بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه
چتجیپیتی
بات مکالمه هوش مصنوعی، توسعه یافته توسط اوپن ایآی از ویکیپدیا، دانشنامه آزاد
Remove ads
چتجیپیتی (انگلیسی: ChatGPT) یک بات مکالمه است که توسط شرکت اوپن ایآی توسعه یافته است.
چتجیپیتی یک نوع هوش مصنوعی است که میتواند مثل انسانها گفتوگو کند. هر مطلبی از او خواسته یا پرسیده شود، از طریق نوشتاری یا گفتاری، تلاش میکند با استفاده از اطلاعات زیادی که از قبل آموخته، به آن پاسخ دهد. این پاسخها میتوانند دربارهٔ موضوعات علمی، ترجمه، نوشتن متن، حل مسئله و حتی سرگرمی باشند. چتجیپیتی مانند یک دستیار مجازی عمل میکند.
چتجیپیتی به عنوان یک گفتوگوگر هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۲ از سوی شرکت آمریکایی OpenAI عرضه شد. این سامانه میتواند بهصورت طبیعی مانند انسان پاسخ دهد و گفتوگو را بر اساس خواستهٔ کاربر از نظر زبان، سبک، جزئیات و قالب هدایت کند. چتجیپیتی با بهرهگیری از مدلهای پیشرفتهٔ زبانی مانند GPT-4o آموزش دیده و با بازخورد انسانها بهبود یافته است.
این سامانه ابتدا بهصورت رایگان عرضه شد، اما اکنون مدلهای مختلفی با امکانات بیشتر در قالب اشتراک پولی ارائه میشود. در مدت کوتاهی پس از انتشار، چتجیپیتی به یکی از پرشتابترین برنامههای مصرفی تاریخ تبدیل شد و بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر یافت.
همزمان نگرانیهایی دربارهٔ خطرات آن از جمله جایگزینی نیروی انسانی، گسترش اطلاعات نادرست و استفاده در تقلب مطرح شده است. برای آموزش و پالایش سامانه، از کارگرانی در کنیا برای شناسایی محتوای آسیبزا استفاده شده که برخی آن را تجربهای دردناک توصیف کردهاند. همچنین، دادههای کاربران برای بهبود سامانه گردآوری میشود.
مدلهای زبانی بزرگی مثل چتجیپیتی گاهی دچار خطاهایی میشوند که به آنها «توهم» گفته میشود؛ یعنی اطلاعاتی میسازند که واقعیت ندارد، ولی خیلی باورپذیر به نظر میرسند. این خطاها نتیجهٔ فشردهسازی شدید اطلاعات هستند. چون این مدلها فقط بخش کوچکی از اطلاعات اصلی را نگه میدارند و بقیه را حذف میکنند، طبیعی است که گاهی چیزهایی بسازند که ساختگی و نادرست باشد. برای تشخیص این خطاها باید آنچه مدل گفته را با منابع اصلی یا دانش واقعی مقایسه کرد.
بعد از انتشار برنامه چت جی پی تی هوش مصنوعی های مختلفی هم بعد آن منتشر شدند مانند دیپسیک و جمنی[۱]
و بسیار نسخه های دیگه ای هم منتشر شدند که معمولا بیشتر آنها از همان چت جی پی تی استفاده میکنند
همچنین از چت جی پی تی میتوان در تلگرام هم استفاده کرد
Remove ads
جزئیات
خلاصه
دیدگاه
گروه اوپن اِیآی برعکس نسخههای قبلی که با نام پردازش زبانی منتشر شده بود این بار ابزاری با نام بات مکالمه منتشر کرد.[۲] چتجیپیتی بر روی خانواده مدل زبانی جیپیتی ۳٫۵ و جیپیتی ۴ اوپن ایآی ساخته شده و با تکنیکهای یادگیری نظارت شده و تقویتی بهخوبی تنظیم شده است.
