Fedora (GNU/Linux)

Fedora (previamente Fedora Core) é unha distribución GNU/Linux desenvolvida pola comunidade do proxecto Fedora^[3][4] e promovida pola compañía estadounidense Red Hat^[5]. O desenvolvemento de Fedora e as aplicacións que distribúe aséntanse nas licenzas libres. Pretende ser unha distribución á vangarda na introdución de novas versións e aplicacións e na innovación.^[6][7]

Fedora
Desenvolvedor	Proxecto Fedora
Familia de S.O.	Linux
Lanzamento	6 de novembro de 2003
En galego	Si
Espazo de usuario	GNOME(predefinida)
Modelo de desenvolvemento	Software libre
Núcleo	Linux
Tipo de núcleo	Monolítico
Licenza	Múltiples licenzas libres (GPLv2, GPLv3, LGPLv2, LGPLv3, BSD) e algúns engadidos privativos.[1]
Última versión estable	29[2] outubro de 2018
Estado actual	En desenvolvemento
Sitio web	fedoraproject.org

Estímase que no 2016 Fedora tiña 1.2 millóns de usuarios,^[8] entre os cales se atopa o creador do núcleo de Linux Linus Torvalds.^[9][10]

Historia e características

Orixinalmente, Red Hat Linux foi desenvolto exclusivamente dentro de Red Hat, coa súa realimentación de informes de usuarios que recuperaban erros e contribucións aos paquetes de software incluídos e non contribucións á distribución como tal. Isto cambiou o 22 de setembro de 2003, cando Red Hat Linux derivouse dando orixe ao Proxecto Fedora, que está orientado á comunidade de usuarios e así mesmo, serve de base para que Red Hat Enterprise Linux se desenvolva con máis efectividade e adopte as novas características que se engaden no Proxecto Fedora. Os enxeñeiros de Red Hat continúan participando na construción e desenvolvemento de Fedora.^[4][5]

Edicións e versións

Rawhide e Branched: a versión continua e as estables

No desenvolvemento de Fedora hai dúas fases de lanzamentos: Rawhide e Branched.^[11] A primeira é unha unha versión de actualización continuas e a segunda son lanzamentos periódicos de Fedora.

Rawhide^[12] é a póla de desenvolvemento de Fedora. Libérase como unha copia completa da distribución. Nela engádense e próbanse os novos cambios e engadidos antes de que sexan enviados ás versións estables. Rawhide adoita ter máis cambios, ou funcionalidades novas, que a versión estable da distribución. Pódese empregar como sistema operativo principal do día a día, mais esta versión continua está dirixida aos usuarios avanzados, ás probas ou a aqueles que manteñen paquetes de software. Rawhide adóitase actualizar día a día e a ser usada para resolver incidencias.^[13] Ao ser unha versión con actualización continuas, ou "rolling release", non se precisa anovar a distribución senón ir actualizándoa continuamente.^[14][15]

A fase de desenvolvemento Branched é unha fase previa ao lanzamento dunha nova versión. Unha copia de rawhide sepárase do desenvolvemento e comézase, chámaselle lanzamento e compróbase a súa estabilidade. Na fase de probas as versións de branches vanse denominando "alpha", "beta" a "GA (Final). Cando se corrixen os erros dese póla de branched, publícase como unha nova versión de Fedora. Así, a última versión, que saíu en xuño de 2017 despois de comprobar e estabilizar branched, é Fedora 26.

O soporte destas versións é curto. O ciclo de lanzamento de versións está en 6 meses e o soporte das versión de Fedora son de arredor de 13 meses, que son só unha versión entre as dúas.^[16] Porén, é posible anovar Fedora á seguinte versión sen precisar dunha reinstalación.

