اکبر هاشمی رفسنجانی
سیاستمدار ایرانی (۱۳۱۳–۱۳۹۵) / From Wikipedia, the free encyclopedia
اکبر هاشمی بهرمانی (۳ شهریور ۱۳۱۳ – ۱۹ دی ۱۳۹۵) معروف به اکبر هاشمی رفسنجانی، روحانی و سیاستمدار ایرانی بود. او از ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۸ نخستین رئیس مجلس شورای اسلامی و از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ چهارمین رئیسجمهور ایران بود. هاشمی، پس از خرداد ۱۳۶۰ و خلع بنیصدر، به عنوان نمایندهٔ سید روحالله خمینی، در شورای عالی دفاع، فرماندهی نیروهای مسلح و جنگ را بر عهده داشت. وی از سال ۱۳۶۸ تا زمان مرگ، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده داشت. او از ابتدای تأسیس مجلس خبرگان رهبری در سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۸۵ نائب رئیس اول این مجلس بود و از ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ دومین رئیس این مجلس بود.[13] رفسنجانی همچنین رئیس هیئت مؤسس و هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی بود.
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای مورد استفاده در ویکیپدیا نیست. (ژوئیه ۲۰۱۸) |
اکبر هاشمی رفسنجانی | |
---|---|
دومین رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام | |
دوره مسئولیت ۱۲ مهر ۱۳۶۸ – ۱۹ دی ۱۳۹۵ | |
گمارنده | سید علی خامنهای |
دبیر | محسن رضایی |
پس از | سید علی خامنهای |
پیش از | سید محمود هاشمی شاهرودی |
دومین رئیس مجلس خبرگان رهبری | |
دوره مسئولیت ۱۳ شهریور ۱۳۸۶ – ۱۷ اسفند ۱۳۸۹ | |
نایب اول | |
نایب دوم | |
پس از | علی مشکینی |
پیش از | محمدرضا مهدوی کنی |
چهارمین رئیسجمهور ایران | |
دوره مسئولیت ۲۵ مرداد ۱۳۶۸[1] – ۱۲ مرداد ۱۳۷۶ | |
رهبر | سید علی خامنهای |
معاون اول | حسن حبیبی |
پس از | سید علی خامنهای |
پیش از | سید محمد خاتمی |
نمایندهٔ مجلس خبرگان رهبری دورههای ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵ | |
دوره مسئولیت ۴ تیر ۱۳۹۵ – ۱۹ دی ۱۳۹۵ | |
حوزه انتخاباتی | استان تهران |
اکثریت | ۲٬۳۰۱٬۴۹۲ (۵۱٫۱٪) |
دوره مسئولیت ۱ اسفند ۱۳۸۵ – ۳ تیر ۱۳۹۵ | |
حوزه انتخاباتی | استان تهران |
اکثریت | ۱٬۵۶۴٬۱۹۷ (۴۱٪) |
دوره مسئولیت ۴ اسفند ۱۳۷۷ – ۳۰ بهمن ۱۳۸۵ | |
حوزه انتخاباتی | استان تهران |
اکثریت | ۱٬۶۸۲٬۸۸۲ (۶۰٫۱٪)[2] |
دوره مسئولیت ۲ اسفند ۱۳۶۹ – ۳ اسفند ۱۳۷۷ | |
حوزه انتخاباتی | استان تهران |
دوره مسئولیت ۲۳ تیر ۱۳۶۲ – ۱ اسفند ۱۳۶۹ | |
حوزه انتخاباتی | استان تهران |
اکثریت | ۲٬۶۷۵٬۰۰۸ (۸۳٫۹٪) |
نخستین رئیس مجلس شورای اسلامی | |
دوره مسئولیت ۱۷ خرداد ۱۳۶۷[3] – ۲۴ مرداد ۱۳۶۸ سرپرست: ۸–۱۷ خرداد ۱۳۶۷[4] | |
نایب اول | مهدی کروبی |
نایب دوم | حسین هاشمیان |
پیش از | مهدی کروبی |
دوره مسئولیت ۲۷ خرداد ۱۳۶۳[5] – ۶ خرداد ۱۳۶۷ سرپرست: ۸–۲۷ خرداد ۱۳۶۳[6] | |
نایب اول | فهرست |
نایب دوم | |
دوره مسئولیت ۲۹ تیر ۱۳۵۹[7] – ۶ خرداد ۱۳۶۳ | |
نایب اول | |
نایب دوم | |
نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی دورههای ۱، ۲، ۳ و | |
دوره مسئولیت اعلام کنارهگیری در ۵ خرداد ۱۳۷۹[8] | |
پیش از | علیرضا محجوب[9] |
حوزه انتخاباتی | تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر |
اکثریت | ۷۴۹٬۸۸۴ (۲۵٫۵٪)[10] |
دوره مسئولیت ۷ خرداد ۱۳۶۷ – ۲۴ مرداد ۱۳۶۸ | |
حوزه انتخاباتی | تهران، ری و شمیران |
اکثریت | ۱٬۵۷۳٬۵۸۷ (۸۲٫۳٪) |
دوره مسئولیت ۷ خرداد ۱۳۶۳ – ۶ خرداد ۱۳۶۷ | |
حوزه انتخاباتی | تهران، ری و شمیران |
اکثریت | ۱٬۸۹۱٬۲۶۴ (۸۱٫۹٪) |
