From Wikipedia, the free encyclopedia
بومشناسی انسانی (به انگلیسی: Human ecology)، یک مطالعه میانرشتهای و ترارشتهای از رابطه بین انسانها و محیط طبیعی، اجتماعی و محیط ساختهشده به دست بشر است. فلسفه و مطالعه بومشناسی انسانی دارای تاریخچهای گسترده و پیشرفته در زمینه محیط زیست، جغرافیا، جامعهشناسی، روانشناسی، انسانشناسی، زیستشناسی، همهگیرشناسی، بهداشت عمومی و اقتصاد خانگی هست.
تاریخ بومشناسی انسان ریشههای قوی در بخشهای جغرافیا و جامعهشناسی اواخر قرن نوزدهم دارد.[1][2] در این زمینه یک پیشرفت مهم تاریخی یا برجسته ای که پژوهش را به روابط زیستمحیطی بین انسانها و محیطهای شهری آنها تحریک میکرد، در کتاب جورج پرکینز مارش بهنام «مرد و طبیعت: جغرافیای فیزیکی که توسط اقدامات انسانی تغییر کرد»، که در سال۱۸۶۴ منتشر شد، پیدا شد. مارش علاقهمند به عامل فعال درهمکنشهای انسان-طبیعت (پیشگام اولیه در بومشناسی شهری یا ساختار جاویژه انسانی) در اشاره مکرر به اقتصاد طبیعت بود.[3][4][5]
اولین استفاده در زبان انگلیسی از اصطلاح «بومشناسی» به شیمیدان آمریکایی و بنیانگذار حوزه اقتصاد خانه، الن سوالو ریچاردز نسبت داده میشود. ریچاردز ابتدا این اصطلاح را به عنوان «Oekology» در سال ۱۸۹۲ میلادی معرفی کرد و بعدها اصطلاح «بومشناسی انسانی» را توسعه داد.[6]
اصطلاح «بومشناسی انسانی» در سال ۱۹۰۷ در اثر ریچاردز بهنام «بهداشت در زندگی روزمره» منتشر شد، که در آن «مطالعه محیط اطراف انسانها در تأثیرات آنها در زندگی مردان» است.[7] استفاده ریچاردز از این اصطلاح، انسان را به عنوان بخشی از طبیعت و نه جدا از طبیعت شناساند.[6] این اصطلاح نخستین حضور رسمی خود را در زمینه جامعهشناسی در کتاب «مقدمهای بر علوم جامعهشناسی» که در سال ۱۹۲۱ میلادی منتشر شد، داشت.[8][9] این کتاب بهوسیله رابرت ازرا پارک و ارنست واتسون برگس (نشر دانشکده جامعهشناسی دانشگاه شیکاگو) نوشته شد. دانشآموز آنها، رادریک مککنزی کمک کرد که زیستبوم انسانی را به عنوان یک زیرمجموعه در مکتب شیکاگو تقویت کند.[10] این نویسندگان بر تفاوت بین بومشناسی انسانی و محیط زیست بهطورکلی با برجسته کردن تکامل فرهنگی در جوامع انسانی تأکید داشتند.[1]
بومشناسی انسانی به عنوان نوعی تحلیل برای روابط انسانی تعریف شدهاست که بهطور سنتی برای گیاهها و حیوانها در محیطزیست مورد استفاده قرار میگیرد.[11] در حرکت به سوی این هدف، بومشناسان انسانی (که میتوانند شامل جامعهشناسان باشند) دیدگاههای گوناگون از طیف وسیعی از رشتهها شامل «دیدگاههای گستردهتر» را پوشش میدهند.[12] : 107 در اولین شماره مجله «بومشناسی انسانی: ژورنال میانرشتهای» (در سال ۱۹۷۲ میلادی) سردبیران آن یک بیانیه ابتدایی در زمینه موضوعاتی در بومشناسی انسانی دادند.[13] بیانیه آنها یک مروری گسترده دربارهٔ ماهیت میانرشتهای موضوع ارائه میدهد:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.