![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Afghanistan_physical_map.svg/langfa-640px-Afghanistan_physical_map.svg.png&w=640&q=50)
بند کمال خان
بند برقآبی ساختهشده در ولایت نیمروز، افغانستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
سد کمالخان یکی از پروژههای مهم سدسازی در افغانستان است که بر روی رود هیرمند قرار دارد. این سد در ۹۵ کیلومتری شهر زرنج از توابع ولایت نیمروز در جنوبغربی افغانستان قرار دارد.
بند کمال خان | |
---|---|
کشور | ![]() |
محل | ولسوالی چهاربرجک ولایت نیمروز |
مختصات | ۳۰°۲۱′۰″ شمالی ۶۱°۵۵′۰″ شرقی |
کاربری | آبیاری و تولید برق |
وضعیت | در حال بهرهبرداری |
آغاز ساخت | ۱۹۷۴[1] |
گشایش | ۲۰۲۱ |
هزینه ساخت | ۸۵ میلیون دالر[2] |
مالک(ـان) | اداره تنظیم مقررات و امور آب |
سد و سرریزها | |
گونه سد | سد وزنی |
بر روی رود | هیرمند |
بلندی | ۱۶ متر |
طول تاج | ۲٫۷۴ کیلومتر |
اارتفاع در تاج | ۵۳۲ متر |
عرض تاج | ۹ متر (درحال تغییر) |
عرض در پی | ۹۰ متر (درحال تغییر) |
گونه سرریز | اُوگی |
مخزن | |
حجم کل مخزن | ۵۲ میلیون متر مکعب |
گونه سد | سد وزنی |
خالص تولید سالانه | ۹ گیگاوات |
کار ساخت بند کمالخان در سال ۱۳۴۵ خورشیدی و پس از انقلاب ثور و با مشارکت آژانس توسعه جهانی ایالات متحده آغاز شد اما با خروج اتباع آمریکایی از افغانستان، کار ساخت سد به پایان نرسید و پروژه بهطور نیمهکاره رها شد.[3] کار ساخت سد در سال ۱۳۹۰ خورشیدی دوباره آغاز شد و در چند مرحله به پایان رسید.[4] سومین مرحلهٔ ساخت سد، در ماه آوریل سال ۲۰۱۷ و آخرین مرحله آن در ۲۴ مارس ۲۰۲۱ توسط محمداشرف غنی رئیسجمهور افغانستان افتتاح شد.[5] این بند با بودجهٔ ۷۸ میلیون دلار از بودجهٔ انکشافی دولت افغانستان ساخته شد. به گفتهٔ وزیر انرژی و آب سابق افغانستان، این بند میتواند بیش از ۱۷۵٬۰۰۰ هکتار، زمین کشاورزی را آبیاری و بیش از ۹ گیگاوات توان الکتریکی تولید کند و از این طریق، زمینهٔ ایجاد کار را برای شمار زیادی فراهم کند.[6][7][8]
بند کمالخان بیشتر در ساحهٔ دشت قرار دارد، به این لحاظ شیب کمی دارد. ارتفاع این بند ۱۶ متر و گنجایش ذخیرهٔ آب آن ۵۲ میلیون مترمکعب خوانده شدهاست. این بند یکی از عوامل اصلی خشکشدن دریاچه هامون است. دولت ایران از مسؤولین افغانستان درخواست کردهاست که حق آبه را برای ورود به ایران، رهاسازی کنند.[9][10]