Primeiro ministro do Reino Unido

O Primeiro Ministro do Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda do Norte (Prime Minister of the United Kingdom, en inglés; Prif Weinidogion e Deyrnas Unedig, en galés; Prìomhairean na Breatainne, en gaélico escocés) é o xefe de Goberno do Reino Unido. Encabeza o Goberno da súa Maxestade e do mesmo xeito que outros primeiros ministros da Commonwealth (que seguen a forma constitucional que se chama o sistema Westminster) exercita, xunto cos membros do seu gabinete, o poder executivo do Goberno Británico. O Primeiro Ministro exercita os poderes que pertencen teoricamente a A súa Maxestade a Raíña. O primeiro ministro do Reino Unido é Boris Johnson.

Tony Blair e Dick Cheney no 10 Downing Street, residencia oficial do Primeiro Ministro do Reino Unido.

O Primeiro Ministro adoita ser o líder do partido político maior na Cámara dos Comúns. Nas eleccións de 2010 o partido máis votado foi o Partido Conservador, este non obtivo a maioría absoluta e gobernou nunha coalición co Partido Liberal Demócrata.

Historia

O posto que o Primeiro Ministro desenvolvía durante o século XVIII non era un título oficial durante eses anos; estaba asociado co posto oficial de First Lord of the Treasury («Primeiro Lord do Tesouro»). A descrición de "primeiro ministro" empregouse a primeira vez que Robert Walpole foi nomeado "Primeiro Lord do Tesouro" polo Rei Xurxo I en 1721. Ao principio, considerábase o título como un insulto, empregado polos seus inimigos para suxerir que Walpole tiña demasiado poder.^[1]

O título de "Primeiro Ministro" mencionouse a primeira vez nun documento oficial no Tratado de Berlín de 1878, do Primeiro Ministro Benjamin Disraeli. O título foi recoñecido oficialmente en 1905. A primeira persoa que foi chamada oficialmente como Primeiro Ministro foi Sir Henry Campbell-Bannerman. A primeira referencia do título nunha lei do Parlamento Británico foi en 1917.

Nomeamento

É o monarca o que oficialmente nomea ao Primeiro Ministro, pero está obrigado tradicionalmente a elixir á persoa que obteña o apoio maioritario da Cámara dos Comúns (normalmente o líder do partido cunha maioría de escanos nesa cámara). Se o Primeiro Ministro perde o apoio (pola aprobación dunha moción de censura, por exemplo) a convención obrígalle a dimitir.

O primeiro ministro nomea aos membros do Gabinete e aos outros ministros do goberno.

Poderes e privilexios

Non hai moitos poderes legais que pertenzan ao Primeiro Ministro; os seus poderes veñen dos poderes tradicionais do soberano e do control dunha maioría da Cámara dos Comúns. O Primeiro Ministro recomenda ao monarca o nomeamento de moitos oficiais do Estado Británico, incluíndo ministros do Goberno, embaixadores, os xefes das Forzas Armadas, e oficiais da administración pública; convencionalmente, o Rei (ou Raíña) adoita seguir sempre as recomendacións do Primeiro Ministro. Tamén, o Primeiro Ministro organiza o programa lexislativo do Parlamento e o traballo do Gabinete.

Tradicionalmente o Primeiro Ministro vive no 10 Downing Street, unha residencia en Londres que pertencía aos Primeiros Lores do Tesouro. O salario actual do Primeiro Ministro, que tamén pertence ao seu papel de First Lord of the Treasury, é de £127.334 por ano; tamén recibe £60,227 por ano por ser membro do Parlamento^[2].