چتجیپیتی به عنوان یک نمونه اولیه در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲ معرفی شد و به سرعت به دلیل پاسخهای دقیق و واضح خود در بسیاری از حوزهها، توجهها را به خود جلب کرد. چتجیپیتی به دلیل ظرفیت آن در ترکیب و تفسیر زبان طبیعی مشابه انسان، محبوبیت پیدا کرده است. دقت واقعی نابرابر آن به عنوان یک اشکال مهم شناسایی شد.[۳] پس از عرضه چتجیپیتی، اوپن ایآی شرکت تولیدکننده این چت بات، ۲۹ میلیارد دلار ارزشگذاری شد.[۴]
این ربات گفتگو بر پایه سری اختصاصی مدلهای ترنسفورمر تولیدگر از پیش آموزشدیده برای کاربردهای مکالمهای با استفاده از ترکیبی از یادگیری نظارتشده و یادگیری تقویتی از بازخورد انسانی، تنظیم دقیق شده است. در هر مرحله از گفتگو، درخواستها و پاسخهای متوالی کاربران به عنوان متن در نظر گرفته میشوند. چتجیپیتی ابتدا به عنوان یک پیشنمایش تحقیقاتی رایگان منتشر شد، اما به دلیل محبوبیت چشمگیر آن، اوپن ایآی اکنون این سرویس را بر اساس مدل فریمیوم ارائه میدهد. کاربران در سطح رایگان میتوانند به GPT-4o دسترسی داشته باشند. اشتراکهای گروه (Team)، حرفه ای (Pro)، مثبت (Plus) و شرکتی (Enterprise) ویژگیهای اضافی مانند تولید تصویر دال ئی، مدلهای هوش مصنوعی توانمندتر و افزایش محدودیت استفاده را فراهم میکنند.[۵]
در ژانویه ۲۰۲۳، چتجیپیتی به سریعترین نرمافزار مصرفی در حال رشد در تاریخ تبدیل شد و در عرض دو ماه بیش از ۱۰۲ میلیون کاربر جذب کرد. عرضه چتجیپیتی، محرکی برای انتشار محصولات رقیب از جمله جمینای (بات مکالمه)، کلود (مدل زبانی)، لاما (مدل زبانی)، ارنی بات و گراک (چتبات) شد. شرکت مایکروسافت نیز مایکروسافت کوپایلوت را راهاندازی کرد که در ابتدا مبتنی بر GPT-4 اوپن ایآی بود. در مه ۲۰۲۴، همکاری بین اپل و OpenAI اعلام شد که بر اساس آن، چتجیپیتی در ویژگی اپل اینتلیجنس سیستمعاملهای اپل ادغام شد. تا آوریل ۲۰۲۵، وبسایت چتجیپیتی در میان ۱۰ وبسایت پربازدید جهان قرار دارد.[۶][۷]
Remove ads
یادگیری
خلاصه
دیدگاه
چتجیپیتی که بر پایه نسخههای پیشرفته GPT مانند GPT-3.5 و GPT-4 شکل گرفته، برای مکالمات بهینه شدهاست. در این روند، از ترکیب یادگیری تحت نظارت و یادگیری تقویتی مبتنی بر بازخورد انسانی (RLHF) استفاده شده تا کیفیت پاسخهایش بهبود یابد. در این متدها، افراد واقعی به بهسازی مدل کمک کردهاند.
در مرحلهٔ یادگیری تقویتی، مربیان انسانی پاسخهای قبلی مدل را ارزیابی و رتبهبندی کردند تا با استفاده از آنها مدلهای پاداشی ایجاد شود که بر پایه پروتکلهای بهینهسازی سیاست مجاورت (PPO) به بهبود مدل کمک میکنند.

