Afonso II de Oviedo, o Casto, nado cara o ano 762 e finado en Oviedo no 842, foi rei de toda a Galicia altomedieval entre os anos 791 e 842.[lower-alpha 1] Fillo do rei Froila I, educouse no mosteiro de Samos, e foi durante o seu reinado cando se produciu en Compostela a descuberta do sartego do apóstolo Santiago. No tempo do seu longo reinado o caudillismo que exerceran Paio ou Afonso I acadou un verdadeiro nivel de monarquía organizada.
,_r.jpg) Miniatura de Afonso II no Tombo A da catedral de Santiago de Compostela. | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 759 (Gregoriano)  Oviedo |
| Morte | 20 de marzo de 842 (Gregoriano) (82/83 anos) Oviedo |
| Lugar de sepultura | panteón real da catedral de Oviedo |
 Monarca do Reino de Asturias | |
| 791 – 842 ← Vermudo I o Diácono – Ramiro I de Oviedo → | |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | Reino de Asturias |
| Actividade | |
| Ocupación | gobernante |
| Obra | |
Obras destacables
| |
Outro | |
| Título | Rei de Asturias |
| Familia | Dinastía ástur-leonesa |
| Cónxuxe | sen valor |
| Pais | Froila I e Munia de Áraba |
  | |
Traxectoria
Fillo do rei Froila I (así se asegura na crónica de Afonso III),[10] o seu pai foi asasinado no ano 768, sendo el aínda neno. Para salvarlle a vida, seus partidarios agochárono no mosteiro de Samos.[11] Alí foi educado, gañando, posibelmente, a moral cristiá que o levou a non contraer nunca matrimonio, e que lle valeu o alcume de "rei casto".[12] Catro nobres usurparon sucesivamente o trono (Aurelio, Silo, Mauregato e Vermudo I) até que tivo acceso a el no 14 de setembro de 791,[13] cando o rei Vermudo "o diácono" abdicou e ingresou nun mosteiro.[14]
Unha das súas primeiras decisións foi instalar a sede regia nunha humilde vila asturiana onde seu pai posuía terras: Oviedo.[15] Este antigo asentamento romano (ovetao), achábase aínda próximo a vía que unía as sedes relixiosas de Astorga e Lugo co porto de Gigia (Xixón), e non contaba, a diferenza das antigas capitais da Gallaecia, con ningún poder nobiliario ou episcopal que limitase o seu señorío.[12] O establecemento alí da capital do reino galego motivou, máis adiante, a construción dunha catedral palatina e a consecuente retirada de territorios ás históricas dioceses de Britonia e Lugo para dotar o novo bispado.[16][17]
As mudanzas no campo cristián foron aproveitadas polo emir cordobés Hisham I. Os seus exércitos atacaron Asturias en 794, destruíndo parcialmente Oviedo. As incursións musulmás, que se repetiron no verán dos dous anos seguintes, motivaron que o rei Afonso procurase de auxilio alén dos Pireneos. Nos anos 795 e 796 foron enviadas embaixadas ao imperio carolinxio, que rivalizaba coa dinastía Omeia polo dominio da Península Ibérica.[18] E, xa no 797, os cristiáns pasaron á ofensiva, un exército galego atacou e saqueou Lisboa, nun rotundo éxito militar. Unha parte do botín obtido foi enviado ao propio emperador Carlomagno.
Inventio apostólica
O auxilio franco fíxose patente tamén no eido político-relixioso. No tempo do rei Afonso, a cristiandade achábase sacudida polo apoio de Elipando, arcebispo de Toledo, á herexía adopcionista. Dita doutrina, conciliadora co islam, foi condenada nos Concilios de Ratisbona e Frankfurt coa presenza do clero galego,[19] e impulsou a separación do clero galego da histórica sé toledana.
Foi daquela cando, arredor do ano 812, se produciu a oportuna descuberta na diocese de Iria do sepulcro do Apóstolo Santiago. O achado xustificou o nacemento da nova igrexa, apoiada polo papado e o imperio carolinxio, separada da histórica sé hispano-visigoda de Toledo.[20]
A inventio apostólica funcionou ademais como un factor de cohesión interna para a nacente monarquía, cuxos monarcas aínda debería loitar moitos anos para impoñer a súa autoridade sobre o resto do estamento nobiliario. O propio rei Afonso foi apartado do trono no ano 802 por un grupo de nobres rebeldes, tendo que recollerse por un tempo no mosteiro asturiano de Abelania.[12]
Arredor da tumba apostólica, nun mausoleo da época romana, a "arca marmorica", Afonso II ordenou construír un pequeno templo relixioso que chegaría a ser a Catedral de Compostela, o maior edificio da cristiandade no seu tempo,[21] e destino de millóns de peregrinos.[12]
Derradeiros anos
Os conflitos fronteirizos volveron a coller un novo pulo coa chegada ao goberno en Córdoba de Abderramán II. No ano 825, dous exércitos musulmáns foron vencidos, un nun lugar chamado Naharon e outro no río Anceo. No ano seguinte comezou unha tregua pactada que durou os últimos doce anos do reinado de Afonso. O seu goberno supuxo a consolidación política do reino galego fronte a Hispania musulmá. As crónicas sinalan a súa morte no ano 842. Sen cónxuxe nin fillos, á súa morte ocupou o trono de xeito efémero o nobre palatino Nepociano, que foi axiña deposto por Ramiro I.
Galería de imaxes
Península ibérica no tempo de Afonso II.
Estatua de Afonso II en Santiago de Compostela.
Relevo ó pé da estatua de Afonso II, Santiago de Compostela.
Afonso II "O Casto".
Libro de Retratos de los Reyes, Alcázar de Segovia
Representación de Afonso II no século XIX.
Estatua na entrada da catedral de Oviedo
.jpg)
Notas
Véxase tamén
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