دوره مسئولیت ۷ خرداد ۱۳۵۹ – ۶ خرداد ۱۳۶۳ | |
حوزه انتخاباتی | تهران، ری و شمیران |
اکثریت | ۱٬۱۵۱٬۵۱۴ (۵۴٪) |
وزیر کشور سرپرست | |
دوره مسئولیت ۲۱ آبان ۱۳۵۸[11] – ۷ اسفند ۱۳۵۸[12] | |
گمارنده | شورای انقلاب اسلامی ایران |
پس از | هاشم صباغیان |
پیش از | محمدرضا مهدوی کنی |
اطلاعات شخصی | |
زاده | اکبر هاشمی بهرمانی ۳ شهریور ۱۳۱۳ بهرمان، رفسنجان، ایران |
درگذشته | ۱۹ دی ۱۳۹۵ (۸۲ سال) تهران، ایران |
علت مرگ | مورد مناقشه |
آرامگاه | آرامگاه سید روحالله خمینی |
حزب سیاسی | جامعه روحانیت مبارز |
دیگر عضویتهای سیاسی | حزب جمهوری اسلامی |
همسر(ان) | عفت مرعشی (ا. ۱۳۳۷) |
فرزندان | |
خویشاوندان | محمد هاشمی رفسنجانی (برادر) علی هاشمی بهرمانی (برادرزاده) |
محل تحصیل | حوزه علمیه قم |
هیئت دولت | دولت موقت شورای انقلاب دولت پنجم دولت ششم |
مرتبه حوزوی | آیتالله |
امضا | |
وبگاه | |
خدمات نظامی | |
وفاداری | ایران |
سالهای خدمت | ۱۳۶۸–۱۳۶۲ |
فرمانده | قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا |
جنگها/عملیات | جنگ ایران و عراق |
جوایز | نشان فتح (درجه ۱) |
فعالیت سیاسی هاشمی رفسنجانی در دههٔ ۱۳۴۰ آغاز شد و از نزدیکان خمینی بود. او یکی از مخالفان اصلاحاتِ معروف به انقلاب سفید توسط محمدرضاشاه بود و تا پایان حکومت پهلوی، هفت بار بهعلت فعالیت مخفیانه علیه این حکومت دستگیر شد. هاشمی رفسنجانی پس از انقلاب ۱۳۵۷ یکی از بانفوذترین سیاستمداران ایران و از دوستان نزدیک رهبر بعدی، سید علی خامنهای بود.[14] در دوران ریاست جمهوری او، با توجه به شرایط جدید کشور و پایان جنگ، وی اقدامات گستردهای را در طی ۸ سال در ابعاد گوناگون سیاست داخلی و خارجی، اقتصادی، نظامی و امنیتی انجام داد که به دوران سازندگی شهرت یافت. مهمترین اولویت دولت در این دوران، بازسازی زیربناهای اقتصادی و صنعتی کشور، توسعه روابط سیاست خارجی و اصلاح ساختار مدیریتی کشور بود که انتقاداتی را نیز در پی داشت. در این دوران، تعداد بسیار زیادی سد، کارخانه و کارگاه تولید صنعتی راهاندازی، و در بسیاری از شهرهای کوچک و بزرگ دانشگاه ساخته گردید.[15] این اصلاحات، تبعاتی منفی نظیر افزایش تورم و قیمت مسکن در دورهٔ اول ریاست جمهوری وی را نیز در پی داشت. ثبت رکورد تورمی ۴۹٫۴ درصدی که بالاترین رقم تورم ثبت شده در ۸۵ سال اخیر است، در دوران ریاست جمهوری وی اتفاق افتاد.
هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۸۴ در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد که در دور دوم از محمود احمدینژاد شکست خورد. در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ هاشمی و خانواده او به وضوح از میرحسین موسوی، کاندیدای اصلاحطلبان حمایت کردند و خود او نیز در آخرین نمازجمعهای که در تهران اقامه کرد و پس از آن در محافل خصوصی از سرکوب معترضان به نتایج این انتخابات انتقاد نمود. این انتقادات باعث شد که از سوی مراجع حکومتی به همسویی با معترضان متهم شده و به تدریج جایگاه امامت نمازجمعه، ریاست مجلس خبرگان و اثرگذاری بر دانشگاه آزاد اسلامی را از دست داده و فرزندانش نیز پستهای خود را از دست بدهند.[16] رفسنجانی در سال ۱۳۹۲، چهارمین بار در انتخابات ریاست جمهوری نامزد شد که صلاحیت وی از سوی شورای نگهبان احراز نشد. با پیروزی حسن روحانی در انتخابات، با توجه به رابطه نزدیک او با هاشمی رفسنجانی و حمایت هاشمی از وی در جریان انتخابات، خانواده هاشمی رفسنجانی به تدریج وجهه سیاسی خود را بازیافتند. او در سالهای پایانی عمر خود توانست محبوبیتی مجدد در میان ایرانیان پیدا کند.[15]