اصطخر
اثر ثبتشده در فهرست آثار ملی ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
اِصطَخر یا اِستَخر (به پارسی میانه: ت.ت. 'سْتَخر') که تخت طاووس نیز نامیده شده،[1] شهری باستانی در استان فارس در ۵ کیلومتری شمال تخت جمشید در جنوب غربی ایران بود. این شهر از سده سوم پیش از میلاد تا اوایل سده سوم پس از میلاد بهعنوان پایتخت فرتکهها و شاهان پارس شکوفا شد. این شهر در زمان شاهنشاهی ساسانیان (۲۲۴–۶۵۱ میلادی) به اوج شکوفایی خود رسید و زادگاه خاندان ساسان بود. اصطخر از سال ۲۲۴ تا ۲۲۶ میلادی برای مدت کوتاهی بهعنوان نخستین پایتخت شاهنشاهی ساسانی و سپس بهعنوان شهر اصلی و مرکز مذهبی استان پارس ساسانی فعالیت کرد. این شهر در زمان حمله اعراب به ایران بهدلیل مقاومت سرسخت خود که منجر به کشته شدن بسیاری از ساکنان آن شد، مورد توجه قرار گرفت.[2][3]
اصطخر | |
---|---|
نام | اصطخر |
کشور | ایران |
شهرستان | مرودشت |
اطلاعات اثر | |
دیرینگی | دوران ایران باستان |
دورهٔ ساخت اثر | دوران ایران باستان |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۱۸ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ |
اصطخر مدتها پس از فتح ایران به دست اعراب بهعنوان سنگر دین زرتشت باقی ماند و تا آغاز دوران اسلامی نیز اهمیتی نسبی داشت. پس از تأسیس شیراز در نزدیکی این شهر، اصطخر بهتدریج رو به زوال رفت و در دوره بوئیان رها و ویران شد. بسیاری از بخشهای اصطخر کاوشنشده باقی ماندهاست و تنها کاوشهای محدود شهر به نیمه نخست سدهٔ بیستم و ارنست هرتسفلد و تیمی از دانشگاه شیکاگو بازمیگردد. ویرانههای اصطخر با مساحتی حدود ۶۰ هکتار از مهمترین شهرها و محوطههای تاریخی ایران است.[4]