Ácido tartárico

O ácido tartárico é un ácido carboxílico. A súa fórmula é: HOOC-CHOH-CHOH-COOH, con fórmula molecular . O seu peso molecular é 150 . C₄H₆O₆. Contén, por tanto, dous grupos carboxílicos e dous grupos alcohol nunha cadea de hidrocarburo lineal de lonxitude catro. Pode considerarse un azucre ácido do grupo dos ácidos aldáricos.

Ácido tartárico[1]
Nome IUPAC Ácido 2,3-dihidroxibutanodioico
Outros nomes Ácido 2,3-dihidroxisuccínico ácido treárico ácido racémico ácido úvico ácido paratartárico
Identificadores
Número CAS	526-83-0
PubChem	875
ChemSpider	852
DrugBank	DB01694
KEGG	C00898
MeSH	tartaric+acid
ChEBI	CHEBI:15674
ChEMBL	CHEMBL333714, CHEMBL1200861
Imaxes 3D Jmol	Image 1
SMILES O=C(O)C(O)C(O)C(=O)O
InChI InChI=1S/C4H6O6/c5-1(3(7)8)2(6)4(9)10/h1-2,5-6H,(H,7,8)(H,9,10) Key: FEWJPZIEWOKRBE-UHFFFAOYSA-N InChI=1/C4H6O6/c5-1(3(7)8)2(6)4(9)10/h1-2,5-6H,(H,7,8)(H,9,10) Key: FEWJPZIEWOKRBE-UHFFFAOYAZ
Propiedades
Fórmula molecular	C4H6O6 (fórmula básica) HO2CCH(OH)CH(OH)CO2H (fórmula estrutural)
Masa molecular	150,087 g/mol
Aspecto	po branco
Densidade	1,79 g/mL (H2O)
Punto de fusión	171–174 °C (L ou D-tartárico; puro) 206 °C (DL, racémico) 165–166 °C ("meso-anhidro") 146–148 °C (meso-hidro)[2]
Solubilidade en auga	133 g/100ml (20 °C)
Acidez (pKa)	L(+) 25 °C : pKa1= 2,89 pKa2= 4,40 meso 25 °C: pKa1= 3,22 pKa2= 4,85 [3]
Perigosidade
Clasificación da UE	Irritante(Xi)
Frases R	R36
Compostos relacionados
Outros catións	Tartarato monosódico Tartarato disódico Tartarato monopotásico Tartarato dipotásico
Ácido carboxílico relacionados	Ácido butírico ácido succínico ácido dimercaptosuccínico ácido málico ácido maleico ácido fumárico
Compostos relacionados	2,3-butanodiol ácido cicórico
Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa.

Orixe e síntese

Molécula de ácido tartárico.

Este ácido, que se atopa en moitas plantas, era xa coñecido polos gregos e os romanos e atópase na natureza en forma de tartarato ácido de potasio no zume da uva.

Foi illado por primeira vez o ano 1769 polo químico sueco Carl Wilhelm Scheele. Posúe un [[pK_a]] de 3,036, e considerase un ácido débil.

Aplicacións

Emprégase a escala industrial, na preparación de bebidas efervescentes como gasosas.

Tamén se emprega en fotografía e vernices e unha variante coñecida como sal de Rochelle constitúe un suave laxante.

Nalgunhas das súas formas, o ácido tartárico emprégase como condimento para a comida, onde se coñece como cremor tártaro. Emprégase en diversas receitas, especialmente en repostaría e confeitaría para aumentar o volume de masas e preparacións facéndoo reaccionar con bicarbonato para obter un sucedáneo de fermentación; emprégase tamén para estabilizar claras de ovo.