بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه
جمعیت‌شناسی افغانستان
نفوس کشور افغانستان از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
Remove ads
جمعیت افغانستان براساس برآورد ۲۰۱۹ بانک جهانی برابر سی میلیون تن می‌باشد.[۲] انتظار می‌رود جمعیت افغانستان پس از صدور شناسنامه الکترونیک به‌طور دقیق مشخص گردد ولی اکنون آمارها بر حدس و گمان است. در افغانستان هیچ‌گونه سرشماری رسمی تا کنون صورت نگرفته و بسیاری از این آمارها براوردهایی می‌باشد که همواره مورد اعتراض بسیاری از اقوام و گروه‌ها قرار گرفته است.[۳] طبق گزارش‌ها در سال ۲۰۱۶ کم و بیش ۲/۵ میلیون مهاجر افغان ثبت شده در ایران و پاکستان زندگی کرده و پیش‌بینی می‌شود ۳ میلیون مهاجر دیگر بدون سند اقامت در این کشورها زندگی می‌کنند.[۴] بیشترین جمعیت افغانستان را پشتون‌ها، تاجک‌ها، هزاره‌ها و ازبک‌ها تشکیل می‌دهند. قانون اساسی افغانستان چهارده قوم پشتون، تاجک‌ها، هزاره، اوزبیک، ترکمن، بلوچ‌ها، پشه‌ای، نورستانی، ایماق، قرغیز، قزلباش، گوجر، سادات، براهوی و مغول به رسمیت می‌شناسد.[۵][۶][۷][۸][۹][۱۰] زبان رسمی مردم افغانستان فارسی دری و پشتو می‌باشد. ۹۹ درصد مردم افغانستان مسلمان هستند که پیش‌بینی می‌شود بین ۷۰ تا ۸۰ درصد آن را اهل سنت و ۲۵ تا ۳۰ درصد آن را شیعیان تشکیل دهند لازم به ذکر هست این امار همواره از سوی نهادها به‌طور فرضی مطرح می‌شود تعداد دقیق شیعیان و اهل سنت در افغانستان مشخص نیست و همواره بر اساس منافع شخصی از سوی افراد مختلف تخمین زده می‌شود. آمارها اهل سنت را ۷۵ درصد و تشیع را ۲۵ درصد ذکر می‌کنند، برخی دیگر اهل سنت را ۶۵ درصد و شیعیان را ۳۵ درصد و برخی دیگر ۵۵ درصد اهل سنت و ۴۵ درصد تشیع را اعلام می‌کنند. اگر دولت افغانستان بتواند شناسنامه الکترونیک را به‌طور موفق همگیر کند امار واقعی تعداد اقوام، ادیان و مذاهب در افغانستان به دست می‌آید. در افغانستان جمعیت اندکی سیک و هندو زندگی می‌کنند اکثر هندوها و سیک‌های افغانستان به کشورهای دیگر از جمله هند و استرالیا مهاجرت کرده‌اند.[۱۱]
در برآورد جدیدی که در سال ۲۰۱۷ آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا به صورت پیمایشی انجام داده است و شهروندان دو زبان اول را مورد پرسش قرار داده است، دری به عنوان زبان مادری و زبان رابط مورد استفاده ۸۹ درصد مردم معرفی شده است. همچنین زبان پشتو ۵۰ درصد، زبان ازبکی ۳۵ درصد، زبان ترکمنی ۱۶ درصد، زبان پشه ای ۱ درصد، زبان نورستانی ۱ درصد، زبان عربی ۱ درصد و زبان بلوچی ۱ درصد اعلام شده است. طبیعی است که مجموع درصدهای ذکر شده از ۱۰۰ بیش تر می‌باشد زیرا مناطق زیادی در افغانستان دو زبانه هستند.[۱۲]
Remove ads
جمعیت افغانستان
خلاصه
دیدگاه
به علت موجودیت بیش از سه دهه جنگ و مشکلات ناشی از آن سرشماری رسمی در افغانستان صورت نگرفته است و آخرین سرشماری به سال ۱۳۵۸ برمیگردد، مرکز آمار افغانستان براساس فرمول Pt = P0 ert جمیعت افغانستان را تخمین می‌زند.[۳]
- Pt: جمعیت برآورد شده.
- P0: جمعیت سال اساس.
- e: قاعده لگاریتم طبیعی.
- r: میزان رشد سالانه جمعیت.
- t: فاصله زمانی.
