Cando, Outes

San Tirso de Cando^[1] é unha parroquia que se localiza no leste do concello de Outes. Segundo o padrón municipal (INE 2020) ten 670 habitantes (332 homes e 338 mulleres) distribuídos en 16 entidades de poboación.

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Cando.

Cando
Igrexa de San Tirso de Cando.
Concello	Outes[1]
Provincia	A Coruña
Coordenadas	42°50′14″N 8°52′06″O
Poboación	670 hab. (2020)
Entidades de poboación	16[1]
[ editar datos en Wikidata ]

Xentilicio

O seu xentilicio é candolo^[2].

Territorio

É unha das parroquias máis grandes do concello de Outes. Está separada do concello de Noia polo río Tambre. Existen varias pontes que atravesan o río, como a Ponte Colgante, na central hidroeléctrica; a Pontenafonso e a Ponte de Ceilán.

As entidades de poboación existentes na parroquia son:

• A Toxeira (a parte outiense da Ponte Nafonso). Está situada entre a Ponte e o paseo fluvial da localidade. Ten todos os bares da parroquia dende xaneiro de 2018, cando cerrou o Bar Fernando, en Cando de Arriba. Na Toxeira tamén se teñen celebrado varias competicións de piragüismo organizadas polo club Taxamar.
• A Corga. Esténdese pola ribeira do último quilómetro do río Donas antes da súa desembocadura. Neste pobo está o supermercado Bonsai, o único da parroquia.
• Vilardigo. É a aldea desta parroquia máis occidental. Está composta por varias casas dispersas en varios grupos, un na zona noroeste, outro na zona nordeste, e outro na zona sur, con varias vivendas que numerosos habitantes consideran de Vilardigo e outros da Toxeira.
• Cancelo. É unha aldea moi pequena que cadra de camiño entre a Corga e Cando, está composto por apenas 10 casas, das cales 2 están deshabitadas, e unha desas está a venda.
• Bocadroña. A carón do río Tambre e do río Donas. Tamén se chama vulgarmente Boca de Oroña e, outras persoas, considérano parte de Cando.
• O Pumar. Tamén coñecido como Loureiro, é un pobo moi pequeno, pero a súa vez e moi famoso, xa que alí atópase o Pazo do Tambre. Ademais, é a aldea máis próxima a Igrexa de San Tirso de Cando.
• Vilar. Está na cima da elevación que existe entre o regueiro dos Laxosos e o río Tambre. Preto desta aldea atópase a ponte colgante que une Outes coa central hidroeléctrica.
• Carballido. Está a medio camiño entre Filgueiro e O Pumar, ten arredor de 5 casas.
• Filgueiro. Está separado de Cando polo Regueiro dos Laxosos, é un núcleo pequeno que non chega aos 10 domicilios.
• Insua. É unha aldea composta por 4 domicilios, é tamén a localidade outiense que está situada máis ao leste. O único acceso a aldea é unha estrada que parte dende Vilar.
• Cando de Abaixo. Esténdese polo suroeste de Cando, tamén está formado por varios domicilios no centro de Cando. É unha aldea un pouco máis pequena que Cando de Arriba. Nalgúns mapas, Cando de Abaixo e Cando de Arriba forman unha única aldea.
• Cando de Arriba. É a aldea máis poboada da parroquia, e a súa vez, xunto con Cando de Abaixo, conforma a capital da parroquia.
• O Gallardo. Aldea moi pequena, que nin chega a 5 domicilios. Está ao lado de Cuns.
• Cuns. É a última aldea do concello antes de chegar ao concello de Negreira.
• O Formigueiro de Abaixo. Está composto por unha única casa, situada preto do río Donas.
• O Formigueiro de Arriba. Tamén ten unha soa casa, que permanece deshabitada durante a maior parte do ano, o que xera dúbidas ao contar esta aldea como núcleo de poboación habitado.

Acontecementos históricos

O 18 de xaneiro de 1994 tivo lugar o evento de Cando, unha grande explosión que a día de hoxe aínda non ten unha explicación científica clara.

Demografía

Ten arredor de 700 habitantes e está composta por varias localidades, sendo as máis principais A Ponte Nafonso, Cando e Cuns, sendo esta o último núcleo urbano do concello antes de chegar ao concello de Negreira.

Monumentos

• Pedra Serpal
• Miradoiro do Castelo
• Pazo do Tambre
• Ponte Nafonso

Galería de imaxes

• 
  Lago artificial en Cando.
• 
  Capela do Carme.
• 
  Adro da igrexa parroquial de San Tirso de Cando
• 
  Cruceiro da Igrexa de San Tirso