Proton M

Proton M é o nome dunha variante do modelo de foguete espacial pertencente á familia de foguetes Proton, tamén coñecidos como UR-500.^[1][2]

Proton M/Briz-M / 8K82KM
Función	Lanzador espacial de capacidade media e alta.
país de orixe	Rusia[1]
Tamaño
altura	53,0 m[1]
diámetro	4,15 m[1]
masa	712.800 kg[1]
Etapas	4[1]
Carga LEO
masa	21.000 kg[1]
Carga GTO
masa	4500 kg[1]
foguetes derivados
Familia	Proton[1]
Lanzamento históricos
Estado	En activo[1]
Sitios	Cosmódromo de Baikonur[2]
Total de lanzamentos	87[1][2]
Voo inaugural	7 de abril de 2001[1][2]
Último voo	21 de decembro de 2018
Primeira etapa – 8S810M - Proton KM-1[1][2][3]
altura	21,20 m[3]
diámetro	7,40 m[3]
masa baleiro	31.000 kg[3]
masa cheo	450.400 kg[3]
impulsado por	6 RD-253-14D14[3]
potencia máxima	10.532,00 kN[3]
Impulso específico	285 s (a nivel do mar), 317 s (no baleiro)[3]
propelente	Tetróxido de nitróxeno e UDMH[3]
Segunda etapa – 8S811K - Proton K-2[1][2][4]
altura	14,00 m[4]
diámetro	4,15 m[4]
masa baleiro	11.715 kg[4]
masa cheo	167.828 kg[4]
impulsado por	4 RD-0210[4]
potencia máxima	2399,22 kN[4]
Impulso específico	230 s (a nivel do mar), 327 s (no baleiro)[4]
propelente	Tetróxido de nitróxeno e UDMH[4]
Terceira etapa – 8S812K - Proton K-3[1][2][5]
altura	6,50 m[5]
diámetro	4,15 m[5]
masa baleiro	4185 kg[5]
masa cheo	50.747 kg[5]
impulsado por	1 RD-0212[5]
potencia máxima	630,17 kN[5]
Impulso específico	230 s (a nivel do mar), 325 s (no baleiro)[5]
propelente	Tetróxido de nitróxeno e UDMH[5]
Cuarta etapa – Briz M (14S43)[1][2][6]
altura	2,61 m[6]
diámetro	2,50 m[6]
masa baleiro	2370 kg[6]
masa cheo	22.170 kg[6]
impulsado por	1 S5.98M[6]
potencia máxima	19,60 kN[6]
Impulso específico	326 s (no baleiro)[6]
propelente	Tetróxido de nitróxeno e UDMH[6]
[ editar datos en Wikidata ]

Características

O Proton M foi unha mellora dos foguetes Proton no que se optimizou a primeira etapa para reducir a masa estrutural, aumentar o pulo e utilizar totalmente os propelentes tóxicos co fin de reducir a súa liberación cando a etapa cae a terra. Usa unha etapa superior Briz M que utiliza propelentes hipergólicos (tetróxido de nitróxeno e UDMH) en lugar das etapas crioxénicas Block D. A etapa Briz M deriva da Briz K usadas nos foguetes Rokot e consiste nun cilindro central cun tanque externo exectable para reducir masa. O primeiro voo dun Proton M tivo lugar o 7 de abril de 2001 e o último o 21 de decembro de 2018.