طبق راپور ادارهٔ احصائیه و معلومات نفوس افغانستان در سال ۱۴۰۰ خورشیدی دربرگیرندهٔ ۳۶۴ ولسوالی اصلی، ۲۴ ولسوالی موقت و ۳۴ مرکز ولایات قرار ذیل می‌باشد.[۱۳]
نفوس افغانستان در سال ۱۴۰۰ خورشیدی ۳۳٫۶ میلیون نفر برآورد شده است که سال گذشته (۱۳۹۹ خورشیدی) مجموع نفوس کشور ۳۲٫۹ میلیون نفر تخمین شده بود. این مجموع شامل ۱۶٫۸ میلیون مرد و ۱۶٫۱ میلیون زن بود.
جمعیت ولایات افغانستان
طبق فرمول فوق جمعیتی که مرکز آمار افغانستان بر اساس ولایت تخمین می‌زند به شکل زیر هست.[۳]
تفکیک قومیتی
هیچ آمار مشخص از جمعیت و درصد هر قوم در افغانستان وجود ندارد و گاهی اختلاف آمار به بیش از ۳۰ درصد می‌رسد و هر قوم آماری که نفع قومیت خود باشد را به نشر می‌رساند. برخی اقوام افغانستان را به بیش از پنجاه قوم تقسیم کرده است اما در قانون اساسی افغانستان به چهارده قوم کاهش یافته، اقوام افغانستان شامل پشتون، تاجیک، هزاره، اوزبیک، ترکمن، بلوچ، پشه‌ای‌ها، نورستانی، ایماق، عرب، قرغیز، قزلباش، گوجر و براهوی می‌شود.[۱۵]
تفکیک سنی
افغانستان کشور جوانی هست و طبق گزارش‌ها رشد جمعیت در افغانستان حدود ۳ درصد می‌باشد. صندوق جمعیت سازمان ملل در افغانستان می‌گوید در حال حاضر ۶۳٪ جمعیت افغانستان را جوانان تشکیل داده و ۴۷٫۵٪ جمعیت مردم افغانستان زیر ۱۵ سال سن دارند.[۱۶] این رشد جمعیت پیش‌بینی شده در ۵۰ سال آینده جمعیت افغانستان به حدود ۸۰ میلیون نفر برسد و به همین منظور نگرانی‌هایی در خصوص رشد جمعیت در افغانستان داده شده است.[۳][۱۷]
Remove ads
رشد جمعیت افغانستان
خلاصه
دیدگاه
افغانستان کشوریست که تقریباً همیشه در جنگ بوده و رشد نفوس در آن کم می‌باشد. ارقام ذیل از ماه جنوری الی جنوری گرفته شده است.
توقع برده می‌شود که رشد جمعیت الی ۲۱۰۰ چنین خواهد بود
تفکیک جنسیتی
مرکز آمار افغانستان پیش‌بینی کرده از جمعیت ۲۹٫۷ میلیون نفری جمعیت داخل افغانستان ۱۵٫۲ میلیون نفر آن را مردان و ۱۴٫۲ میلیون نفر دیگر را زنان تشکیل می‌دهند. البته لازم به تذکر هست که جمعیت مسکون افغانستان در سال ۱۳۹۶ حدود ۲۸٫۲ میلیون نفر برآورد شده است که ۱۳٫۸ میلیون نفر آن (۴۸٫۹٪) را زنان و ۱۴٫۴ میلیون نفر (۵۱٫۱٪) دیگر آن را مردان تشکیل می‌دهند.[۱۸]
Remove ads
شاخص‌های جمعیتی
خلاصه
دیدگاه
افغانستان پس از سقوط طالبان و با حمایت جامعه جهانی شاهد دگرگونی‌های مثبتی در خصوص شاخص‌های جمعیتی و اجتماعی بوده است.
