تک گروه R1a

هاپلوگروپ یا تک گروه R1a یا تک گروه R-M420 یک هاپلوگروه DNA کروموزوم Y انسانی است که در منطقه بزرگی در اوراسیا ، از اسکاندیناوی و اروپای مرکزی تا آسیای مرکزی ، جنوب سیبری و جنوب آسیا پراکنده شده‌است. ^{[۳] [۲]}

تک‌گروه R1a
مبدأ زمانی ممکن	22,000 YBP[۱] to 25,000[۲] years ago
مبدأ مکانی ممکن	South Asia, Central Asia, West Asia, or Eastern Europe
نیا	Haplogroup R1
اولاد	R1a-Z282, R1a-Z93
موتاسیون‌های تعریف کننده	R1a: L62, L63, L120, M420, M449, M511, M513 R1a1a: M17, M198, M512, M514, M515, L168, L449, L457, L566
Highest frequencies	See List of R1a frequency by population

نقشه نشان دهنده فرکانس تک گروه R1a در اروپا

در حالی که R1a سرچشمه 22000 ^[۱] تا 25000 ^[۲] سال پیش دارد، زیرشاخه آن M417 (R1a1a1) c. 5800 سال پیش ایجاد شده ^[۴] و محل پیدایش زیرشاخه نقش مهمی در بحث در مورد خاستگاه پروتو-هند و اروپایی‌ها دارد.

جهش SNP R-M420 پس از R-M17 (R1a1a) کشف شد که منجر به سازماندهی دوباره دودمان به ویژه ایجاد یک پاراگروه تازه(تعیین شده R-M420*) برای دودمان‌های نسبتاً نادری شد که در R-SRY10831 نیستند. .2 (R1a1) شاخه منتهی به R-M17.

گسترش هاپلوگروپ R1a با مهاجرت اقوام آریایی هندواروپایی زبان همراه بوده است،گستره پراکندگی هاپلوگروپ R1a از مناطقی از شمال هند تا لهستان و برخی نواحی ایران ادامه دارد.^[۵] این هاپلوگروپ بیشتر در مناطق شرقی و جنوبی ایران رایج است و در بیشتر مناطق شمالی و شمال غرب چندان رایج نیست.^[۶]

پس از مهاجرت آریایی ها به هند،آریایی ها جامعه هند را به چندین طبقه تقسیم کرده و خود را در طبقه بالا و اعیانی مانند برهمن ها،و بومیان هند را به نجس ها یا دالیتها،از منظر ژنتیکی،اکثریت مردان طبقه بالای هند (حدود ۳۵٪) به هاپلوگروپ R1a تعلق و طبقات پایین هند،فاقد هرگونه هاپلوگروپ R1a بودند.^[۷]

مردم کنونی ایران ترکیبی از هاپلوگروپ J2 بومی فلات ایران (رایج در غرب) مثلاً در اسکلتهای استخراج شده در غار های هوتو و کمربند و هاپلوگروپ R1a هندواروپایی (عمدتا در شرق و جنوب) موجود در پارسیان و سکاها می باشند.^{[۸][۹][۱۰]}

بر اساس پژوهش ها بر روی اسکلت های بجا مانده در گورهای سکاها در روسیه،بخش عمده مردان سکایی متعلق به هاپلوگروپ R1a بودند^[۱۱]

پس از بررسی هاپلوگروپ و تبار پدری زرتشتیان،نتیجه شگفت آور این بود،مردانی که به خانواده های روحانیون زرتشتی تعلق داشتند،حدود 86% هاپلوگروپ R1a را نشان می دادند.^[۱۲]

نمونه ای از توزیع هاپلوگروپ R1a در ایران, افغانستان و اروپا به صورت زیر است^{[۱۳][۱۴][۱۵]}

برهمن های هند(طبقه ای که براساس مکتوبات بازماندگان آریایی های مهاجر هستند):۳۵٪^[۱۶]

زرتشتیان یزد :۱۷٪

لرها: ۵.۹٪

آذریها:۱۲٪

بلوچ ها: ۲۵٪

مازندرانی ها و گیلک ها:۹.۷٪

پارسی های هرمزگان:۲۱.۴٪

کردها:۲۰٪

پارسی های خراسان :۲۰.۳٪

پارسی های کرمان:۲۰.۸٪

روس‌ها:۵۵٪

تاجیک ها:۶۰٪

نورستانی ها:۶۰٪

پشتون ها:۶۰٪

هزاره ها:۶٪

ازبک ها:۱۷٪

لهستانی ها :۵۷٪

اکراینی ها:۴۵٪

ریشه‌ها

ریشه‌های R1a

تقسیم R1a (M420) به c . 22000 ^[۱] یا 25000 ^[۲] سال پیش زمان آخرین حداکثر یخبندان محاسبه می‌شود. یک پژوهش در سال ۲۰۱۴ توسط Peter A. Underhill و همکاران از ۱۶۲۴۴ فرد از بیش از ۱۲۶ جمعیت از سراسر اوراسیا، به این نتیجه رسید که "یک مورد قانع کننده برای خاورمیانه، احتمالا نزدیک به ایران کنونی، به عنوان منشاء جغرافیایی R1a وجود دارد. ". ^[۲] رکورد DNA باستانی نخستین R1a را در درازای دوره میان سنگی در شکارچیان شرقی (از اروپای شرقی) نشان داده‌است، ^[۱۷][۱۸] و نخستین مورد R* را در میان اوراسیاهای شمالی پارینه سنگی باستانی فوقانی ، ^[۱۹] از که شکارچیان-گردآورنده شرقی عمدتاً اصل و نسب خود را می‌گیرند.^[۲۰]