Historial de lanzamentos

Voo[2][7][8][9][10][11][12][13][14]	Data[2][7][8][9][10][11][12][13][14]	Rampla de lanzamento[2][7][8][9][10][11][12][13][14]	Carga[2][7][8][9][10][11][12][13][14]	Resultado[2][7][8][9][10][11][12][13][14]	Notas[2][7][8][9][10][11][12][13][14]
1	7 de abril de 2001	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Ekran-M 4	Éxito	Primeiro lanzamento dun Proton M/Briz-M
2	29 de decembro de 2002	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Nimiq 2	Éxito
3	15 de marzo de 2004	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Eutelsat W3A	Éxito
4	16 de xuño de 2004	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Intelsat 10-02	Éxito
5	4 de agosto de 2004	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Amazonas 1	Éxito
6	14 de outubro de 2004	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	AMC 15	Éxito
7	3 de febreiro de 2005	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	AMC 12	Éxito
8	22 de maio de 2005	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	DirecTV 8	Éxito
9	8 de setembro de 2005	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Anik F1R	Éxito
10	29 de decembro de 2005	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	AMC 23	Éxito
11	28 de febreiro de 2006	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Arabsat 4A (Badr 1)	Fallo parcial	A etapa Briz-M apagouse antes do debido, deixando ao satélite nunha órbita inusable.
12	4 de agosto de 2006	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Hot Bird 8	Éxito
13	8 de novembro de 2006	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Arabsat 4B (Badr 4)	Éxito
14	11 de decembro de 2006	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	MEASAT 3	Éxito
15	9 de abril de 2007	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Anik F3	Éxito
16	7 de xullo de 2007	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	DirectTV 10	Éxito
17	5 de setembro de 2007	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	JCSat 11	Fallo	Fallo da segunda etapa.
18	17 de novembro de 2007	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Sirius 4	Éxito
19	9 de decembro de 2007	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Raduga-1M 1	Éxito
20	28 de xaneiro de 2008	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Ekspress-AM 33	Éxito
21	11 de febreiro de 2008	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Thor 5	Éxito
22	14 de marzo de 2008	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	AMC 14	Fallo parcial	Apagado prematuro da etapa Briz-M.
23	18 de agosto de 2008	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Inmarsat-4 F3	Éxito
24	19 de setembro de 2008	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Nimiq 4	Éxito
25	5 de novembro de 2008	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Astra 1M	Éxito
26	10 de decembro de 2008	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Ciel 2	Éxito
27	11 de febreiro de 2009	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Ekspress-AM 44 / Ekspress-MD 1	Éxito
28	3 de abril de 2009	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Eutelsat W2A	Éxito
29	16 de maio de 2009	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Indostar 2/ProtoStar 2	Éxito
30	30 de xuño de 2009	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Sirius FM5 (CDRadio 5)	Éxito
31	11 de agosto de 2009	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	AsiaSat 5	Éxito
32	17 de setembro de 2009	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Nimiq 5	Éxito
33	24 de novembro de 2009	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Eutelsat W7	Éxito
34	29 de decembro de 2009	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	DirecTV 12	Éxito
35	28 de xaneiro de 2010	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Raduga-1M 2	Éxito
36	5 de febreiro de 2010	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Uragan-M 30 / Uragan-M 31 / Uragan-M 32	Fallo	Versión Blok-DM-03.
37	12 de febreiro de 2010	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Intelsat 16	Éxito
38	20 de marzo de 2010	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Echostar 14	Éxito
39	24 de abril de 2010	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	SES 1	Éxito
40	3 de xuño de 2010	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Arabsat 5B	Éxito
41	10 de xullo de 2010	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Echostar 15	Éxito
42	14 de outubro de 2010	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	XM 5	Éxito
43	14 de novembro de 2010	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	SkyTerra 1	Éxito
	44	26 de decembro de 2010	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	KA-SAT	Éxito
45	20 de maio de 2011	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Telstar 14R (Estrela do Sul 2)	Éxito
46	15 de xullo de 2011	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	SES 3 / KazSat 2	Éxito
47	17 de agosto de 2011	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Ekspress-AM 4	Fallo parcial	Fallo da etapa Briz-M, deixando ao satélite nunha órbita incorrecta.
48	20 de setembro de 2011	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Kosmos 2473 (Garpun 11L)	Éxito
49	29 de setembro de 2011	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	QuetzSat 1	Éxito
50	19 de outubro de 2011	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	ViaSat 1	Éxito
51	4 de novembro de 2011	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Kosmos 2475 (Uragan-M 34) / Kosmos 2476 (Uragan-M 35) / Kosmos 2477 (Uragan-M 36)	Éxito
