From Wikipedia, the free encyclopedia
Bunús teoiricí eacnamaíochta na gCumannach is ea an leabhar, Das Kapital le Karl Marx, ar a dtugtar freisin Caipiteal: Léirmheas ar an Gheilleagar Polaitiúil (Gearmáinis: Das Kapital. Kritik der politischen Ökonomie) nó uaireanta Caipiteal.[1][2][3] Bhí sé mar aidhm ag Marx na patrúin eacnamaíocha, a bhí taobh thiar den mhodh táirgthe caipitiúil, a nochtadh i gcodarsnacht le heacnamaithe polaitiúla clasaiceacha amhail Adam Smith, Jean-Baptiste Say, David Ricardo agus John Stuart Mill. Cé nach raibh Marx beo chun an dara, an tríú agus an ceathrú cuid a bhí beartaithe a fhoilsiú, críochnaíodh an dara agus an tríú himleabhar óna nótaí agus d'fhoilsigh a chomhghleacaí Friedrich Engels é tar éis a bháis; bhí an ceathrú imleabhar críochnaithe agus foilsithe tar éis bhás Engels ag an bhfealsamh Marxach Karl Kautsky. Is é Das Kapital an leabhar is mó a luadh a foilsíodh roimh 1950 sna heolaíochtaí sóisialta.[4]
Fotheideal | Kritik der politischen Ökonomie |
---|---|
Cineál | saothar scríofa |
Cárta innéacs | |
Údar | Karl Marx |
Teanga | an Ghearmáinis |
Foilseachán | an Ghearmáin, 1867 |
Dáta a bunaíodh | 1844 ↔ 1894 |
Eagarthóir | Friedrich Engels |
Codanna | Capital, Volume I (en) Capital, Volume II (en) Capital, Volume III (en) |
Tréith | |
Príomhábhar | caipitleachas, eacnamaíocht pholaitiúil, fealsúnacht shóisialta agus teoiric eacnamaíochta |
Seánra | aiste |
Taispeánann sé/sí | surplus value (en) , labor theory of value (en) , tendency of the rate of profit to fall (en) , Metabolic rift (en) , Iugarnáit agus Après nous le déluge (en) |
Gluaiseacht | Marxachas |
In Das Kapital (1867), molann Marx gurb é fórsa spreagtha an chaipitleachais ná teacht i dtír ar oibrithe, arb é a saothar gan phá an fhoinse deiridh de luach barrachais. Tá úinéir an modhanna táirgthe in ann an ceart chun an luach barrachais seo a éileamh toisc go bhfuil siad cosanta go dlíthiúil ag an ag an gcóras rialaithe (nó an riailréim) trí chearta maoine agus trí dháileadh scaireanna atá bunaithe go dlíthiúil agus nach ndáiltear de réir dlí ach amháin ar úinéirí cuideachta agus a gcomhaltaí boird. Léiríonn an mhír stairiúil conas a fuarthas na cearta seo ar an gcéad dul síos, go príomha trí chreachad agus concas agus trí ghníomhaíocht an cheannaí agus an mheáncheannaí. Agus caipiteal á tháirgeadh acu, athchruthaíonn na hoibrithe go leanúnach na coinníollacha eacnamaíocha faoina mbíonn siad ag obair. Molann Das Kapital míniú ar “dhlíthe gluaisne” an chórais gheilleagraigh chaipitligh óna bhunús go dtí a thodhchaí, trí chur síos a dhéanamh ar dhinimic charnadh an chaipitil, fás na pádóireachta, claochlú an ionaid oibre, comhchruinniú caipitil, iomaíocht tráchtála, an córas baincéireachta, laghdú ar an ráta brabúis, cíosanna talún, et cetera. Molann an léirmheas ar gheilleagar polaitiúil an chaipitleachais:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.