Margarida común

A margarida común ou margarida europea^[1] (Bellis perennis), é unha planta herbácea do xénero das margaridas Bellis, na familia das asteráceas, propia dos pastos de Europa, mais espallada por todo o mundo, moi utilizada mesturada co céspede, pola súa resistencia á sega.

Capítulo, vista cenital.

Bellis perennis en Johann Georg Sturm, Deutschlands Flora, 1796

Margarida común
Vista xeral da plantiña.
Clasificación científica
Reino: Plantae División: Magnoliophyta Clase: Magnoliopsida Subclase: Asteridae Orde: Asterales Familia: Asteraceae Subfamilia: Asteroideae Tribo: Astereae Xénero: Bellis Especie: B. perennis
Nome binomial
Bellis perennis L., 1753

Descrición

Planta herbácea perenne, ocasionalmente con pequenos rizomas, glabrescentes ou laxamente pubescentes e follas obovado-espatuladas, crenadas ou dentada-arredondadas de 10-60 por 4–20 mm. Escapos sen follas de até 20 cm de altura. As brácteas involucrais teñen pelos pluricelulares máis ou menos abundantes no dorso. As flores hemiliguladas de 5,5-8,5 mm, superan o involucro en 2–5 mm, e teñen un tubo de 0,3-0,8 mm; son brancas, ás veces tinguidas de púrpura; os flósculos, amarelos, teñen 1,5–2 mm. O froito é un aquenio de 1-1,5 por 0,5–1 mm, obovoideo, comprimido, algo peludo, co bordo periférico engrosado; papo ausente.^[2]

Hábitat e distribución

Nativa de Europa e do Norte de África até Asia Central. Introducida no resto do mundo.^[3]
Medra en prados frescos. Florea e frutifica de outubro a xuño.

Composición química

Os capítulos florais conteñen taninos (que son derivados poliacetilénicos), saponócitos, aceites esenciais,^[4] ácidos orgánicos e saponinas.^[5][6] Ademais, contén antoxantina, responsábel da cor amarela.

Usos

Medicinais

Propiedades

• Antitusiva e expectorante^[7] grazas aos saponósidos, resina e mucilaxes.
• Diurética^[7] e sudorífica por mor dos taninos.
• Cicatrizante.
• Para controlar a presión arterial.
• Antiespasmódica.
• Demulcente, dixestiva, emoliente e laxante.
• Oftálmica.
• Purgativas e tónicas.

As partes utilizadas son as follas, raíces e flores, aínda que as raíces son as que se usan con menos frecuencia.

É unha popular menciña contra moitas doenzas e ten unha gran variedade de formas de aplicación. É a herba tradicionalmente utilizada contra as feridas, ampolas, queimaduras e para diminuír inflamacións. As raíces utílizanse no tratamento do escorbuto e eccemas dérmicos. Non se ten descrito toxicidade ningunha para esta especie.

Culinarios

É comestíbel; téñense consumido as follas en ensaladas, habitualmente mesturada con mexacán (Taraxacum officinale) e fiúncho (Foeniculum vulgare).

Taxonomía

Bellis perennis foi descrita por Carl von Linné e publicado en Species Plantarum, vol. 2, p. 886 en 1753.^[8]

Etimoloxía

• Bellis: do latín bellis, -idis, xa empregado na antigüidade por Plinio o Vello (26, 26) co mesmo sentido ("Bellis in pratis nascitur, flore albo, aliquatenus rubente" -A margarida que medra nos prados, con flor branca tintada de vermello.^[9]).
• perennis: epíteto latino derivado de per e annuus, "que dura todo o ano".^[10]

Táxones infra-específicos

Todos os descritos, unha vintena, son meros sinónimos da especie ou doutras especies de Bellis.

Sinonimia

• Aster bellis E.H.L.Krause
• Bellis alpina Hegetschw.
• Bellis armena Boiss.
• Bellis croatica Gand.
• Bellis hortensis Mill.
• Bellis hybrida Ten.
• Bellis integrifolia DC.
• Bellis margaritifolia Huter
• Bellis minor Garsault nom. inval.
• Bellis perennis var. caulescens Rochebr.
• Bellis perennis f. discoidea D.C.McClint.
• Bellis perennis var. fagetorum Lac.
• Bellis perennis var. hybrida (Ten.) Fiori
• Bellis perennis subsp. hybrida (Ten.) Nyman
• Bellis perennis var. margaritifolia (Huter) Fiori
• Bellis perennis var. microcephala Boiss.
• Bellis perennis f. plena Sacc.
• Bellis perennis f. pumila (Arv.-Touv. & Dupuy) Rouy
• Bellis perennis var. pusilla N.Terracc.
• Bellis perennis f. rhodoglossa Sacc.
• Bellis perennis var. strobliana Bég.
• Bellis perennis var. subcaulescens Martrin-Donos
• Bellis perennis var. tubulosa F.J.Schultz
• Bellis perennis f. tubulosa A.Kern.
• Bellis pumila Arv.-Touv. & Dupuy
• Bellis pusilla (N.Terracc.) Pignatti
• Bellis scaposa Gilib. nom. inval.
• Bellis validula Gand.
• Erigeron perennis (L.) Sessé & Moc.^[11]|divcolend

Nome común

Galego: margarida, margarida común, margarida europea, bonina, belorita, bilorita, ben me quer, parramina, ponmerendas, primachorro^[12].