Ocupantes do posto dende 1721

Sir Robert Walpole, primeiro Primeiro Ministro do Reino Unido

• Sir Robert Walpole, Conde de Oxford (4 de abril de 1721 - 11 de febreiro de 1742)
• Spencer Compton, Conde de Wilmington (16 de febreiro de 1742 - 2 de xullo de 1743)
• Henry Pelham (27 de agosto de 1743 - 6 de marzo de 1754)
• Thomas Pelham-Holles, Duque de Newcastle (primeiro mandato) (16 de marzo de 1754 - 16 de novembro de 1756)
• William Cavendish, 4º duque de Devonshire (16 de novembro de 1756 - 25 de xuño de 1757)
• Thomas Pelham-Holles, Duque de Newcastle (segundo mandato) (2 de xullo de 1757 - 26 de maio de 1762)
• John Stuart, Conde de Bute (26 de maio de 1762 - 16 de abril de 1763)
• George Grenville (16 de abril de 1763 - 13 de xullo de 1765)
• Charles Watson-Wentworth, Marqués de Rockingham (primeiro mandato) (13 de xullo de 1765 - 30 de xullo de 1766)
• William Pitt "O Vello", Conde de Chatham (30 de xullo de 1766 - 14 de outubro de 1768)
• Augustus FitzRoy, Duque de Grafton (14 de outubro de 1768 - 28 de xaneiro de 1770)
• Frederick North, Lord North (28 de xaneiro de 1770 - 22 de marzo de 1782)
• Charles Watson-Wentworth, Marqués de Rockingham (segundo mandato) (27 de marzo de 1782 - 1 de xullo de 1782)
• William Petty, Conde de Shelburne (4 de xullo de 1782 - 2 de abril de 1783)
• William Cavendish-Bentinck, Duque de Portland (primeiro mandato) (2 de abril de 1783 - 19 de decembro de 1783)
• William Pitt "O Novo" (primeiro mandato) (19 de decembro de 1783 - 14 de marzo de 1801)
• Henry Addington (17 de marzo de 1801 - 10 de maio de 1804)
• William Pitt "O Novo" (segundo mandato) (10 de maio de 1804 - 23 de xaneiro de 1806)
• William Wyndham Grenville, Lord Grenville (11 de febreiro de 1806 - 31 de marzo de 1807)
• William Cavendish-Bentinck, Duque de Portland (segundo mandato) (31 de marzo de 1807 - 4 de outubro de 1809)
• Spencer Perceval (4 de outubro de 1809 - 11 de maio de 1812) (único Primeiro Ministro asasinado)
• Robert Banks Jenkinson, Conde de Liverpool (8 de xuño de 1812 - 9 de abril de 1827)
• George Canning (10 de abril de 1827 - 8 de agosto de 1827)
• Frederick John Robinson, Vizconde de Goderich (31 de agosto de 1827 - 21 de xaneiro de 1828)
• Arthur Wellesley, Duque de Wellington (primeiro mandato) (22 de xaneiro de 1828 - 16 de novembro de 1830)
• Charles Grey, Conde Grey (22 de novembro de 1830 - 9 de xullo de 1834)
• William Lamb, Vizconde de Melbourne (primeiro mandato) (16 de xullo de 1834 - 14 de novembro de 1834)
• Arthur Wellesley, Duque de Wellington (segundo mandato) (14 de novembro de 1834 - 10 de decembro de 1834)
• Sir Robert Peel (primeiro mandato) (10 de decembro de 1834 - 8 de abril de 1835)
• William Lamb, Vizconde de Melbourne (segundo mandato) (18 de abril de 1835 - 30 de agosto de 1841)

Primeiros Ministros durante o reinado da Raíña Vitoria (1837–1901)

