Erdapfel

O Erdapfel (en alemán: literalmente «mazá da terra») é o globo terrestre máis antigo que se conserva. Foi elaborado polo navegante, cosmógrafo e xeógrafo alemán Martin Behaim en 1492. Trátase dunha bóla de 51 cm de diámetro, composta de dúas semiesferas feitas de liño laminado con reforzo de madeira e cuberta cun mapa pintado por Georg Glockendon.^[1] O mapa foi debuxado en papel e colouse na capa de pergamiño coa que primeiramente se cubriu o globo.^[2]

O Erdapfel de Behaim, 1492.

Historia e características

Martin Behaim e o seu Erdapfel.

Proxección do Erdapfel.

Área oceánica descrita no globo de Martin Behaim.

O continente americano non aparece, pois Cristovo Colón non retornou da súa primeira viaxe até marzo de 1493. O globo presenta unha Eurasia magnificada e un océano baleiro entre a Europa occidental e o leste de Asia. Cipango (Xapón), que se sitúa ó sur da súa verdadeira posición, e as illas asiáticas tamén son desproporcionadamente grandes. Inclúese a mítica illa de San Brandán, así como unha multitude de illas fabulosas.

Europa e o Mediterráneo son os que están representados con maior precisión. África represéntase con gran detalle, especialmente as costas norte e oeste, o que indica a viaxe de Behaim a bordo dun barco portugués ou a adquisición dunha carta náutica portuguesa por parte de Behaim. A costa leste, porén, amósase de xeito moi impreciso. Canto máis ó leste, máis distorsionada se torna a imaxe. O subcontinente indio case non é recoñecíbel como tal.^[3]

A idea de lle chamar «mazá» pode estar relacionada co Reichsapfel («Mazá Imperial» ou globus cruciger), tamén gardada en Nürnberg, xunto coas xoias do Reich (Reichskleinodien). O nome non está relacionado co significado moderno de Erdapfel no sur de Alemaña e Austria, que é «pataca», pois as castañas de terra aínda non se trouxeran de América a Europa.

Desde a súa creación até comezos do século XVI ficou nunha sala de recepción do concello de Nürnberg. Posteriormente estivo en posesión da familia Behaim. En 1907 foi transferido ó Museo Nacional Xermánico (Germanisches Nationalmuseum) de Nürnberg.

Dixitalización

En 1992 foi trasladado durante algún tempo á Universidade Técnica de Viena para ser estudado e dixitalizado co gallo do seu 500 aniversario.^[4] En 2011, o Museo Nacional comezou unha segunda dixitalización.^[5]

Edición facsímile do Erdapfel, 1908.