شاخص‌های اقتصادی
بنابر آمار و اطلاعات دولت، سرانه تولید ناخالص ملی در سال ۲۰۰۲ به ۱۹۰ دلار می‌رسید که در سال ۲۰۱۵ به ۶۲۰ دلار افزایش یافته است. میزان تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۰۶ میلادی ۷٫۰۶ میلیارد دلار اعلام شده بود که در سال ۲۰۱۵ میلادی به ۲۰٫۳۴ میلیارد دلار افزایش یافته است. میزان عواید داخلی از ۴۲۵ میلیون دلار در سال ۲۰۰۲ به میزان ۱٫۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ رسیده و میزان صادرات نیز در سال ۲۰۱۵ ۵۷۰ میلیون دلار اعلام شده است.[۱۹] سرانه داخلی از ۲۵۰ دلار در سال ۲۰۰۵ به ۶۱۰ دلار در سال ۲۰۱۵ افزایش داشته است.[۲۰][۲۱]
امید به زندگی
سال‌ها جنگ در افغانستان تأثیر منفی برای امید به زندگی در افغانستان در پی داشته است، بنابر اطلاعات بانک جهانی میزان امید به زندگی در سال ۲۰۰۰ از ۵۵٫۱۲۶ بوده که در سال ۲۰۱۵ به میزان ۶۰٫۷۱ رسیده است.[۲۰][۲۱]
وضعیت بهداشت و درمان
اداره توسعه بین‌المللی ایالات متحده آمریکا گزارش داده است که در افغانستان بیش از ۲۰ هزار کارمند صحی و بیش از ۳ هزار قابله (ماما) در طی این سال‌ها آموزش دیده‌اند که بیانگر آن هست به‌طور میانگین برای هر ۱۰ هزار نفر ۲٫۷ پزشک وجود دارد. در ۵۰ ولسوالی‌های افغانستان هیچ مرکز درمانی وجود ندارد که بیانگر آن هست بیش از شش میلیون نفر در افغانستان به خدمات پزشکی دسترسی ندارند.[۲۲] بانک جهانی در گزارشی در سال ۲۰۱۷ بیان کرده است که افغانستان در اکثر شاخص‌های درمانی در مقایسه با دیگر کشورها توسعه و انکشاف یکسانی داشته، از سال ۲۰۰۲ تا سال ۲۰۱۷ میزان کارمندان آموزش دیده در بخش درمان از ۱۴٫۳ درصد به ۵۸ درصد افزایش و میزان مراکز پزشکی نیز ۵ برابر شده است.[۲۳]
میزان بیکاری
طبق گزارش بانک جهانی میزان بیکاری در سال ۲۰۱۵ به رکود ۴۰ درصد رسیده بود که در نوع خود رکورد دار محسوب می‌شد. کمترین نرخ بیکاری در افغانستان به سال ۲۰۱۳ برمیگردد که میزان ۸ درصد گزارش شده بود.[۲۱]
پناهندگان افغان
سال‌ها جنگ در افغانستان باعث شد بسیاری از مردم افغانستان به کشورهای دیگر پناهنده شوند، طبق آمار کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان بیش از ۲٫۶ میلیون پناهجوی افغان ثبت شده در بیش از ۷۰ کشور در سراسر دنیا زندگی می‌کنند که حدود ۹۵ درصد از آنان در کشورهای ایران و پاکستان هستند. این سازمان اعلان کرده است که از سال ۲۰۰۲ بدینسو ۵٫۸ میلیون مهاجر دیگر به افغانستان بازگشته‌اند.[۲۴]
Remove ads
شناسنامه الکترونیکی
خلاصه
دیدگاه
مجلس نمایندگان افغانستان در سال ۱۳۹۲ قانون ثبت احوال نفوس را به تصویب رسانید و بر اساس آن تصویب شد که نام، نام خانوادگی، نام پدر، دین، محل سکونت فعلی، سکونت اصلی، تاریخ و محل تولد به دو زبان فارسی و پشتو و در پس زمینه آن به زبان انگلیسی نوشته شوند. در بحث‌های متعددی که در جریان بود عده‌ای خواهان درج نام اقوام و عده دیگر خواستار درج نام «افغان» به عنوان ملیت آن فرد بودند، اما در آخر در مجلس به تصویب رسید که این دو گزینه‌ها حذف و تنها جمهوری اسلامی افغانستان بر روی شناسنامه‌ها نوشته شود و اطلاعات قومی فقط در اطلاعات وزارت داخله ثبت شود اما در سال ۲۰۲۰ مجلس افغانستان تصویب کرد تا قوم در شناسنامه ثبت شود، همچنین پس از اعتراضات فارسی زبانان مجلس افغانستان زبان فارسی را به عنوان زبان رسمی ثبت کرد.[۲۹] اشرف غنی در سال ۱۳۹۳ این مصوبه پارلمان افغانستان را توشیح کرد.[۳۰] پس از توشیح این قانون در بسیاری از مناطق افغانستان تظاهرات‌هایی صورت گرفت و عده‌ای خواستار درج کلمه «افغان» به عنوان ملیت افراد شدند.