Versión (Nóme de desenvolvemento)[17]	Lanzamento[17]	Fin do soporte[18]	Núcleo [19][20]	GNOME[19]
1 (Yarrow)	05/11/2003	20/09/2004	2.4.22	2.4
2 (Tettnang)	18/05/2004	11/04/2005	2.6.5	2.6
3 (Heidelberg)	08/11/2004	16/01/2006	2.6.9	2.8
4 (Stentz)	13/06/2005	07/08/2006	2.6.11	2.10
5 (Bordeaux)	20/03/2006	02/07/2007	2.6.15	2.14
6 (Zod)	24/10/2006	07/12/2007	2.6.18	2.16
7 (Moonshine)	31/05/2007	13/06/2008	2.6.21	2.18
8 (Werewolf)	08/11/2007	07/01/2009	2.6.23	2.20
9 (Sulphur)	13/05/2008	10/07/2009	2.6.25	2.22
10 (Cambridge)	25/11/2008	18/12/2009	2.6.27	2.24
11 (Leonidas)	09/06/2009	25/06/2010	2.6.29	2.26
12 (Constantine)	17/11/2009	02/11/2010	2.6.31	2.28
13 (Goddard)	25/05/2010	24/06/2011	2.6.33	2.30
14 (Laughlin)	02/11/2010	08/12/2011	2.6.35	2.32
15 (Lovelock)	24/05/2011	26/06/2012	2.6.38	3.0
16 (Verne)	08/11/2011	12/02/2013	3.1	3.2
17 (Beefy Miracle)	29/05/2012	30/07/2013	3.3	3.4
18 (Spherical Cow)	15/01/2013	14/01/2014	3.6	3.6
19 (Schrödinger's Cat)	02/07/2013	06/01/2015	3.9	3.8
20 (Heisenbug)	17/12/2013	23/06/2015	3.11	3.10
21	09/12/2014[21]	01/12/2015	3.17	3.14
22	26/05/2015	19/07/2016	4.0	3.16
23	03/11/2015	20/12/2016	4.2	3.18
24	21/06/2016	08/07/2017	4.5	3.20
25	22/11/2016		4.8	3.22
26	27/06/2017[22]		4.11	3.24
27	24/10/2017[23]

Cor	Lenda
Vermello	Versión antiga xa sen soporte técnico
Amarelo	Versión antiga aínda con soporte técnico
Verde	Versión actual
Azul	Próxima versión

Edicións

As principais edicións de cada versión de Fedora son:

• Fedora Workstation: é a edición máis editara para ser estable e amigable ao uso en portátiles e computadores de sobremesa. Conta con GNOME como o escritorio predefinido.^[24]
• Fedora Server: é o servidor de ciclo de uso curto mantido pola comunidade e cos últimos recursos liberados para a administración de servidores.^[25]
• Fedora Atomic: é a edición con reducido consumo de recursos do sistema e pensada para o uso de aplicacións "contedores", ou plataformas de virtualización (como Kubernetes, clusters Origin ou Docker)

Ademais conta con outras edicións máis específicas: Fedora Spins, Labs e ARM.

• Fedora Spins^[26]: xa que GNOME é o escritorio predefinido de Fedora, libéranse as seguintes edicións dos demais escritorios alternativas xa configurados:
  • KDE Plasma Desktop
  • XFCE Desktop
  • LXDE Desktop
  • MATE-Compiz Dektop
  • Cinnamon Desktop
  • Sugar on a Stick (SOAS) Desktop
• Fedora Labs^[27]: son as edicións para un uso específico, en edición completa de distribución ou como engadidos a unha instalación previa, en múltiples campos:
  • Astronomy, para a astronomía
  • Design Suite, para o deseño gráfico e multimedia
  • Games, para xogos e lecer
  • Jam, para a produción e reprodución musical
  • Robotics Suite, para a aplicación en robótica
  • Scientific, para o uso en investigación científica
  • Security Lab, para a análise e corrección de erros en sistemas operativos
• Fedora ARM^[28]: son versións pensadas nos microprocesadores de ARM:
  • Servidores ARM de Fedora:
    • Fedora Servers
    • Fedora Minimal
  • Fedora para escritorio: imaxes para centros multimedia ARM, quioscos, portátiles ou outros dispositivos nos que se precise unha interface gráfica.
    • Fedora Workstation
    • KDE Plasma, XFCE, LXDE, MATE-Compiz, Cinnamon, Sugar on a Stick