Oligoceno

O oligoceno, unha división da escala temporal xeolóxica, é a terceira e última época xeolóxica do período paleóxeno na era cenozoica.

Era [1]	Período	Época	Millóns de anos
Cenozoico	Cuaternario	Holoceno	0,011784
		Plistoceno	2,588
	Neóxeno	Plioceno	5,332
		Mioceno	23,03
	Paleóxeno	Oligoceno	33,9 ±0,1
		Eoceno	55,8 ±0,2
		Paleoceno	65,5 ±0,3

Sedimentos do oligoceno en Colorado.

Comezou hai 33,9 ± 0,1 millóns de anos e finalizou hai 23,03 millóns de anos.^[2][3]

O oligoceno considérase a miúdo como un momento de transición entre o mundo tropical arcaico do eoceno e os ecosistemas de aspecto máis moderno do mioceno.^[4] O cambio máis significativo dos ecosistemas do oligoceno foi a expansión global dos pasteiros e unha regresión dos bosques tropicais da franxa ecuatorial.

O comezo do oligoceno está marcado por un grande evento de extinción, unha substitución da fauna de Europa por outra de Asia, excepto para as familias endémicas de roedores e marsupiais, coñecida como a "Gran Ruptura de Stehlin". O límite oligoceno-mioceno non está marcado por un evento tan facilmente identificábel, senón máis ben por límites rexionais entre o máis cálido oligoceno tardío e o relativamente frío mioceno. A extinción que tivo lugar no oligoceno non foi moi severa, pero eliminou os enormes Titanotheres.

Etimoloxía

O nome oligoceno, cuñado polo xeólogo alemán Heinrich Ernst von Beyrich provén das palabras gregas ὀλίγος olígos, 'pouco' e καινός kaínos, 'novo', 'recente', e fai referencia á escaseza de novos grupos modernos de mamíferos en comparación coa explosión evolutiva que estes animais tiveron no eoceno.

Subdivisións

A Comisión Internacional de Estratigrafía recoñece as seguintes idades/pisos do oligoceno:^[2][3]

• Rupeliano: comezou hai 33,9 ± 0,1 millóns de anos co final da Grande Coupure, un episodio de extincións, de cambios faunísticos e de abundante especiación, sobre todo entre os mamíferos. Estratigraficamente, o seu inicio está marcado por foraminíferos planctónicos e a extinción do xénero Hantkenina. Acabou hai 28,4 ± 0,1 millóns de anos e o seu nome, acuñado en 1850 polo geólogo belga André Hubert Dumont, fai referencia ao Rupel, un río do norte de Bélxica, afluente do Escalda.^[5]

• Chattiano: empezou hai 28,4 ± 0,1 millóns de anos. Estratigraficamente, o seu inicio está marcado por foraminíferos planctónicos e pola extinción do xénero Chiloguembelina. Durante este período tivo lugar a maior erupción volcánica individual coñecida: a erupción de Fish Canyon en La Garita.^[6] que sucedeu hai 27,51 millóns de anos.^[7] Esta idade xeolóxica acabou hai 23,03 ± 0,1 millóns de anos e o seu nome, acuñado en 1894 polo xeólogo alemán Theodor Fuchs, fai referencia aos Chatti, unha tribo da antiga Xermania.^[8]