جناح اصلاحطلبان
جناح میانهرو جمهوری اسلامی ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
اصلاحطلبان، یکی از دو جناح سیاسی اصلی در بین گروههای داخل حکومت ایران بهشمار میرود. این جناح پس از واقعه دوم خرداد، خود را اصلاحطلب نامیدند؛ گرچه در مقایسه با مفهوم تاریخی «اصلاحطلبی نو»، «محافظهکار» دانسته میشوند.
این مقاله نیازمند بهروزرسانی است. (ژوئن ۲۰۲۴) |
جناح اصلاحطلبان | |
---|---|
رهبر | آذر منصوری[1] |
فراکسیون پارلمانی | — |
مرام سیاسی | خیمه بزرگ[2] اصلاحطلبی پسااسلامگرایی[3] جمهوریخواهی[4] مردمسالاری اسلامی[5] لیبرالیسم اسلامی[5] |
دین | اسلام |
سهم جناح در قدرت سیاسی | |
رهبری | |
رئیس مجلس خبرگان رهبری | خیر |
مجلس خبرگان رهبری | ۱۷ از ۸۸ (۱۹٪)
|
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام | خیر |
قوه مجریه | |
رئیسجمهور | خیر |
وزیران، معاونان و دستیاران رئیسجمهور | ۰ از ۳۱ (۰٪)
|
قوه مقننه | |
رئیس مجلس | خیر |
مجلس شورای اسلامی[6] | ۴۸ از ۲۹۰ (۱۷٪)
|
دبیر شورای نگهبان | خیر |
شورای نگهبان | ۰ از ۱۲ (۰٪)
|
قوه قضائیه | |
رئیس قوه قضائیه | خیر |
پس از ریاستجمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۶۸ و با پیروزی در انتخابات هفتمین دورهٔ ریاست جمهوری سال ۱۳۷۶ و ریاستجمهوری سید محمد خاتمی با بیش از ۲۰ میلیون رأی، به ریاست جمهوری رسید و آن انتخابات از جانب اصلاحطلبان، حماسه دوم خرداد نامیده شد و اصلاحطلبان توانستند وارد عرصهٔ حاکمیت شوند و پس از آن، اکثریت مجلس ششم و نخستین شورای شهر تهران را نیز به دست آوردند. این جریان به دلیل پیروزی در انتخابات دوم خرداد به جبههٔ دوم خرداد، مشهور شد و به مدت ۸ سال کنترل دولت و همچنین ۴ سال، اکثریت نمایندگان مجلس ششم را در اختیار داشت.
دو حلقه فکری در جریان اصلاحطلبی در ایران وجود دارد که یکی موسوم به حلقه کیان و دیگری، حلقه نیاوران است.[7] از حلقه کیان، میتوان سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات، و از حلقه نیاوران، حسن روحانی به عنوان رئیسجمهوری دیگر ایران را نام برد.[7]
کیان دارای دیدگاه چپ اسلامی بود و نیاوران دارای دیدگاه تکنوکراتی است.[7]
حلقه نیاوران در طول سالها، در حال کنار زدن چپها و حلقه موسوم به کیان بودهاند.[7]
افول قدرت اصلاحطلبان و قدرت گرفتن اصولگرایان از انتخابات شوراهای دوم در سال ۱۳۸۱ آغاز شد و سپس انتخابات مجلس هفتم در نهایت پیروزی محمود احمدینژاد در انتخابات نهمین دورهٔ ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۴ به اوج رسید. انتخابات یازدهمین دورهٔ ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ و پیروزی حسن روحانی اعتدالگرا که نامزد مورد حمایت اصلاحطلبان نیز بود، اصلاحطلبان راستگرا را به قدرت بازگرداند اما نیروهای اصلاح طلب چپگرا همچنان در حاشیه ماندند.[8]
ناکارآمدی دولت دوم حسن روحانی باعث شد اصلاحطلبان مقبولیت خود را تا حد زیادی از دست بدهند همچنین انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ و پیامدهای آن از جمله تحریم انتخابات و شرکت نکردن اکثریت واجدین شرایط در انتخابات و پیروزی سید ابراهیم رئیسی که نامزد مورد حمایت اصولگرایان بود، باعث شد جریان اصلاحات بیش از پیش قدرت خود را از دست دهد.