Jurij Brězan

Jurij Brězan, nado o 9 de xuño de 1916 en Worklecy e finado o 12 de marzo de 2006 en Kamjenc, foi un escritor sorbio de expresión alto sorbia e alemá. Está considerado o máis importante escritor sorbio do século XX, e o máis exitoso na historia da literatura en sorbio,^[1] as súas obras traducíronse a 25 linguas.

Jurij Brězan

Biografía
Nacemento	9 de xuño de 1916 Räckelwitz, Alemaña (pt)
Morte	12 de marzo de 2006 (89 anos) Kamenz, Alemaña (pt)
Lugar de sepultura	Crostwitz (pt)
Actividade
Ocupación	xornalista, poeta, escritor, tradutor, dramaturgo
Partido político	Partido Socialista Unificado de Alemaña
Membro de	Academia das Artes de Berlín Academia das Artes da RDA
Pseudónimo literario	Dušan Šwik
Obra
Arquivos en	German Literature Archive Marbach (en) , Nachlass (en) [ A:Brězan, Jurij]
Familia
Cónxuxe	Ludmila Brězanowa
Fillos	Q114959132
Premios
(1973)  Premio Literario der Domowina  Ćišinski award (en)  Premio Nacional de Alemaña do Leste  Orden de karl Marx
Descrito pola fonte	Obálky knih, Leksikon awtorow serbskich knihow, (p.15–19)
Sitio web	jurijbrezan.de

Traxectoria

Jurij Brězan naceu nunha clínica como Georg Bresan, forma xermanizada que nunca utilizou en público na súa vida adulta. Estudou dende 1928 no instituto de Bautzen, e logo economía. A partir de 1933 traballou para a Domowina, institución cultural e política sorbia, e foi activo nun grupo sorbio de resistencia. Na época utilizou o pseudónimo Dušan Šwik. En 1937 e 1938 exiliouse en Praga. Tras o seu regreso estivo preso entre 1938 e 1939. Desde 1942 e 1944 foi soldado da Wehrmacht ata que os norteamericanos o fixeron prisioneiro de guerra.

Jurij Brězan con Christa Wolf (1981)

De 1945 a 1948, foi funcionario da Domowina e organizou o movemento xuvenil Serbska młodźina así como as brigadas xuvenís sorbias en Iugoslavia, de curta duración.^[2] En 1946 entrou no SED. Foi, tamén, vicepresidente da Unión de Escritores da RDA entre 1969 e 1989.

Obra

Despacho de Brězan en Horni Hajnk

Moitas das súas novelas teñen trazos autobiográficos. A máis coñecida é a triloxía sobre Feliks Hanuš, que consiste en Šuler (1959), Wučbne lěta (1959) e Zrałe leta (1964).

Outras obras teñen a súa base en contos e lendas sorbias da Alta Lusacia. Unha figura recorrente é feiticeiro mítico Krabat. En 1955, traduciu Mišter Krabat de Měrćin Nowak-Njechorński ao alemán co título Meister Krabat der gute sorbische Zauberer. Krabat apareceu máis tarde no conto de fadas Čorny młyn de 1968 e en dúas novelas, Krabat de 1976, e Krabat, druha kniha de 1994. A maioría das súas obras apareceron simultanemente en sorbio e alemán, normalmente escribíaas en sorbio e logo realizaba a versión en alemán. Non obstante, as súas dúas obras autobiográficas apareceron só en alemán^[3]

Libros

• Do noweho časa (poesía, 1950)
• Prěnja brózda (1951)
• Swĕt budże rjeńši (1951)
• Stara Jančowa (1952)
• Mjez Čornobohom a Błótami (1953)
• Wo jednorym žiwjenju (guión cinematográfico, 1955)
• Naš wšědny dźeń (poesía, 1955)
• Po dróze a při dróze: zapiski pućowaceho (1955)
• Započatki (1956)
• Madlena a druhe powědančka a skicy (1958)
• Feliks Hanuš 1. – Šuler (1958)
• Christa – stawizny młodeje holcy (1958)
• Trix a woł Jonas (1959)
• Marja Jančowa: wobrazy ze žiwjenja serbskeho ludu (1960)
• Feliks Hanuš 2. – Wučbne lěta (1960)
• Robert a Sabina (1961)
• Kak je elefant do hribow šoł (1963)
• Feliks Hanuš 3. – Zrałe lěta (1964)
• Nawrót do Krakowa (1966)
• Wulke dyrdomdejstwa małeho kocora (1966)
• Čorny młyn (1968)
• Łužiske impresije (1972)
• Hajdanec dźěd a šerjenja (1975)
• Krabat (1976)
• Moja protyka (1979)
• Kamuški a skała (1981)
• Stary nan (1982)
• Psowe prózdniny (1985)
• Stara liška (1985)
• Mein Stück Zeit (memorias, 1989)
• Módry konik Digidonk (1991)
• Moja archa Horni Hajnk (1992)
• Lijeńca (1992)
• Rifko – z dźenika dakla (1993)
• Hadrijan a Awgustina (1993)
• Krabat, druha kniha (1994)
• Braškowe powědanja (1994)
• Čitanka (1996)
• Salowčenjo (1997)
• Naš wuj z Ameriki (1997)
• Rozmyslenja a domyslenja (1998)
• Ohne Paß und Zoll (memorias, 1999)
• Štwórtk, tři běrtlki na štyri (2000)
• Ze studnje lět (2001)
• Rokotowy kerk (2002)
• Habakuk (2004)