[۳۱] این تظاهرات باعث شد که دولت افغانستان دست به تعدیل ماده ششم از قانون ثبت احوال نفوس بزند و در طرح تعدیلی اطلاعات قومیت و واژه افغان به عنوان ملیت بر روی شناسنامه‌ها بیفزاید.[۳۲] طرح تعدیلی قانون ثبت احوال نفوس در سال ماه حوت ۱۳۹۵ توسط اشرف غنی توشیح شد.[۳۳] اقوام غیر پشتون اعتراض خود را نسبت به درج واژه «افغان» به عنوان ملیت بیان داشتند، هواداران عبدالرشید دوستم که از اکثراً از قوم اوزبیک می‌باشد دست به اعتراض به درج واژه افغان زده و این نام را به عنوان هویت پشتون‌ها نه بقیه اقوام افغانستان دانستند. عطا محمد نور والی بلخ نیز با درج واژه افغان مخالفت کرد و هشدار داد که چنین شناسنامه‌ای را قبول نخواهد کرد.[۳۴]
دلایل عدم برگزاری سرشماری
دولت‌های افغانستان همواره مشکلات امنیتی و جنگ‌های طولانی و نبود بودجه کافی را عامل عملی نشدن این پروسه عنوان کرده‌اند، اما عده دیگری دلایل قومیتی را مطرح کرده و ادعا دارند که دولت‌مردان پشتون خود را اکثریت در افغانستان می‌دانند، نگران‌اند که در صورت انجام سرشماری ادعای حداکثری بودنشان باطل شود، و به همین دلیل سرشماری در افغانستان را به سود خود ندیده و همواره از انجام سرشماری به بهانه‌های مختلف سرباز زده‌اند.[۳۵]
Remove ads
مرگ و میر کودکان و مادران
افغانستان در بین سه کشوری هست که بالاترین آمار مرگ و میر کودکان را دارند. فلج کودکان، اسهال، سیاه سرفه، هپاتیت «ب»، آنفلوانزا، ذات الریه، کزاز و سرخک از جمله بیماری‌هایی هستند که کودکان را به کام مرگ می‌فرستند. بنابر گزارش‌ها و اطلاعات در افغانستان از هر ۱۸ کودک، یک کودک زیر سن پنج سالگی جان خود را از دست می‌دهد.[۳۶] بر اساس آمار وزارت بهداشت میزان مرگ و میر مادران از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ حدود ۵۰ درصد کاهش یافته و در حالی که در اوایل برپایی حکومت جمهوری اسلامی افغانستان این آمار حدود ۱۲۰۰ تن در هر صد هزار مادر، اخیراً با بهبود وضعیت درمان و کمک‌های جامعه جهانی به ۲۳۰ مورد کاهش یافته و پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰ این آمار به کمتر از ۷۰ مورد کاهش یابد.[۳۷] گزارش‌هایی نیز مطرح شده است که در ولایات دوردست افغانستان آمار مرگ و میر مادران هنوز هم بالا هست و فقط در ولایت غور هر ساله ۱۸۰۰ مادر جان می‌دهند.[۳۸]
Remove ads
آموزش و پرورش
خلاصه
دیدگاه
بر اساس گزارش سال ۱۳۹۵ وزارت معارف افغانستان مجموع مکاتب در افغانستان به ۱۶٬۰۴۹ باب بوده که مجموع شاگردان مدارس به ۸٬۸۶۸٬۱۲۲ نفر که ۳٬۴۱۸٬۸۸۷ نفر از دانش‌آموزان از بانوان هستند. مجموع معلمین در سال ۱۳۹۵ نیز ۱۹۷٬۱۶۰ نفر گزارش شده است که ۶۴٬۲۷۱ نفر آنان از زنان می‌باشند. در سراسر افغانستان ۱۸٬۷۲۹ کورس سوادآموزی وجود دارد که مجموع شاگردان آن‌ها به ۴۱۷٬۸۰۸ تن می‌رسد. تعداد دانشگاه‌های افغانستان در کشور به ۱۵۷ عدد، تعداد دانشکده‌ها به ۶۲۲ باب و آموزشکده‌های علوم درمانی به ۹ باب رسیده است. در مجموع ۳۴۲٬۰۴۳ دانشجو در مقطع تحصیلات عالی در حال تحصیل هستند که ۷۷٬۹۰۹ تن آنان را بانوان تشکیل می‌دهند.[۳۹]
مشکلات آموزش
پیش از سال ۲۰۰۱ در دوره طالبان، دختران حق تحصیل نداشتند و کمتر از یک میلیون پسر به مدرسه می‌رفتند اما پس از سقوط طالبان و با حمایت جامعه جهانی دسترسی ۹ میلیون کودک به مدارس را ممکن شد، اما با این حال برای ۳٬۵ میلیون کودک در افغانستان امکان دسترسی به مدارس مهیا نیست و همچنین وجود نا امنی و حملات طالبان به مدارس باعث شده که بسیاری از مدارس در افغانستان مسدود شوند. در سال ۲۰۱۶ حدود ۱۰۰۰ مدرسه در افغانستان مسدود شده بود و باعث شد که دسترسی کودکان به آموزش و پرورش کاهش یابد.[۴۰]
Remove ads
منابع
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads