Lingua estoniana

lingua fino-ugria falada en Estonia From Wikipedia, the free encyclopedia

Lingua estoniana
Remove ads

O estoniano[2] (eesti keel, IPA: [ˈeːs.ti ˈkeːl]) é a lingua oficial da Estonia, falada por preto de 1,1 millón de persoas. É unha lingua fino-ugria e intimamente ligada ao finés, falado do outro lado do Golfo de Finlandia (ambas as dúas linguas son mutuamente intelixíbeis), a lingua võro, e o saami, falado no norte da Finlandia. Máis afastadamente está relacionado coa lingua húngara. Por contra, o estoniano non ten relación co letón nin tampouco coa lingua rusa.

Datos rápidos Estoniano eesti keel, Status oficial ...
Remove ads

Fonoloxía

Hai en estoniano nove fonemas relativos ás vogais simple — a e i o u õ [ɤ] ä [æ] ö [ø] ü [y] — os cales presentan tres duracións distintas. Desas, a simple e a longa son segmentalmente fonémicas, sendo o terceiro nivel de duración só suprasegmentalmente fonémico, presentando tamén cun contorno tonal distintivo. A ortografía estoniana distingue só as vogais curtas e as longas (denotadas pola súa duplicación). Hai tamén 19 ditongos (Hint 1978); e tamén se atopan agrupamentos polisilábicos de vogais.

Máis información i, ü ...

Hai unha serie de consoantes oclusivas xordas e non aspiradas, con tres duracións fonémicas, representadas b d g, p t k e pp tt kk. O resto das consoantes tamén presenta distinción na duración, mais na escrita só son distinguidas as consoantes curtas e longas. Como nas vogais, dous niveis de duración segmental son fonémicos, e o terceiro nivel é suprasegmentalmente fonémico. Por exemplo, para o fonema 'n': curto - 'n' en lina "pano das mans", longo 'n' en linna "da cidade" e extralongo 'n' en linna "para a cidade".

As fricativas son s h, alén de f š ž z, usadas en empréstitos. As demais consoantes son j l m n r v, alén das alofónicas velares nasais nk e ng. As consoantes poden palatalizarse, mais esa distinción non se marca na ortografía. A palatalización ocorre antes das vogais frontais. Cerca do 0,15% do léxico presenta total palatalización fonémica, cando ocorre sen unha vogal frontal.

A tonicidade das palabras recae na primeira sílaba. Con todo, os empréstitos internacionais e as consoantes extralongas alteran en parte ese padrón.

Remove ads

Gramática

Tipoloxicamente, o estoniano presenta características de linguas tanto aglutinatinantes como sintácticas. Ao longo da súa historia, a lingua alemá tivo unha forte influencia sobre o estoniano, tanto no vocabulario como na sintaxe.

Morfosintaxe

En estoniano, non hai xénero gramatical, mais os substantivos e adxectivos declínanse en catorce casos. A maioría dos casos en estoniano denota relacións que outras linguas son expresas polo uso de preposicións.

Abaixo está un exemplo das declinacións da palabra auto, que significa coche:

Máis información casos, singular ...

Só tres dos casos enriba teñen función gramatical: o nominativo (o axente/suxeito da frase), o acusativo (o obxecto directo) e o partitivo (obxecto parcial).

Pronomes

Hai dous tipos de pronome para cada persoa en estoniano. Un, máis longo, para cando o foco está no axente e outro máis curto para cando o foco está na acción. Son:

Singular
Máis información 1ª persoa, 2ª persoa ...
Plural
Máis información 1ª persoa, 2ª persoa ...

Como non hai xénero nese idioma, non hai diferenza entre "el" e "ela" ou "eles" e "elas".

Verbos

O sistema de conxugación verbal non presenta distinción entre os tempos presente e futuro (a forma do presente utilízase en ambos contextos coa adición de marcadores de tempo), e hai formas especiais usadas para expresar unha acción iniciada por un suxeito indeterminado (o "impersoal").

O infinitivo dos verbos en estoniano é sempre terminado por -ma. A conxugación no presente se dá coa xunción dos seguintes morfemas na raíz do verbo:

Verbo istuma (sentar)

mina istun
sina istud
tema istub

meie istume
teie istute
nemad istuvad

Negación

A negación faise engadindo a palabra ei antes do verbo:

mina ei istu; sina ei istu etc

Remove ads

Notas

Véxase tamén

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads