آتشکده آذرگشسپ
From Wikipedia, the free encyclopedia
آذرگُشنَسپ (آذرگُشَسپ و آذرشسپ هم نوشته شده) آتشکدهای بود واقع در استان آذربایجان غربی ایران که در قرنهای پیش از فتح اعراب مهمترین مرکز دینیمذهبی شاهنشاهی ساسانیان بود. این آتشکده به طبقهٔ جنگیان و سپاهیان و شاهان اختصاص داشتهاست.[1][2]
آتشکده آذرگُشَسپ که به اشتباه به بنای تخت سلیمان شهرت یافتهاست، نام محوطهٔ تاریخی بزرگی در نزدیکی شهرستان تَکاب و بخش تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی و ۴۵ کیلومتری شمال شرقی این شهر است. برای جلوگیری از تخریب این اثر در جریان حمله اعراب به ایران، این اثر را با داستانهایی از سلیمان پیامبر تقدس بخشیدند تا مورد هجوم اعراب قرار نگیرد و تخریب نشود. آتشکدهٔ آذرگُشَسپ بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و پرستشگاه ایرانیان در قبل از ورود اسلام به ایران بهشمار میرفت؛ ولی در سال ۶۲۴ میلادی و در حمله هراکلیوس، امپراتور رومیان، به ایران تخریب شد. آباقاخان برادرزاده هلاکوخان که به دین اسلام گرویده بود، بر روی ویرانههای آتشکدهٔ آذرگُشنَسپ، مسجدی بنا کرد که آن نیز بعدها ویران شد و تنها کاشیهایی با نقوش و خط برجسته از آن به جا مانده که امروزه در موزه رضا عباسی نگهداری میشود. این بنا به سبک معماری ساسانی ساخته شده بود.
میراث جهانی یونسکو | |
---|---|
مکان | ایران |
معیار ثبت | فرهنگی: i, ii, iii, iv, vi |
شمارهٔ ثبت | ۱۰۷۷ |
تاریخ ثبت | ۲۰۰۳ (طی نشست بیستوهفتم) |
اطلاعات ثبت ملی | |
شماره ثبت ملی | ۳۰۸ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۹ آذر ۱۳۱۶ |
دیرینگی | دوره ساسانیان |
در ایران باستان سه آتشکدهٔ اصلی و بزرگ وجود داشتهاست که با سه طبقهٔ جامعهٔ اجتماعی ایران یعنی موبدان، کشاورزان و ارتشتاران مرتبط بودند.
- آتش اَسورنان (موبدان)، آتشکده آذر فَرنَبَغ
- آتش واستریوشان (کشاورزان)، آتشکده آذر بُرزینمهر[3]
- آتش ارتشتاران (شاهان و وزیران)، آتشکده آذرگُشَسپ