چتجیپیتی از ابتدا از زیرساختهای ابری شرکت Microsoft Azure استفاده کرد که بر پایه تکنولوژی GPU شرکت انویدیا و با هزینهای چشمگیر، به صورت مخصوص برای OpenAI راهاندازی شده بود. در پی استقبال وسیع از چتجیپیتی، مایکروسافت در سال ۲۰۲۳ سرمایهگذاری قابل توجهی در توسعه زیرساختهای OpenAI انجام داد. محققان دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید تخمین زدند که هر دستوری که به چتجیپیتی داده میشود به حدود ۵۰۰ میلیلیتر آب برای خنکسازی سرورهای مایکروسافت نیاز دارد. آژانس TrendForce برآورد کرد که در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۰٬۰۰۰ کارت گرافیک انویدیا، هر کدام به ارزش تقریبی ۳۰٬۰۰۰ دلار، برای تأمین قدرت مورد نیاز چتجیپیتی استفاده شدهاند.
OpenAI با جمعآوری دادهها از کاربران چتجیپیتی به دنبال آموزش و بهینهسازی بیشتر خدماتش است. کاربران میتوانند به پاسخهای دریافتی از چتجیپیتی رأی مثبت یا منفی دهند و نظرات تکمیلی خود را در فیلد متنی وارد کنند.
محتوای آموزشی چتجیپیتی شامل صفحات راهنمای نرمافزار، اطلاعاتی دربارهٔ پدیدههای مختلف اینترنتی نظیر انجمنهای آنلاین و زبانهای برنامهنویسی است. ویکیپدیا نیز یکی دیگر از منابع اصلی داده آموزشی برای چتجیپیتی بودهاست.
Remove ads
ویژگیها و محدودیتها
خلاصه
دیدگاه
ویژگیها
در حالی که وظیفه اصلی یک چتبات تقلید از یک مکالمهگر انسانی است، چتجیپیتی تنوع بالایی دارد. در میان نمونههای بیشمار، این قابلیتها را دارد که برنامههای رایانهای بنویسد و اشکالزدایی کند[۸] موسیقی، فیلمنامههای تلویزیونی، داستانها و مقالههای دانشجویی بسازد؛ به سؤالات آزمون پاسخ دهد (گاهی، بسته به آزمون، در سطحی بالاتر از میانگین شرکتکنندگان انسانی)؛[۹] ایدههای کسبوکار تولید کند؛[۱۰] شعر و ترانه بنویسد؛[۱۱]متنها را ترجمه و خلاصه کند؛[۱۲] یک سیستم لینوکس را شبیهسازی کند؛ اتاقهای چت کاملی را شبیهسازی کند؛ بازیهایی مانند دوز را انجام دهد؛ یا یک دستگاه ATM را شبیهسازی کند.[۱۳][۱۴]
در مقایسه با نسخه پیشین خود، InstructGPT, ChatGPT سعی در کاهش پاسخهای زیانآور و فریبنده دارد.[۱۵] به عنوان مثال، در حالی که InstructGPT پایه و اساس پرسش «دربارهٔ زمانی که کریستف کلمب به ایالات متحده در سال ۲۰۱۵ آمد توضیح دهید» را به عنوان حقیقت میپذیرد، چتجیپیتی طبیعت خلاف واقع این سؤال را شناسایی کرده و پاسخ خود را به صورت بررسی یک فرضیه در نظر میگیرد که چه اتفاقی میافتاد اگر کلمب در سال ۲۰۱۵ به ایالات متحده میآمد، با استفاده از اطلاعات دربارهٔ سفرهای کریستف کلمب و واقعیات دنیای مدرن - از جمله دیدگاههای مدرن در مورد اقدامات کلمب.[۱۶]
برخلاف اکثر چتباتها، چتجیپیتی تعداد محدودی از پرسشهای قبلی را در همان گفتگو به خاطر میسپارد. خبرنگاران حدس میزنند که این قابلیت میتواند امکان استفاده از چتجیپیتی به عنوان یک درمانگر شخصی را فراهم کند.[۱۷] برای جلوگیری از ارائه و تولید پاسخهای توهینآمیز توسط چتجیپیتی، درخواستها از طریق API «نقطه پایانی تعدیل» OpenAI (یک AI مبتنی بر GPT جداگانه)،[۱۸][۱۹] فیلتر میشوند و هر پرسش احتمالاً نژادپرستانه یا جنسیتزدایی را رد میکنند.[۲۰]
در مارس ۲۰۲۳، OpenAI پشتیبانی از پلاگینها برای چتجیپیتی را اضافه کرد.[۲۱] این شامل هم پلاگینهای ساخته شده توسط OpenAI، مانند جستجوی وب و تفسیر کد، و هم پلاگینهای خارجی از توسعهدهندگانی مانند Expedia, OpenTable, Zapier, Shopify, Slack, و Wolfram میشود.[۲۲][۲۳]
در یک مقاله برای مجله نیویورکر، نویسنده علمی تخیلی تد چیانگ، چتجیپیتی و سایر الالامها را به یک تصویر JPEG با کیفیت پایین تشبیه کرد.
