بغداد
پایتخت عراق / From Wikipedia, the free encyclopedia
بَغْدادْ پایتخت عراق و دومین شهر بزرگ جهان عرب پس از قاهره است. این شهر، مرکز استان بغداد و بزرگترین شهر عراق است که در مرکز جغرافیایی عراق در کنار رود دجله قرار دارد. بغداد در سرشماری سال ۲۰۱۵ دارای ۸٬۱۲۶٬۷۵۵ نفر جمعیت بودهاست.[3]
این مقاله میتواند با ترجمهٔ متن از مقالهٔ متناظر در عربی گسترش یابد. برای مشاهدهٔ دستورالعملهای مهم ترجمه روی [گسترش] کلیک کنید.
|
بغداد | |
---|---|
لقب(ها): مدینة السلام[1] | |
مختصات: ۳۳°۲۰′ شمالی ۴۴°۲۳′ شرقی | |
کشور | عراق |
استان | بغداد |
بنیانگذار | ابو جعفر المنصور خلیفه عباسی |
مدیریت | |
• شهردار | علاء العماری |
مساحت | |
• کل | ۶۷۳ کیلومتر مربع (۲۶۰ مایل مربع) |
بلندی | ۳۴ متر (۱۱۲ پا) |
جمعیت (۲۰۱۵) | |
• کل | ۸٬۱۲۶٬۷۵۵[2] |
منطقه زمانی | یوتیسی ۳+ |
• تابستانی (DST) | یوتیسی ۴+ |
زبانهای گفتاری | عربی، کردی جنوبی، سریانی و غیره |
دین | اسلام شیعه و سنی |
وبگاه |
بغداد یکی از شهرهای تاریخی و فرهنگی در جهان عرب و خاورمیانه است. تاریخ بغداد از دورهٔ عباسیان آغاز میشود و پیش از آن پایتخت ساسانیان شهر تیسفون در نزدیکی بغداد امروزی بود. در آن زمان بغداد نام یک سرزمین کوچک در نزدیکی تیسفون بود و در روزگار عباسیان به پایتختی خلافت برگزیده شد و در همان زمان هم نامآور گشت به گونهای که نمادی برای سرزمینهای اسلامی قرون وسطی بود. شهر بغداد در ۳۰ ژوئیهٔ ۷۶۲ میلادی در کرانهٔ باختری رود دجله به دست برمکیان در زمان عباسیان و در روزگار خلیفه ابوجعفر منصور بنیاد شد. ابوجعفر منصور برای بغداد چهار دروازه (باب) ساخت؛ دروازهٔ خراسان، که به بابالدولة نیز مشهور بود به خاطرِ رویآوری و اقبال دولت عباسی از خراسان، و بابالشام، که به سوی شام بود، پس از آن بابالکوفة، که به س سقوطوی کوفه بود، و در پایان دروازهٔ بصره. برای بنای اولیهٔ این شهر چهار هزار هزار و هشتصد و سی و سه درهم، هزینه شد.[4]
نزدیک به یک نسل از پیدایش بغداد، این شهر به قطب علم و تجارت در جهان اسلام تبدیل گشت، بیتالحکمه نام بنیادی بود که به کار ترجمهٔ نوشتههای یونانی، پارسی میانه و سریانی اختصاص یافته بود. برمکیان خاندان با نفوذی بودند که وظیفهٔ آنان گرد آوردن تحصیلکردگان از دانشگاه گندیشاپور ایران و معرفی یونان و هند باستان به جهان عرب بود. برخی معتقدند که جمعیت این شهر بیش از یک میلیون نفر بوده و برخی دیگر تنها به وجود بخشی از این تعداد اعتقاد دارند. در این دوران محل بسیاری از داستانهای شهرزاد از سری داستانهای «هزار و یک شب» در بغداد بودهاست.
پس از سرنگونی امویان و پیدایش عباسیان، پایتخت خلافت اسلامی از شام به عراق و شهر بغداد منتقل شد.[5] بغداد در سال ۱۲۵۸ میلادی به دست هلاکوخان سقوط کرد. در سالهای دورتر، بغداد و پیرامون آن میان ترکمانان و عثمانیان و صفویان دست به دست میشد. سرانجام به عنوان بخشی از عثمانی شناخته شد تا اینکه پس از جنگ جهانی اول و تقسیم خلافت عثمانی به عنوان پایتخت عراق گزیده شد.
در ماههای مارس و آوریل ۲۰۰۳ در جریان جنگ عراق، بغداد تحت شدیدترین بمبارانها قرار گرفته و در روزهای ۷ آوریل – ۹ آوریل تحت کنترل ایالات متحده درآمد و طی سالهای بعد وضعیّت امنیتی بغداد پایین آمد. در سال ۲۰۱۲ بغداد با کسب رتبهٔ ۲۲۱ عنوان بدترین شهر دنیا برای زندگی را به خود اختصاص داد. شرایط بد امنیتی یکی از مهمترین دلایل کسب این رتبه بودهاست.[6]