	Imaxe	Nome	Período de goberno	Partido político	Outras funcións durante o goberno	Referencias
		Sir Robert Peel (2a. vez)	30 de agosto de 1841 29 de xuño de 1846	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Comúns	[3]
		Lorde John Russell (1a. vez)	30 de xuño de 1846 21 de febreiro de 1852	Whig	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Comúns	[4]
		Edward Smith-Stanley, Conde de Derby (1a. vez)	23 de febreiro de 1852 17 de decembro de 1852	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Lords	[5]
		George Hamilton-Gordon, 4º Conde de Aberdeen	19 de decembro de 1852 30 de xaneiro de 1855	Peelite/Whig	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Lords	[6]
		Henry John Temple, Vizconde Palmerston (1a. vez)	6 de febreiro de 1855 19 de febreiro de 1858	Whig	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Comúns	[7]
		Edward Smith-Stanley, Conde de Derby (2a. vez)	20 de febreiro de 1858 11 de xuño de 1859	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Lords	[8]
		Henry John Temple Vizconde Palmerston (2a. vez)	12 de xuño de 1859 18 de outubro de 1865	Liberal	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Comúns	[9]
		Lord John Russell (2a. vez)	29 de outubro de 1865 26 de xuño de 1866	Liberal	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Lords	[10]
		Edward Smith-Stanley Conde de Derby (3a. vez)	28 de xuño de 1866 25 de febreiro de 1868	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Lords	[11]
		Benjamin Disraeli (1a. vez)	27 de febreiro de 1868 1 de decembro de 1868	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Comúns	[12]
		William Ewart Gladstone (1a. vez)	3 de decembro de 1868 17 de febreiro de 1874	Liberal	Primeiro Lord do Tesouro, Líder da Cámara dos Comúns & Chancellor of the Exchequer (1873–74)	[13]
		Benjamin Disraeli Conde de Beaconsfield (2a. vez)	20 de febreiro de 1874 21 de abril de 1880	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro, Líder da Cámara dos Comúns (1874–1876), Lord Privy Seal (1876–78) & Líder da Cámara dos Lords (1876–80)	[14]
		William Ewart Gladstone (2a. vez)	23 de abril de 1880 9 de xuño de 1885	Liberal	Primeiro Lord do Tesouro, Líder da Cámara dos Comúns & Chancellor of the Exchequer (1880–82)	[15]
		Robert Gascoyne-Cecil, terceiro marqués de Salisbury (1a. vez)	23 de xuño de 1885 28 de xaneiro de 1886	Conservador	Secretario de Estado de Relacións Externas & Líder da Cámara dos Lores	[16]
		William Ewart Gladstone (3a. vez)	1 de febreiro de 1886 20 de xullo de 1886	Liberal	Primeiro Lord do Tesouro, Lord Privy Seal & Líder da Cámara dos Comúns	[17]
		Robert Gascoyne-Cecil, terceiro marqués de Salisbury (2a. vez)	25 de xullo de 1886 11 de agosto de 1892	Conservador	Líder da Cámara dos Lores, Primeiro Lord do Tesouro (1886–87) & Secretario de Estado de Relacións Externas (1887–92)	[18]
		William Ewart Gladstone (4a. vez)	15 de agosto de 1892 2 de marzo de 1894	Liberal	Primeiro Lord do Tesouro, Lord Privy Seal & Líder da Cámara dos Comúns	[19]
		Archibald Primrose, quinto conde de Rosebery	5 de marzo de 1894 22 de xuño de 1895	Liberal	Primeiro Lord do Tesouro, Lord Presidente do Consello & Líder da Cámara dos Lores	[20]
		Robert Gascoyne-Cecil, terceiro marqués de Salisbury(3a. vez)	25 de xuño de 1895 11 de xullo de 1902	Conservador	Líder da Cámara dos Lores, Secretario de Estado de Relacións Externas (1895–1900) & Lord Privy Seal (1900–02)	[21]

Primeiros Ministros durante o reinado de Eduardo VII (1901–1910)

	Imaxe	Nome	Período de goberno	Partido político	Outras funcións durante o goberno	Referéncias
		Arthur Balfour	11 de xullo de 1902 5 de decembro de 1905	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Comúns	[22]
		Sir Henry Campbell-Bannerman	5 de decembro de 1905 7 de abril de 1908	Liberal	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Comúns	[22]
		Herbert Henry Asquith	7 de abril de 1908 7 de decembro de 1916	Liberal	Primeiro Lord do Tesouro, Líder da Cámara dos Comúns & Secretario de Estado para a Guerra (1914)	[22]

Primeiros Ministros durante os reinados de Xurxo V (1910–1936) e Eduardo VIII (1936)