- چتجیپیتی را میتوان تشبیه کرد به یک JPEG مبهم از تمام متنهای موجود در وب. این برنامه بسیاری از اطلاعات وب را حفظ میکند، همانطور که یک JPEG بسیاری از اطلاعات یک تصویر با وضوح بالاتر را نگه میدارد، اما اگر شما به دنبال یک دنباله دقیق از بیتها باشید، آن را پیدا نخواهید کرد؛ همه چیزی که همیشه به دست خواهید آورد یک تقریب است. اما، چون این تقریب به وسیله متن دستوری ارائه میشود، که چتجیپیتی در خلق آن برجسته است، معمولاً قابل قبول است. این همچنین یک راه برای درک «هذیانها» یا پاسخهای بیمعنی به پرسشهای واقعی است که مدلهای بزرگ زبانی مانند چتجیپیتی بیش از حد مستعد آن هستند. این هذیانها نقصهای فشردهسازی هستند، اما [...] آنها به اندازه کافی قانعکننده هستند که شناسایی آنها نیاز به مقایسه با نسخههای اصلی دارد، که در این مورد به معنای وب یا دانش ما از جهان است. وقتی ما به این شیوه به آنها فکر میکنیم، چنین هذیانهایی هیچ چیز جز شگفتانگیز نیستند؛ اگر یک الگوریتم فشردهسازی طراحی شده باشد به منظور بازسازی متن پس از اینکه نود و نه درصد از اصل حذف شده است، ما باید انتظار داشته باشیم که بخشهای قابل توجهی از آنچه که تولید میکند کاملاً ساختگی خواهد
- بود.
محدودیتها
OpenAI اعتراف میکند که چتجیپیتی «گاهی پاسخهایی معقول به نظر رساندهاما نادرست یا بیمعنی مینویسد».[۲۴] این رفتار در مدلهای بزرگ زبانی رایج است و به آن «هذیانگویی» گفته میشود.[۲۵]مدل پاداش چتجیپیتی, که بر اساس نظارت انسانی طراحی شده، ممکن است بیش از حد بهینه شده و در نتیجه عملکرد را تحت تأثیر قرار دهد، که نمونهای از یک بیماری بهینهسازی شناخته شده به عنوان قانون گودهارت است.
