Potes

Potes é un concello español da comunidade autónoma de Cantabria. Está situado no centro da comarca de Liébana da cal é a capital. Este concello limita ao norte con Cillorigo de Liébana, ao oeste con Camaleño, ao sur con Vega de Liébana e ao leste con Cabezón de Liébana.

Potes

Localización
43°09′13″N 4°37′24″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Cantabria
Capital de	Liébana
Poboación
Poboación	1.345 (2024) (176,05 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Mancomunidade de Liébana y Peñarrubia
Superficie	7,64 km²
Altitude	291 m
Comparte fronteira con	Cillorigo de Liébana Vega de Liébana Cabezón de Liébana Camaleño
Organización política
• Alcalde	Francisco Javier Gómez Ruiz
Identificador descritivo
Código postal	39570
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	39055
Ben de Interese Cultural
Identificador	RI-53-0000285
Sitio web	ayuntamientodepotes.es

A vila de Potes está situada na confluencia de catro vales ademais de desembocar nela o río Quiviesa no río Deva nacido este último en altitudes dos Picos de Europa. Como o resto da comarca lebaniega, Potes goza dun microclima de tipo mediterráneo que permite o cultivo da vide, da nogueira, do chopo; e co primeiro deles elabórase o coñecido augardente da zona. Domina a localidade a montaña Arabedes (694 msnm), á que se pode ascender desde a vila.

Historia

Confluencia do río Quiviesa no río Deva.

Potes atópase situado nun lugar estratéxico: no punto onde conflúen os dous ríos de Liébana: o Deva e o seu afluente o Quiviesa. Non quedan neste municipio vestixios da Antigüidade, aínda que os historiadores supón que debeu estar poboado na prehistoria, por haber restos noutros lugares de Liébana; que os concanos puideron ser os habitantes en época prerromana; que os romanos deberon tender por esta localidade a calzada do «Burejo», que partía desde Pisoraca e cruzaba o Porto de Piedrasluengas.

Potes desde La Viorna.

Este lugar foi obxecto de repoboación en época de Afonso I de Asturias. A primeira mención é do ano 847, como Pautes. En 947 cítase á igrexa de San Vicente, que dependía do Mosteiro de Santo Toribio. Un conde gobernaba este territorio, recibindo privilexios reais en 1299 e 1305. No Becerro de Behetrías (1351) Potes aparece como propiedade de Tello de Castela, fillo de Afonso XI. Durante a Baixa Idade Media, como todo o val de Liébana, a localidade viuse implicada na confrontación entre os liñaxes de Manrique-Castañeda e Mendoza. Xoán II, en torno ao ano 1444, resolveu a cuestión a favor do Marqués de Santillana. Os Mendoza fixeron de Potes a capital de Liébana, e erixiron na vila unha gran torre, chamada Torre do Infantado (século XV). Desta mesma época son construcións destacadas como a próxima Torre de Orejón de la Lama e o ponte de San Cayetano. De 1468 son as primeiras ordenanzas de Potes.

Na Idade Moderna, Potes seguiu sendo un lugar de señorío. O Duque do Infantado nomeaba ao seu alcalde. Moitos aldeáns emigraron a América,^[1] e as riquezas do novo continente permitiron a construción de notables edificios na vila. Deputados da provincia de Liébana formaron parte das Xuntas de Puente San Miguel que deron lugar á provincia de Cantabria. En 1822, Potes tivo concello propio, sendo cabeza dun partido xudicial que abarcaba Potes, Castro y Cillorigo, Cabezón de Liébana, Camaleño, Espinama, Pesaguero, Tresviso e Vega de Liébana.^[2] Tres décadas despois, pasou a formar parte do partido xudicial de San Vicente de la Barquera.

Durante a guerra civil, Potes viuse afectada por un incendio provocado polo bando republicano que destruíu o seu centro histórico, reconstruído despois cos criterios de restauración do autoritarismo. A pesar diso, o seu casco antigo é Ben de Interese Cultural, con categoría de Conxunto Histórico, desde o ano 1983.

Demografía

A igrexa nova de San Vicente.

Evolución demográfica

1900	1910	1920	1930	1940	1950	1960	1970	1980	1990	2000	2007
1.241	1.336	1.139	1.208	1.239	1.434	1.364	1.206	1.444	1.475	1.573	1.500

Fonte: INE

Localidades

• Potes (capital), 1.500 hab. en 2008
• Rases, 11 hab. en 2008.

Economía

A praza Capitán Palacios.

O sector principal é o de servizos debido maioritariamente ao turismo que acode á comarca xa sexa pola natureza, cuxo máximo expoñente é o Parque nacional dos Picos de Europa, así como a gastronomía, con pratos como o cocido lebaniego ou os "quesucos" de Liébana.

Patrimonio

Torre do Infantado.

Tres son os bens de interese cultural do municipio:

• Igrexa de San Vicente, con categoría de monumento.
• A Vila de Potes, con categoría de conxunto histórico. Destaca na mesma a Torre do Infantado, sede do Concello, que na actualidade atópase restaurándose. A sede do Concello pasará ao Convento da Vila. A vila de Potes conserva numerosas edificacións de interese, algunhas concentradas en barrios como a Solana ou o Sol.
• É un dos municipios polos que pasa a Ruta Lebaniega, que enlaza o Camiño de Santiago da costa co Camiño Francés; os outros son San Vicente de la Barquera, Val de San Vicente, Herrerías, Lamasón, Cillorigo de Liébana, Cabezón de Liébana, Camaleño e Vega de Liébana.

Administración

Ponte en Potes.

Francisco Javier Gómez Ruiz (PP) é o actual alcalde do municipio. As seguintes táboas mostran os resultados das eleccións municipais celebradas en 2003 e 2007.^[3]

Eleccións municipais, 25 de maio de 2003 Partido Votos % Concelleiros PP 573 54,83 % 5 PSOE 234 22,39 % 2 PRC 226 21,63 % 2 Alcalde electo: Alfonso Gutiérrez Cuevas (PP).

Eleccións municipais, 27 de maio de 2007 Partido Votos % Concelleiros PP 531 54,63 % 5 PRC 230 23,66 % 2 PSOE 185 19,03 % 2 Alcalde electo: Alfonso Gutiérrez Cuevas (PP) (Falece o 17/10/2007, sucédelle Francisco Javier Gómez Ruiz (PP)).

Festas

O río Quiviesa ao seu paso pola localidade.

Entre as diversas festas da localidade destacan A Cruz ou a Festa do Bagazo, ambas as declaradas de Interese Turístico Rexional. A festa da Exaltación da Cruz celébrase o 14 de setembro. No monte Viorna e ao redor do mosteiro de Santo Toribio de Liébana venérase o Lignum Crucis.