	Imaxe	Nome	Período de goberno	Partido político	Outras funcións durante o goberno	Referéncias
		David Lloyd George	7 de decembro de 1916 19 de outubro de 1922	Liberal	Primeiro Lord do Tesouro	[23]
		Andrew Bonar Law	23 de outubro de 1922 20 de maio de 1923	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro Líder da Cámara dos Comúns	[24]
		Stanley Baldwin (1a. vez)	23 de maio de 1923 16 de xaneiro de 1924	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro, Líder da Cámara dos Comúns Chancellor of the Exchequer (1923)	[25]
		James Ramsay MacDonald (1a. vez)	22 de xaneiro de 1924 4 de novembro de 1924	Laborista	Primeiro Lord do Tesouro, Líder da Cámara dos Comúns Secretario de Estado de Relacións Externas	[26]
		Stanley Baldwin (2a. vez)	4 de novembro de 1924 5 de xuño de 1929	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Líder da Cámara dos Comúns	[27]
		James Ramsay MacDonald (2a. vez)	5 de xuño de 1929 24 de agosto de 1931	Laborista	Primeiro Lord do Tesouro Líder da Cámara dos Comúns	[28]
		James Ramsay MacDonald (3a. vez)	24 de agosto de 1931 7 de xuño de 1935	Nacional Laborista	Primeiro Lord do Tesouro Líder da Cámara dos Comúns	[29]
		Stanley Baldwin (3a. vez)	7 de xuño de 1935 28 de maio de 1937	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro Líder da Cámara dos Comúns	[30]

Primeiros Ministros durante o reinado de Xurxo VI (1936–1952)

	Imaxe	Nome	Período de goberno	Partido político	Outras funcións durante o goberno	Referéncias
		Neville Chamberlain	28 de maio de 1937 10 de maio de 1940	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro Líder da Cámara dos Comúns	[22]
		Winston Churchill (1a. vez)	10 de maio de 1940 23 de maio de 1945	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro, Ministro da Defensa Líder da Cámara dos Comúns	[31]
		Winston Churchill (2a. vez)	23 de maio de 1945 26 de xullo de 1945	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro Ministro da Defensa	[32]
		Clement Attlee	26 de xullo de 1945 26 de outubro de 1951	Laborista	Primeiro Lord do Tesouro Ministro da Defensa (1945–46)	[33]
		Sir Winston Churchill (3a. vez)	26 de outubro de 1951 7 de abril de 1955	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro Ministro da Defensa (1951–52)	[34]

Primeiros Ministros durante o reinado de Isabel II (1952–presente)

	Imaxe	Nome	Período de goberno	Partido político	Foi tamén	Referencias
		Sir Anthony Eden	7 de abril de 1955 10 de xaneiro de 1957	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro	[35]
		Harold Macmillan	10 de xaneiro de 1957 19 de outubro de 1963	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro	[36]
		Sir Alec Douglas-Home	19 de outubro de 1963 16 de outubro de 1964	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro	[37]
		Harold Wilson (1a. vez)	16 de outubro de 1964 19 de xuño de 1970	Laborista	Primeiro Lord do Tesouro Minister for the Civil Service (1968-70)	[38]
		Edward Heath	19 de xuño de 1970 4 de marzo de 1974	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro Minister for the Civil Service	[39]
		Harold Wilson (2a. vez)	4 de marzo de 1974 5 de abril de 1976	Laborista	Primeiro Lord do Tesouro Minister for the Civil Service	[40]
		James Callaghan	5 de abril de 1976 4 de maio de 1979	Laborista	Primeiro Lord do Tesouro Minister for the Civil Service	[41][42]
		Margaret Thatcher	4 de maio de 1979 28 de novembro de 1990	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro Minister for the Civil Service	[43][44]
		John Major	28 de novembro de 1990 2 de maio de 1997	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro Minister for the Civil Service	[45][46]
		Tony Blair	2 de maio de 1997 27 de xuño de 2007	Laborista	Primeiro Lord do Tesouro Minister for the Civil Service	[47][48]
		Gordon Brown	27 de xuño de 2007 11 de maio de 2010	Laborista	Primeiro Lord do Tesouro Minister for the Civil Service	[49]
		David Cameron	11 de maio de 2010 13 de xullo de 2016	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Minister for the Civil Service	[50]
		Theresa May	13 de xullo de 2016 24 de xullo de 2019	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Minister for the Civil Service	[51]
		Boris Johnson	24 de xullo de 2019 5 de setembro de 2022	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Minister for the Civil Service	[52]
		Liz Truss	5 de setembro de 2022 25 de outubro de 2022	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Minister for the Civil Service	[53]
		Rishi Sunak	25 de outubro de 2022 presente	Conservador	Primeiro Lord do Tesouro & Minister for the Civil Service	[54]