یزدگرد سوم
واپسین شاهنشاه ساسانی (۶۳۲ - ۶۵۱) میلادی / From Wikipedia, the free encyclopedia
یزدگرد سوم (به پارسی میانه: 𐭩𐭦𐭣𐭪𐭥𐭲𐭩 ت.ت. 'یَزْدَکِرْتُ'؛ ۶۲۴ تا ۶۵۱ میلادی) یا یزدگردِ شهریار، برپایهٔ شاهنامهٔ فردوسی وی بیست و نهمین و واپسین شاهنشاه ایران و انیران از خاندان ساسان در ایرانشهر، پسر شهریار و نوهٔ خسرو پرویز و همسرش شیرین بود. در سال ۶۳۲ میلادی چون کسی از خاندان ساسان نمانده بود، او را برگزیده و بر تخت پادشاهی نشاندند. به قولی وی هنگام بر تخت نشستن هشت سال داشت و به مدت نوزده سال پادشاهی کرد. با به پادشاهی رسیدن یزدگرد، پس از چندین سال آشوب و تفرقه، سرانجام ثبات به تاجوتخت ایران بازگشت.
یزدگرد سوم یَزْدَکِرْتُ 𐭩𐭦𐭣𐭪𐭥𐭲𐭩 | |
---|---|
شاهنشاه ایران و انیران[1] | |
واپسین شاهنشاه ساسانی | |
سلطنت | ۶۳۲ – ۶۵۱ |
تاجگذاری | اصطخر |
پیشین | خسرو چهارم |
جانشین | سقوط شاهنشاهی ساسانی |
زاده | ۶۲۴ استخر، ایرانشهر |
درگذشته | ۶۵۱ (۲۷ سال) مرو، ایرانشهر |
فرزند(ان) | |
خاندان | خاندان ساسان |
پدر | شهریار |
حمله اعراب به ایران در زمان پادشاهی او رخ داد که به تسخیر تیسفون و تقریباً سراسر قلمرو ساسانیان و شکست و آوارگی یزدگرد سوم انجامید. یزدگرد در نتیجهٔ خیانت گروهی از زیردستانش پیرامون مرو در آسیابی کشته شد.
بر پایهٔ روایت شاهنامه، وقتی یزدگرد از قصر فرار کرد؛ به مرو رفت و پیش آسیابانی به نام خسرو پناه گرفت. وقتی یزدگرد گرسنه بود به آسیابان گفت: من گرسنهام. آسیابان گفت: جز نان خشک چیزی ندارم. یزدگرد گفت: همان نان خشک خوب است. آسیابان نان را به یزدگرد داد. سربازان ماهوی سوری دنبال یزدگرد بودند که دانستند پیش آسیابانی به نام خسرو است. پس خسرو را پیش ماهوی آوردند و ماهوی به او زر داد تا یزدگرد را بکشد تا خود جای یزدگرد را بگیرد. خسرو قبول کرد و شبانه نزد یزدگرد آمد؛ یزدگرد خوابیده بود که خسرو او را با خنجر کشت. سربازان آمدند تا تاج، لباس و انگشتر یزدگرد را به ماهوی سوری بدهند. ماهوی دستور داد که پیکر یزدگرد را در رود بیندازند. صبح سربازان پیکر یزدگرد را در رودخانه انداختند. مردم با گریه و زاری به پیکر یزدگرد نگاه میکردند. مردم نمیخواستند پیکر یزدگرد در آب باشد؛ پس وی را به خاک سپردند.