Ubuntu (Linux banaketa)

Ubuntu idazmahairako Linux sistema eragilea da, Debian banaketan oinarritutakoa. Mark Shuttleworthek eta Canonical Ltd enpresak gidatzen du Ubuntu. Ubuntu software libreko distribuzioa da eta bertan aurretik instalatuta dauden aplikazioak kode irekikoak dira.

Ubuntu linux
Irudi gehiago
Jatorria
Sorrera-urtea	2004
Argitaratze-data	2004
Izenburua	Ubuntu
Banatze bidea	deskarga digitala
Azken bertsioa	24.04.3 LTS
Honen izena darama	Ubuntu
Ezaugarriak
Hizkuntza	eleaniztuna
Euskarria	x86-64, x86, ARM arkitektura, ppc64, IBM S/390 (en) eta RISC-V
Programazio-lengoaia	C++, C, shell script (en) eta Python
Adin-sailkapena
Pakete kudeaketa	dpkg, Snap (en) eta Advanced Package Tool
GUI tresnak	GNOME
Egile-eskubideak	copyright, egile-eskubideen titularrak jabari publikoari eskainia
Deskribapena
Oinarritua	Debian
Ekoizpena
Garatzailea	Canonical Ltd.
Euskaraz
Euskaraz	bai
www.ubuntu.com, www.ubuntu-es.org
Iturri-kodea	https://code.launchpad.net/ubuntu

Ubuntu hainbat kode irekiko softwarekin dator. Lortutako datuak adierazten dute Linux distibuzioen barruan, Ubuntu merkatuaren %49.2ko^[1] erabilera dauka. Areagotzen hari den joera da web zerbitzari giza erabiltzea.

Canonical Ltd urtean zehar enpresetarako laguntza zerbitzua eskaintzen dute. Honekin hainbat produktu eskaintzen dituzte. Aipagarrienak dira: Ubuntu server^[2],Ubuntu Business Desktop Remix^[3] eta Ubuntu Touch^[4].

Urtean zehar hainbat Ubuntu bertsio berri agertzen dira. Bi bertsio ezberdin daude, alde batetik, LTS (Long term service) izenekoak eta urtean zehar argitaratzen diren bertsioak. Aipatutako azken bertsioak argitalpen egunetik urte bateko laguntza zerbitzua daukate, segurtasun arazoak konponduz eta hobekuntzak eginez. Aldiz LTS bertsioak 5 urteko laguntza zerbitzua eskaintzen dute.^[5]

Ubunturen hasierak

Ubuntu 9.10 bertsioan programak instalatzeko erraztasuna, ingelesez

Ubunturen hasieran proiektu giza agertu zen. Honen helburu nagusia zen Debian GNU/Linux ulergarria izatea pertsona guztientzat. Bere lehenengo argitalpena 2004ko Urriaren 4an izan zen.

Bertsioak

Bertsioen nomenklatura urtea.hilabetea da, ondorioz, 4.10 bertsioa 2004. urteko urrian kaleratu zuten.

Bertsioa	Kaleratze data	Izena
4.10	2004ko urriaren 20a	Warty Warthog
5.04	2005eko apirilaren 8a	Hoary Hedgehog
5.10	2005eko urriaren 13a	Breezy Badger
6.06	2006ko ekainaren 1a	Dapper Drake
6.10	2006ko urriaren 26a	Edgy Eft
7.04	2007ko apirilaren 19a	Feisty Fawn
7.10	2007ko urriaren 18a	Gutsy Gibbon
8.04 LTS	2008ko apirilaren 24a	Hardy Heron
8.10	2008ko urriaren 30a	Intrepid Ibex
9.04	2009ko apirilaren 23a	Jaunty Jackalope
9.10	2009ko azaroaren 29a	Karmic Koala
10.04 LTS	2010eko apirilaren 29a	Lucid Lynx
10.10	2010eko urriaren 10a	Maverick Meerkat
11.04	2011ko apirilaren 28a	Natty Narwhal
11.10	2011ko urriaren 13a	Oneiric Ocelot
12.04 LTS	2012ko apirilaren 26a	Precise Pangolin
12.10	2012ko urriaren 18a	Quantal Quetzal
13.04	2013ko apirilaren 25a	Raring Ringtail
13.10	2013ko urriaren 17a	Saucy Salamander
14.04 LTS	2014ko apirilaren 17a	Trusty Tahr
14.10	2014ko urriaren 23a	Utopic Unicorn
15.04	2015ko apirilaren 23a	Vivid Vervet
15.10	2015ko urriaren 22a	Wily Werewolf
16.04 LTS	2016ko apirilaren 21a	Xenial Xerus
16.10	2016ko urriaren 13a	Yakkety Yak
17.04	2017ko apirila	Zesty Zapus
17.10	2017ko urriaren 19a	Artful Aardvark
18.04 LTS	2018ko apirilaren 26a	Bionic Beaver
18.10	2018ko urriaren 18a	Cosmic Cuttlefish
19.04	2019ko apirilaren 18a	Disco Dingo
19.10	2019ko urriaren 17a	Eoan Ermine
20.04 LTS	2020ko apirilaren 23a	Focal Fossa
20.10	2020ko urriaren 22a	Groovy Gorilla
21.04	2021eko apirilaren 22a	Hirsute Hippo
21.10	2021eko urriaren 14a	Impish Indri
22.04 LTS	2022ko apirilaren 21a	Jammy Jellyfish
22.10	2023ko urriaren 20a	Kinetic Kudu
23.04	2023ko apirilaren 20a	Lunar Lobster
23.10	2023ko urriaren 12a	Mantic Minotaur

LTS bertsioak

LTS siglak ingelesetik zuzen hartu dira, Long-term support esamoldearen siglak dira. LTS siglen marka daukaten bertsioek luzaroago zainduko dira, seguritate eguneraketak eta akatsen konponketak luzaroago egiten saiatuko dira.

LTS bertsioetan produktuaren bizitza luzatzeko zenbait protokolori jarraitzen zaie. Ubunturen konpromisoa da bi urtean behin horrelako LTS bertsioa argitaratzea. Horrela, 2018ko apirileko LTS bertsioak 2023. urtera arteko sostengua izango duela aurreikusten da.

Ubuntu Familia

• Ubuntu - Unity
• Ubuntu - Gnome
• Kubuntu - KDE
• Lubuntu - LXDE
• Xubuntu - Xfce
• Edubuntu - Hezkuntzan erabiltzeko
• Ebuntu - Enlightenment
• nUbuntu - Segurtasunari eta sareari begira
• Ubuntu Lite - Ordenagailu motelentzat
• Ubuntu Studio - Multimedia