تا سال ۲۰۲۳، چتجیپیتی-۳٫۵ (رایگان) اطلاعاتی دربارهٔ رویدادهایی که تا ژانویه ۲۰۲۲ رخ دادهاند را دارا است و چتجیپیتی-۴ (پولی) اطلاعات تا آوریل ۲۰۲۳ را در اختیار دارد.[۲۶]
در فرایند آموزش چتجیپیتی، داوران انسانی به پاسخهایی طولانیتر، بدون توجه به فهم واقعی یا محتوای واقعگرایانه تمایل داشتند. همچنین دادههای آموزشی دچار تعصب الگوریتمی است که ممکن است هنگام واکنش چتجیپیتی به سوالاتی که شامل توصیفهای اشخاص است، آشکار شود. در یک نمونه، چتجیپیتی رپی تولید کرد که در آن زنان و دانشمندان رنگینپوست به عنوان افرادی سطح پایینتر از دانشمندان مرد سفیدپوست معرفی شدند.[۲۷]
شکستن قفلهای نرمافزاری
چتجیپیتی تلاش میکند تا با دستورالعملهایی که ممکن است با خطمشی محتوای آن تضاد داشته باشد مقابله کند. با وجود این، برخی کاربران موفق به شکستن این قفلها در چتجیپیتی با استفاده از تکنیکهای مهندسی پرسش مختلف در اوایل دسامبر ۲۰۲۲ شدند و توانستند آن را فریب دهند تا دستورالعملهایی برای ساختن کوکتل مولوتوف یا یک بمب اتمی بدهد، یا استدلالهایی را به سبک نئونازیها تولید کند.[۲۸]
کمی پس از راهاندازی چتجیپیتی، یک خبرنگار برای روزنامه تورنتو استار در تلاشهایش برای وادار کردن آن به بیان عبارات تحریکآمیز نوشت: چتجیپیتی با موفقیت فریب خورد تا تجاوز روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ را توجیه کند، اما حتی زمانی که از آن خواسته شد تا در سناریویی خیالی همراه باشد، چتجیپیتی در تولید دلایلی برای چرایی خیانت نخستوزیر کانادایی، جاستین ترودو، تمایلی نشان نداد.[۲۹][۳۰]
OpenAI تلاش میکند تا با شکستن قفلها مقابله کند.
Remove ads
استقبال، انتقاد و مسائل
خلاصه
دیدگاه
واکنشهای مثبت
چتجیپیتی در دسامبر ۲۰۲۲ با بررسیهای کلی مثبت مواجه شد. نیویورک تایمز آن را «بهترین چت ربات هوش مصنوعی که تا به حال برای عموم منتشر شده» نامیدهاست.[۳۱] سامانتا لاک از گاردین خاطرنشان کرد که میتواند متنی «با جزئیات کامل» و «مانند انسان» تولید کند.[۳۲] الکس کانترویتز از اسلیت، پاسخ چتجیپیتی به سوالات مربوط به آلمان نازی را ستود، از جمله این ادعا که آدولف هیتلر بزرگراههایی در آلمان ساختهاست، که با اطلاعاتی در مورد استفاده آلمان نازی از کار اجباری مواجه شد.[۳۳]
واکنشهای منفی
در یک مقاله نظری در دسامبر ۲۰۲۲، اقتصاد دان پل کروگمن نوشت که چتجیپیتی بر تقاضای کارگران دانش تأثیر میگذارد.[۳۴] در ایالات متحده، مدارس دولتی در نیویورک و سیاتل تصمیم گرفتهاند که دسترسی به چتجیپیتی را از طریق شبکه وای-فای خود مسدود کنند. مؤسسه مطالعات سیاسی پاریس به تازگی استفاده از آن را برای دانشجویان خود ممنوع کردهاست.[۳۵][۳۶]
همچنین گفته شدهاست به احتمال زیاد این بزرگترین و قدرتمندترین موسسات و نهادها خواهند بود که از هرگونه تکنیک لابی گری مبتنی بر هوش مصنوعی با بیشترین میزان و احتمال موفقیت به نفع خود استفاده خواهند کرد.[۳۷]
استفاده قضایی
یک قاضی کلمبیایی برای اولین بار از ربات هوش مصنوعی چتجیپیتی برای کمک به صدور حکم در یک پرونده استفاده کرد. این قاضی به نام خوان مانوئل پادیلا در موردی که شامل معاف کردن یک کودک مبتلا به اوتیسم از پرداخت هزینه برای ویزیتهای پزشکی، درمان و حمل و نقل با توجه به درآمد محدود والدینش بود، از این ربات مشاوره گرفت.[نیازمند منبع]
