![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Afghan_children_attend_an_all_boys_school_110713-F-RN211-110.jpg/640px-Afghan_children_attend_an_all_boys_school_110713-F-RN211-110.jpg&w=640&q=50)
تاجیکها
گروه قومی ایرانی تبار / From Wikipedia, the free encyclopedia
تاجیکها (تاجیکی: Тоҷик) گروهی از مردمان ایرانیتبار هستند[12] که در کشورهای تاجیکستان، افغانستان، ایران، ازبکستان، چین و دیگر مناطق آسیای میانه زندگی میکنند.[12] تاجیکها در تاجیکستان به فارسی تاجیکی و زبان پامیری و در افغانستان به زبانهای پامیری و فارسی دری، که شاخههایی از زبان فارسی نو هستند، گویش میکنند. اگرچه تاجیکها قومیت اصلی تاجیکستان را تشکیل میدهند، اما تعداد تاجیکها در افغانستان بیشتر است و در ازبکستان نیز یک اقلیت «بزرگ» محسوب میشوند.[13]
![]() | |
![]() مناطق تقریبی با بیشینه جمعیت تاجیکان | |
کل جمعیت | |
---|---|
تقریباً ۲۱ — ۳۴ میلیون (تخمینهای گوناگون) | |
مناطق با جمعیت چشمگیر | |
![]() | ۱۰٬۳۳۹٬۶۰۴ — ۱۲٬۶۶۹٬۱۰۰ (۲۰۲۲) ۲۵٫۳٪ — ۳۱٪[1] |
![]() | ۸٬۴۳۹٬۷۳۲ (۲۰۲۲)[2] |
![]() | ۱٬۴۲۰٬۰۰۰ (۲۰۱۲, ٰرسمی) دیگر تخمینهای غیررسمی ۸ – ۱۱ میلیون[3][4][5] |
![]() | ۳۰۰٬۰۰۰–۱٬۲۰۰٬۰۰۰ |
![]() | ۲۰۱٬۰۰۰[6] |
![]() | ۵۲٬۰۰۰[7] |
![]() | ۴۷٬۵۰۰[8] |
![]() | ۳۹٬۶۴۲[9] |
![]() | ۱۵٬۸۷۰[10] |
![]() | ۴٬۲۵۵[11] |
زبانها | |
زبان فارسی (دری و تاجیکی) دوم: پشتو، پامیری، روسی، ازبکی | |
دین | |
بیشتر اسلام سنی، مذهب اسماعیلی و شیعه جعفری (در بخشهای پراکنده) | |
قومیتهای وابسته | |
اقوام ایرانیتبار چون: پشتونها، بلوچها، سیستانیها، کردها، آذریها، نورستانیها، پشه ییها |
مردمان باستانی ایرانی چون سغدیها، خوارزمیها، باختریان، تخارها، سکاها، ماساگتها و سایر اقوام ایرانی شرقی از هزاره دوم پیش از میلاد در سرزمینهای آسیای میانه حضور داشتهاند؛ با این حال دولت سامانیان معمولاً بهعنوان سرآغاز دولتملت تاجیکی در نظر گرفته میشود.[14][15] اغلب تاجیکها امیر اسماعیل سامانی را بنیانگذار تاجیکستان میدانند. اصل و نسب دودمان سامانیان به خاندان مهران و بهرام چوبین میرسد.[16][17][18] مردم تاجیک از نظرِ زبان، فرهنگ و تاریخ بسیار نزدیک و شبیه به فارسیزبانان ایران هستند. تاجیکهای چین با وجود این که به نام تاجیک شناخته میشوند به زبانهای ایرانی شرقی صحبت میکنند و از تاجیکهای فارسیزبان متمایزند.[19][20]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Map_of_Ethnic_Groups_%28in_Districts%29_in_Afghanistan.jpg/640px-Map_of_Ethnic_Groups_%28in_Districts%29_in_Afghanistan.jpg)
نامهای دیگر برای مردمِ تاجیک، فارسی، پارسیوان یا پارسیبان و دهقان (به تاجیکی: Деҳқон) است.[21] دهقان در قدیم به ایرانی اصیلِ صاحبِ ملک و زمین اعم از دهنشین و شهرنشین گفته میشده و مقابلِ تازی و بری پنداشته میشده که چادرنشین و بدوی بودند.[22]