Bucephala

Bucephala é un xénero de aves da orde das anseriformes, familia dos anátidos, e subfamilia dos merxinos.

Bucephala Ollodourados
Bucephala clangula
Clasificación científica
Reino: Animalia Filo: Chordata Subfilo: Vertebrata Clase: Aves Orde: Anseriformes Familia: Anatidae Subfamilia: Merginae Xénero: Bucephala Baird, 1858
Especies
Véxase o texto
Sinonimia
Vexase o texto

As súas especies don patos mergulladores que viven no hemisferio Norte, que reciben en galego o nome vulgar de ollodourados.^[1]

Taxonomía

Descrición

O xénero foi descrito en 1858 polo herpetólogo, ornitólogo e ictiólogo estadounidense Spencer Fullerton Baird.^[2][3]

Etimoloxía

O nome do xénero deriva da palabra do grego antigo βοῦκεφαλος boṹkephalos, "cabeza de touro", de βοῦς boṹs, "touro", e κεφαλή kephalē, "cabeza", en referencia á forma da súa cabeza e o inchamento das plumas do ollodourado de touca (B. albeola) que fai que a súa cabeza pareza máis grande.^[4]

Sinónimos

Ademais de polo nome actualmente válido, o xénero coñeceuse tamén polos sinónimos:^[2]

• Bucephalus Prjewalski, 1878
• Glaucionetta Stejneger, 1885

Especies

As tres especies vivas son:

Imaxe	Nome científico	Nome común	Distribución
	Bucephala clangula	ollodourado	Canadá e norte dos Estados Unidos, Esandinavia, estados bálticos e norte de Rusia
	Bucephala islandica	ollodourado islandés	noroeste de Norteamérica
	Bucephala albeola	ollodourado de touca	norte de Norteamérica e sur dos estados Unidos.

Estas tres especies foron rexistrdas en Galicia, B. clangula como invernante regular e as outras dúas como aves errrantes accidentais moi raras. (Ver Lista das aves de Galicia).

Nota taxonómica

A taxonomía das especies deste xénero foi discutida e sometida a cambios. O ollodourado de touca (B. albeola) fora anterirmente tratado como o único membro do seu xénero (ás veces innecesariamente cambiado a Charitonetta), mentres que os outros ollodourados foran incorrectamente situados no xénero Clangula (como Clangula americana), que hoxe é o xénero de Clangula hyemalis, que daquela estaba situado no xénero Harelda.^[5] Podería ser correcto aínda recoñecer dous xéneros, xa que B. albeola e os outros dous ollodourados son bastante diverxentes. Nese caso, Bucephala quedaría restrinxido só a B. albeola e o nome Glaucionetta (Stejneger, 1885) foi recuperado para os outros ollodourados.

Os taxons fósiles coñecidos son:

• Bucephala cereti (Sajóvölgyi, Mioceno medio de Mátraszõlõs, Hungría - Plioceno tardío de Chilhac, Francia)
• Bucephala ossivalis (Mioceno tardío/Plioceno tenperán de Bone Valley, Estados Unidos), que é moi similar ao ollodourado (B. clangula) e pode mesmo ser unha paleosubespecie ou un devanceiro directo seu
• Bucephala fossilis (Plioceno tardío de California, Estados Unidos)
• Bucephala angustipes (Plistoceno temperán de Europa central)
• Bucephala sp. (Plistoceno temperán de Dursunlu, Turquía: Louchart et al. 1998)^[6]