Remove ads
سرویس
چتجیپیتی در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲ توسط اوپن ایآی در سانفرانسیسکو، خالق DALL·E 2 و Whisper راه اندازی شد. این سرویس در حال حاضر به صورت رایگان در دسترس عموم قرار دارد اما برنامههایی برای کسب درآمد از این سرویس را هم در نظر گرفتهاند[۳۸] البته با اینکه دسترسی به آن رایگان است در ایران این سرویس قابل دسترسی نیست و نیاز به نرمافزارهای عبور از تحریم و شماره تلفن مجازی کشورهای دیگر دارد. ۴ دسامبر، اوپن ایآی تخمین زد که چتجیپیتی در حال حاضر بیش از یک میلیون کاربر داشتهاست. در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۲ نوشت «گاهی این سرویس از دسترس خارج میشود».[۳۹]
Remove ads
نحوه کار
خلاصه
دیدگاه
چتبات چتجیپیتی درواقع مبتنی بر نسخهٔ بهروز شده GPT-3، نوعی مدل زبانی بزرگ (LLM) است که بر شبکهٔ عظیمی از نورونهای مصنوعی متکی است که بهنوعی، رفتار نورونهای مغز انسان را تقلید میکنند.
مدل زبانی GPT برپایه معماری شبکه عصبی ترانسفورمر گوگل ایجاد شده و گوگل از این شبکه عصبی در ساخت مدل زبانی پیشرفتهٔ LaMDA استفاده کردهاست؛ همان مدلی که چند ماه پیش، یکی از کارمندان گوگل مدعی شد «خودآگاه» است.
به تعریف خود گوگل، «ترانسفورمر مدلی تولید میکند که میتواند برای خواندن کلمات بسیاری (مثلا یک جمله یا پاراگراف) آموزش داده شود و به نحوهٔ ارتباط آن کلمات با یکدیگر توجه و سپس پیشبینی کند که بهنظرش، کلمات بعدی چه خواهند بود.»
بهعبارتدیگر، ترانسفورمر بهجای مدلسازی کند. از آن جا که این شبکه، تجزیه و تحلیل را بهطور کلی و یکجا انجام میدهد، به مراحل کمتری نیاز دارد و در حوزهٔ یادگیری ماشین هرچه تعداد مراحل پردازش داده کمتر باشد، نتیجهٔ بهتری حاصل میشود.
بهطورکلی، به هوش مصنوعی مدلهای زبانی بزرگ، صدها میلیارد کلمه در قالب کتاب، مکالمات، صفحات وب و حتی پستهای توییتر و دیگر شبکههای اجتماعی «خورانده» میشود و هوش مصنوعی به کمک این منابع عظیم از داده، مدلی بر اساس احتمال آماری میسازد؛ یعنی کلمات و جملاتی که به احتمال زیاد پس از متن قبلی میآیند. مدلهای زبانی از این جهت کمی شبیه قابلیت پیشبینی کلمات در گوشیهای هوشمند هستند، با این تفاوت که در مقیاس بسیار بزرگتری عمل میکنند و به جای پیشبینی تنها یک کلمه، میتوانند پاسخهای کامل متشکل از چندین پاراگراف تولید کنند.
روش آموزش دادن مدل زبانی بهکار رفته در چتجیپیتی به این صورت بود که ابتدا تعداد زیادی سؤال و جواب که توسط افراد متخصص این حوزه، دستچین شده بودند، به آن داده شد. سپس، این سؤال و جوابها در مجموعه دادهٔ مدل گنجانده شد. در مرحلهٔ بعد، از سیستم خواسته شد تا برای مجموعهٔ بسیار بزرگی از سؤالات متنوع، چندین پاسخ مختلف ارائه دهد تا کارشناسان انسانی هر یک از آنها را از بهترین تا بدترین پاسخ، رتبهبندی کنند.[۴۰][۴۱]
Remove ads
جستارهای وابسته
منابع
پیوند به بیرون
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads