Década de -40

Primeiro milenio a. C.

Século -I

-50   -40   -30

-40  · -39  · -38  · -37  · -36 -35  · -34  · -33  · -32  · -31

49 a.C.

Artigo principal: -49.

• 10 de xaneiro - Xulio César, desobedecendo o mandato do Senado romano pasa o río Rubicón coas súas tropas. Ao cruzar as augas pronuncia a célebre frase: alea iacta est! (a sorte está botada!).
• 30 de xullo - Hispania: Batalla de Ilerda: nas proximidades da cidade de Ilerda, Xulio César vence os pompeianos. César pasa a controlar o val do Ebro.
• 24 de agosto - Norte de África: Batalla de Bagradas: Curión, partidario de César, é derrotado polos pompeianos, axudados polo rei de Numidia, Xuba I, que abraza o partido de Pompeio.
• 6 de setembro - Galia: César toma a cidade de Massilia (Marsella), regresando logo a Hispania.

48 a.C.

Artigo principal: -48.

• 9 de agosto - Batalla de Farsalia: En Tesalia, Grecia, César derrota a Pompeio, que escapa para Exipto, onde será asasinado, por instigación de Tolomeo XIII.
  • César achégase a Exipto, perseguindo a Pompeio.

47 a.C.

Artigo principal: -47.

• Batalla de Zela: Xulio César vence a Farnaces II, rei do Ponto.
  • Ariarates I comeza a reinar no Ponto (até -39).

Arte e cultura

• Discursos de Cicerón na defensa de Marcelo e de Ligario.

45 a.C.

Artigo principal: -45.

• 17 de marzo - Batalla de Munda - No Sur de Hispania, Xulio César derrota os partidario de Pompeio, apoderándose de toda a Bética. A vitoria supón o final da guerra civil.
  • Xulio César é recoñecido como ditador perpetuo.

Arte e cultura

• A efixie de César é o primeiro retrato de persoa que se cuña nas moedas romanas.

43 a.C.

Artigo principal: -43.

• Octavio Augusto, Marco Antonio e Lépido forman o Segundo Triunvirato.
• Octavio Augusto crea a Legio III Augusta.
• Invasión romana da Britannia.
• Guerra Civil romana (dende o 43 a.C. a 31 a.C.).
• Fame en Exipto.
• Fundación de Lugdunum, actual Lión.

42 a.C.

Artigo principal: -42.

• 1 de xaneiro: O Senado Somano decide considerar divindade ao defunto Xulio César.
• 23 de outubro - Batalla de Filipos, onde Bruto e Casio, asasinos de Xulio César se enfrontan a Marco Antonio e Octaviano. Nesta xornada morre Bruto.

41 a.C.

Artigo principal: -41.

• Asedio de Perugia: Octavio Augusto forza a rendición da cidade de Perugia, onde se refuxiara Lucio Antonio, irmán de Marco Antonio, que seguía o partido deste.

40 a.C.

Artigo principal: -40.

• Acordo de Brindisi: os triúnviros acordan repartir o Imperio romano por zonas de influencia: Octavio pasa a gobernar o imperio occidental; Marco Antonio rexerá a zona oriental, e Lépido, África. Italia fica como dominio común.
• Os partos atacan a provincia romana de Siria.