نفت سفید
From Wikipedia, the free encyclopedia
نفت سفید، نفت چراغ یا کِروزِن (به انگلیسی: Kerosene) یکی از ترکیبات نفتی و مواد سوختی است. نفت سفید در گذشته کاربرد گستردهای در بخش خانگی به عنوان سوخت وسایل گرمایشی و پختوپز داشت[1] که امروزه در بسیاری از نقاط با گاز شهری و گاز مایع جایگزین شدهاست.[2]
نفت سفید | |
---|---|
Kerosene | |
شناساگرها | |
شماره ثبت سیایاس | 8008-20-6 |
شمارهٔ آرتیئیسیاس | OA5500000 |
خصوصیات | |
جرم مولی | 170 (تقریبی) g/mol |
شکل ظاهری | Colorless to yellowish oily liquid with a strong characteristic odor |
چگالی | 0/78 g/cm3 |
انحلالپذیری در آب | Insoluble |
خطرات | |
خطرات اصلی | inhalation, ingestion, skin and/or eye contact |
به استثنای جایی که اشاره شدهاست در غیر این صورت، دادهها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شدهاند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa) | |
Infobox references | |
|
سوختهای گرمازا |
قدیمیترین متنی که روش استحصال نفت سفید از نفت خام را توضیح داده، نوشته محمد بن زکریای رازی دانشمند ایرانی است. وی که بیشتر عمرش را در بغداد به عنوان شیمیدان و پزشک میگذراند در «کتاب الاسرار» دو روش را برای تولید نفت سفید توضیح داده است. نفت سفید در آن زمان در چراغهای نفتی معروف به «نفاطه» برای تولید گرما و روشنایی استفاده میشد.[3]
در جنوب شرقی آسیا، بریتانیا و آفریقای جنوبی به این ماده پارافین گفته میشود؛ نفت چراغ، هیدروکربنی قابل اشتعال به صورت مایع است. واژه کروزن (به انگلیسی: Kerosene) که در انگلیسی به جای نفت چراغ به کار میرود، از واژه یونانی کروس (به معنای موم) گرفته شده و برای نخستین بار به عنوان یک نشان بازرگانی توسط آبراهام گنسر بکار رفته است.
نفت چراغ بیشتر به عنوان سوخت هواپیماهای دارای موتور جت (سوخت جت) و برخی راکتها بکار میرود اما در مواردی به عنوان سوخت گرمایشی و آتشبازیها نیز از آن استفاده میشود. در بخشهایی از آسیا که نفت چراغ جزو یارانههای دولتی است، آن را به عنوان سوخت موتور قایقهای کوچک ماهیگیری به کار میبرند.
با توجه به کمتر بودن جِرم حجمیِ نفت سفید نسبت به آب، در فرآیند استخراج مواد معدنی مانند مس (چون به عنوان حلالِ آلی مس را از فاز آبیِ اولیه جدا میکند)، سدیم، پتاسیم و روبیدیم از نفت سفید استفاده میشود.
نفت سفید گاهی در زبان گفتاری به نادرستی و کوتاهی نفت خوانده میشود.