ولایت پنجشیر
ولایتی در شمالشرقی افغانستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
ولایت پنجشیر یکی از ۳۴ ولایت افغانستان به مرکزیت شهر بازارک است و در شمال شرقی این کشور واقع شده است. پنجشیر سیوسومین ولایت پهناور و سیودومین ولایت پرجمعیت افغانستان است. پهناوری آن ۳۷۷۱ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۳۸۲٫۴۸۵ نفر است. از شمال به ولایت بدخشان و بغلان و تخار، از شرق به نورستان، از جنوب به لغمان و کاپیسا و از غرب به پروان محدود است. ساکنان آن به زباندری صحبت میکنند. میانگین ارتفاع آن ۳۱۹۴ متر و بلندترین نقطه آن قله میرسمیر با ۵۸۰۹ متر بلندی است. پنجشیر از ولایتهای سرسبز و خوش آب و هوای افغانستان است که درههای حاصلخیز آن توسط رود پنجشیر آبیاری میشود. این ولایت به هفت ولسوالی تقسیم شده و دارای ۵۴۰ قریه است.[2]
پنجشیر
پنجهیر | |
---|---|
از بالا به راست: درهٔ پنجشیر، دریای پنجشیر، مقبرهٔ احمدشاه مسعود و مزرعهٔ بادی ولایت پنجشیر. | |
ولایت پنجشیر با رنگ سرخ روی نقشه افغانستان | |
مختصات (مرکز): ۳۵°۲۵′۳۹″ شمالی ۶۹°۴۴′۰۶″ شرقی | |
کشور | افغانستان |
مرکز | بازارک |
مدیریت | |
• والی | کمال الدین نظامی (تا ۲۳ فوریه ۲۰۲۱) |
مساحت | |
• کل | ۳۷۷۱ کیلومتر مربع (۱۴۵۶ مایل مربع) |
جمعیت (۲۰۲۳)[1] | |
• کل | ۳۸۲٬۴۸۵ |
منطقه زمانی | یوتیسی +۴:۳۰ (وقت استاندارد افغانستان) |
کدپستی | ۱۵۵۰ … ۱۵۵۷ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | AF-PAN |
زبانهای اصلی | فارسی دری |
ولایت پنجشیر یکی از ولایات تازه تأسیس در افغانستان بوده و از لحاظ درجهبندی دولت جمهوری اسلامی افغانستان دارای درجه سوم میباشد. این ولایت در سال ۱۳۸۳ مطابق فرمان رئیسجمهور از بدنه ولایت پروان جدا و به حیث یک ولایت مستقل در زون مرکز عرض وجود نمود.
پنجشیر به شکل یک وادی خرم و شاداب در نقاط مرکزی افغانستان واقع است. علاوتا این ولایت به فاصله ۱۲۰ کیلومتری به طرف شمال شرق کابل در بین دو شاخه جنوبی هندوکش، از شمال شرق به جنوب غرب موازی به امتداد هندوکش واقع است و درههای فرعی آن از شمال به جنوب و از جنوب به شمال امتداد داشته و به دره عمومی پنجشیر وصل میشود. این ولایت دارای هشت واحد اداری میباشد که عبارت اند از: مرکز ولایت در دو حوزه مرکزی (حوزه نمبر ۱ و نمبر ۲ بازارک)، ولسوالی پریان، ولسوالی خنج، ولسوالی دره، ولسوالی روخه، ولسوالی انابه، ولسوالی شتل و ولسوالی آبشار. این ولایت در مجموع دارای ۵۴۰ قریه خورد و بزرگ بوده که در مربوطات ولسوالیهای یاد شده واقع گردیدهاند. مساحت مجموعی این ولایت ۳٬۰۶۱۰ کیلومتر مربع بوده که در حدود ۰٫۵ درصد مساحت تمام کشور را احتوا میکند. ارتفاع آن طور اوسط ۲٬۲۱۷ متر از سطح بحر بوده و در نقاط مرتفع به ۶ هزار متر میرسد. طول آن از دالان سنگ تا پای کوتل انجمن زیاده از ۱۲۵ کیلومتر است.[3][4][5]
با آغاز هجوم طالبان در سال ۱۴۰۰، تعدادی از شخصیتها و نیروهای مخالف طالبان به این ولایت آمده و جبهه مقاومت در برابر طالبان را تشکیل داده و پرچم سابق ائتلاف شمال را برای این جبهه برگزیدند.[6] ولایت پنجشیر تا ۱۵ شهریور ۱۴۰۰ (۶ سپتامبر ۲۰۲۱)، تحت کنترل جبهه مقاومت در برابر طالبان قرار داشت و تنها ولایت افغانستان بود که پس از سقوط کابل به کنترل طالبان و امارت اسلامی افغانستان در نیامد.[7] در همان روز طالبان ادعای کنترل این ولایت و پیروزی کرده و پرچم امارت را در برابر فرمانداری پنجشیر برافراشت. با این حال، مقاومت پنجشیر این پیروزی را رد کرد و اظهار داشت که آنها هنوز «در سراسر دره» حضور دارند. طالبان از ساکنان منطقه درخواست کرد تا در خانههای خود بمانند و فرار نکنند تا آسیبی به آنها نرسد.