilari alemaniarra izan zen. Oso autoritate errespetatua zen Hego Amerikako ornitologian, eta gaur egun ere erreferentzia egiten zaio bere lanari. Bere ahaleginagatik, Peruko lau hegazti espezieren eta, senarrarekin batera, Peruko saurio espezie baten izen zientifikoetan gogoratzen da.^[1]

 

Maria Koepcke
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Maria Emilia Anna von Mikulicz-Radecki
Jaiotza	Leipzig, 1924ko maiatzaren 15a
Herrialdea	Alemania
Heriotza	Peru, 1971ko abenduaren 24a (47 urte)
Familia
Aita	Felix von Mikulicz-Radecki
Ezkontidea(k)	Hans-Wilhelm Koepcke
Seme-alabak	ikusi Juliane Koepcke
Hezkuntza
Heziketa	National University of San Marcos (en) Kielgo Unibertsitatea 1949) : zoologia
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	ornitologoa eta botanikaria
Lantokia(k)	Lima eta Peru
Enplegatzailea(k)	Museum of Natural History, Lima (en)

Biografia

Lehen urteak

Koepcke, jaiotza-izena Maria Emilie Anna von Mikulicz-Radecki zuena, 1924ko maiatzaren 15ean jaio zen Leipzigen, Alemanian.^[2] Felix von Mikulicz-Radecki Ginekologiako unibertsitate-maisuaren eta Käthe Finzenhangenen alaba zen.^[3] Bere aita poloniar nobleziaren ondorengoa zen. Koepckek Europako unibertsitate onenetan ikasi zuen, eta 1949an Zoologian doktoratu zen Kieleko Unibertsitatean. Ikasle bikaina izan zen.^[1]

Hurrengo urtean, hogeita sei urte zituela, Perura joan zen, eta han lan egiten zuen bere senarra izango zen Hans-Wilhelm Koepckek, zoologoa bera ere, Limako Historia Naturalaren Museoan. Hark eskatu zion bere ezagutza zientifiko guztiak «herrialde zoragarri batean» aplikatzeko aukera izango zuen lekura joateko.^[1]

Mirafloresen bizi ziren, Limako auzo batean, eta Casa Humboldt, bisitarien zentroa, kudeatzen zuten 1967an itxi zuten arte.^[4] Koepcketarren alaba bakarra, Juliane Margaret Beate Koepcke, Liman jaio zen 1954an.^[5]

Heriotza

Koepcke 1971ko abenduaren 24an hil zen, Lansako 508 hegaldiaren hegazkin-istripuan, Peruko oihanean, Limatik Pucallpara zihoala, Hans-Wilhelmekin oporrak igarotzeko asmoz.^[6] Hegazkinak ekaitz latza aurkitu zuen, tximista batek jo zuen eta eztanda egin zuen. Juliane Koepcke hamazazpi urteko alaba izan zen, mirariz, bizirik atera zen bakarra. Amazoniako oihanean erori zen, besaulkian harrapatuta. Libratzea lortu zuen eta, zaurituta, Juliane hamar egunez oinez ibiltzeko gai izan zen laguntza aurkitu baino lehen. Bere aitarekin Alemaniara itzuli zen, eta han errekuperatu, ikasten jarraitu eta Zoologian aditu egin zen.^[5]

Hil zenean, Koepcke Limako San Markos Unibertsitate Nazionalari lotutako historia naturalaren museo bateko departamentuko buru zen eta Alemaniako Ornitologoen Elkarteko kidea zen.^[2]

Ordezkaria eta irakaslea

Maria Koepcke Peruren ordezkari nagusia izan zen munduko hainbat ekitaldi ornitologikotan. 1948an San Markoseko Unibertsitate Nazional Nagusiko Ekologia eta Hidrobiologia Eskola Akademikoa sortu zuen eta Biologiako Eskola Akademiko Profesionaleko irakaslea izan zen unibertsitate berean 1950etik 1971ra.^[7]

Legatua

Senarrarekin batera, Natur Museoan lan egin zuen eta ornitologian espezializatu zen, Peru hegazti espezieen kopuruan bigarren herrialdea baita, munduan dauden 8500 espezietatik 1800ekin.^[8] Espedizio ugari egin zituen eskualdean zehar.^[9] 1500 ale baino gehiago bildu zituen eskualdean, 14 taxon deskribatuz 1954 eta 1971 artean.

Deskribatu zituen espezie berriak Zaratornis stresemanni, Synallaxis zimmeri eta Asthenes cactorum ziren. Berak ilustratu zituen bere paper asko. Zenbait espeziek ere haren izena jaso zuten.

• Koepcke's screech owl, Megascops koepckeae
• Koepcke's hermit, Phaethornis koepckeae
• Koepke's hairy-nosed bat, Mimon koepckeae
• Selva cacique, Cacicus koepckeae
• Sira curassow, Pauxi koepckeae
• Halaber, saurio baten izena Koepcke senar-emazteei eskaini zaie: Microlophus koepckeorum sugandila (latinez, koepckeorum, genitibo pluralean, Koepcketarrena itzuliko litzateke).

• 
  Phaethornis koepckeae
• 
  Phaethornis koepckeae-ren irismen eremua
• 
  Cacicus koepckeae-ren irismen eremua
• 
  Megascops koepckeae-ren irismen eremua
• 
  1838ko ilustrazioa: Pauxi koepckeae
• 
  Microlophus koepckeorum: Maria Koepcke eta bere senarraren omenez izendatua.

Argitalpenak

Bere lehen argitalpenak izenburu hau izan zuen: Las aves del departamento de Lima, non bere ilustrazio eta argazki propioak sartu zituen. Ondoren, Peru osora bidaiatu zuten, eta, horri esker, alemanez, ingelesez eta espainolez Peruko hegaztiei buruzko hogeita bi lan eta Peruko faunari eta ingurumenari buruzko hamaika lan argitaratu zituzten. Lan horiei esker, nazioarteko ospea lortu zuten.

Bere lanean honako argitalpen hauek nabarmentzen dira:

• Koepcke, M. (1954). «Zaratornis stresemanni, nov. gen. nov. spec., un cotíngido nuevo del Perú». Publicaciones del Museo de Historia Natural "Javier Prado" (alemanez, titulua gaztelaniaz) (Lima, Perú: Universidad Nacional Mayor de San Marcos). Serie A. Zoología. 16: 1–8. ISSN 0375-0515.
• Koepcke, M. (1957). «Una nueva especie de Synallaxis (Furnariidae, Aves) de las vertientes occidentales Andinas del Perú central». Publicaciones del Museo de Historia Natural "Javier Prado" (alemanez, titulua gaztelaniaz) (Lima, Perú: Universidad Nacional Mayor de San Marcos). Serie A. Zoología. 18: 1–8. ISSN 0375-0515.
• Koepcke, M. (1959). «Ein neuer Asthenes (Aves, Furnariidae) von der Küste und dem westlichen Andenabhang Südperus». Beitrage zur Neotropischen Fauna (alemanez). 1(3): 243–248. ISSN 0005-8130. doi:10.1080/01650525909380616.
• El gorrión europeo en el Perú
• Aves marcadas con anillo
• Peruko Andeetako zeharkako ebaketa, hegaztiei erreferentzia berezia eginez: kostaldea, mendebaldeko isurialdeak eta Andeetako eskualde garaia.

Peruko Nekazaritza Ministerioaren Ehiza eta Arrantza Aldizkarian kolaboratu zuen "Aves de la Selva Peruana" ko talde ekologikoei buruzko argitalpenekin.^[7]

Ikus gainera

• Maria Koepcke-k deskribatutako taxonak