Monopoli

Monopoli Italiako udalerri bat da. Bariko probintzian kokatuta dago, Apulia eskualdean. 48.004 biztanle ditu, 157,89 kilometro koadroko azaleran banatuta. Itsasertzeko hiri harresitua da, Adriatikoko kostaldean.

Monopoli
Italiako udalerria
Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Italia
Italiako eskualdeak	Apulia
Italiako hiri metropolitarra	città metropolitana di Bari
Izen ofiziala	Monopoli
Posta kodea	70043
ISTAT kodea	072030
Herriburua	Monopoli
Geografia
Koordenatuak	40°57′N 17°18′E
Azalera	157,89 km²
Altitudea	15 m
Mugakideak	Alberobello, Castellana Grotte, Polignano a Mare, Fasano eta Brindisi
Demografia
Biztanleria	48.004 (2023ko urtarrilaren 1a)
Dentsitatea	304 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	080
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Vlorë, Lyss eta Lugoj
Katastro kodea	F376
Sailkapen sismikoa	4 (Oso txikia)
Matrikula	BA
comune.monopoli.ba.it

Historia

Monopoliko historiako lehen aztarnak K.a. II. milurtekoaren erdialdeko Brontze Arokoak dira, orduan bertan kokaleku nahiko handia baitzegoen. Antzinaro klasikoan greziarrek sortutako herrixka bat bazen bertan, Egnatia hiriaren menpe zegoena.

545ean Totila errege ostrogodoak Egnatia suntsitu ondoren, bertako biztanleak Monopolira ihes egin zuten, eta ordutik aurrera "hiri bakarra" (Monopoli izenaren itzulpen literala grezieratik) izena hartu zuen.

1484an Veneziaren kontrolpean geratu zenean, oparotasun ekonomikozko garai bat hasi zen, portuaren garapenean oinarritua, Bari eta Brindisi arteko oinarri seguru bakarra baitzen, baita barnealdeko nekazaritza produktuen (olioa, arbendolak, ardoa) merkataritzako toki ona zelako. 1530ean, Veneziako agintariek Monopoli baronia izendatu nahi izan zuten, baina monopolitarrek hiriaren askatasuna 51.000 urrezko dukatengatik erosi zioten Veneziari. Handik gutxira Italiako hegoaldeko beste eskualde asko bezala, Espainiako Erresumaren agintepean geratu zen Monopoli, hiri libre gisako zenbait pribilejiorekin 1545tik aurrera. Ondorengo mendeetan, Hohenstaufen, Habsburgotarren, eta azkenik Borboien urrutiko aginteen mendrean egon zen. 1860an, Monopoli, Bi Sizilietako Erresumarekin batera, Italiako Erresumara batu zen.

Arkitektura

Hirian nabarmentzen dira zenbait eliza, Katedrala (Madonna della Madia adbokaziokoa) batez ere. Almadiaren Ama esan nahi duen Andre Mariaren irudi horrek eta haren mirari bati lotutako istorioak hiriko kulturan toki nabarmena du.

Nabarmentzekoak dira halaber, San Martino eliza eta konbentua, San Francesco da Paolakoa, Santa Teresarena, eta Chiesa del Purgatorio edo Santa Maria del Suffragio esaten diotena.

Arkitektura zibilean nabarmentzen diren Torre Civica dorrea, Palazzo Martinelli jauregia, harresiak eta portua, eta gaztelu bi: Monopoliko Gaztelua nagusiena (Karlos V.arena deitua, 1552koa), eta Santo Stefano gaztelua harresietatik kanpo.

Iruditegia

• 
  Katedrala.
• 
  Katedrala barrutik.
• 
  Karlos V.aren gaztelua.
• 
  Santo Stefano gaztelua
• 
  Alde zaharreko kalexkak.
• 
  Torre Civica delakoa 1955ean.
• 
  Portuan, Madonna della Madia bere almadian urteroko itsas-prozesioan.

Mugakideak

Monopolik honako udalerri hauekin egiten du muga:

Alberobello
Castellana Grotte
Polignano a Mare
Fasano
Brindisi

Kanpo estekak

• Datuak: Q51835
• Multimedia: Monopoli / Q51835