52	25 de novembro de 2011	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	AsiaSat 7	Éxito
53	11 de decembro de 2011	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Luch 5A / AMOS 5	Éxito
54	14 de febreiro de 2012	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	SES 4	Éxito
55	25 de marzo de 2012	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Intelsat 22	Éxito
56	23 de abril de 2012	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Yahsat 1B	Éxito
57	17 de maio de 2012	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Nimiq 6	Éxito
58	9 de xullo de 2012	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	SES 5 (Astra 4B)	Éxito
59	6 de agosto de 2012	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Telkom 3 / Ekspress-MD 2	Fallo parcial	Explosión da etapa Briz-M en órbita, deixando gran cantidade de lixo espacial.
60	14 de outubro de 2012	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Intelsat 23	Éxito
61	2 de novembro de 2012	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Yamal 300K / Luch 5B	Éxito
62	20 de novembro de 2012	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	EchoStar 16	Éxito
63	8 de decembro de 2012	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Yamal 402	Fallo parcial	Apagado prematuro da etapa Briz-M. O satélite chegou á súa órbita grazas aos seus propios motores.
64	26 de marzo de 2013	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	SATMEX 8	Éxito
65	15 de abril de 2013	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Anik G1	Éxito
66	14 de maio de 2013	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Eutelsat 3D	Éxito
67	3 de xuño de 2013	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	SES 6	Éxito
68	2 de xullo de 2013	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Uragan-M 39 / Uragan-M 40 / Uragan-M 41	Fallo	Versión Blok-DM-03.
69	29 de setembro de 2013	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Astra 2E	Éxito
70	25 de outubro de 2013	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Sirius FM6 (CDRadio 6)	Éxito
71	11 de novembro de 2013	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Raduga-1M 3	Éxito
72	8 de decembro de 2013	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Inmarsat-5 F1	Éxito
73	26 de decembro de 2013	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Ekspress-AM 5	Éxito
74	14 de febreiro de 2014	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Türksat 4A	Éxito
75	15 de marzo de 2014	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Ekspress-AT 1 / Ekspress-AT 2	Éxito
76	28 de abril de 2014	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Luch 5V / KazSat 3	Éxito
77	15 de maio de 2014	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Ekspress-AM 4R	Fallo	Fallo da terceira etapa. O vehículo reentrou sobre China.
78	27 de setembro de 2014	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Luch-Kh 1	Éxito
79	21 de outubro de 2014	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Ekspress-AM 6	Fallo parcial	Apagado prematuro da etapa Briz-M.
80	15 de decembro de 2014	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Yamal 401	Éxito
81	27 de decembro de 2014	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Astra 2G	Éxito
82	1 de febreiro de 2015	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Inmarsat-5 F2	Éxito
83	18 de marzo de 2015	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Ekspress-AM 7	Éxito
84	16 de maio de 2015	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	MEXSAT 1	Fallo	Fallo da terceira etapa.
85	28 de agosto de 2015	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Inmarsat-5 F3	Éxito
86	14 de setembro de 2015	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Ekspress-AM 8	Éxito	Versión Blok-DM-03.
87	16 de outubro de 2015	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Türksat 4B	Éxito
88	13 de decembro de 2015	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Kosmos 2513 (Garpun 12L)	Éxito
89	24 de decembro de 2015	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Ekspress-AMU 1	Éxito
90	29 de xaneiro de 2016	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Eutelsat 9B/EDRS A	Éxito
91	14 de marzo de 2016	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	ExoMars Trace Gas Orbiter / Schiaparelli	Éxito
92	9 de xuño de 2016	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Intelsat 31	Fallo parcial
93	8 de xuño de 2017	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	EchoStar 21	Éxito
94	16 de agosto de 2017	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Blagovest 11L	Éxito
95	11 de setembro de 2017	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Amazonas 5	Éxito
96	28 de setembro de 2017	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Asiasat 9	Éxito
97	18 de abril de 2018	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Kosmos 2526	Éxito
98	21 de decembro de 2018	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Kosmos 2533	Éxito
99	30 de maio de 2019	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Yamal 601	Éxito
100	13 de xullo de 2019	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Spektr-RG	Éxito	Versión Blok-DM-03.
101	5 de agosto de 2019	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Kosmos 2539	Éxito
102	9 de outubro de 2019	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Eutelsat 5 West B / MEV 1	Éxito
103	24 de decembro de 2019	Cosmódromo de Baikonur LC-81/24	Elektro-L 3	Éxito	Versión Blok-DM-03.
104	30 de xullo de 2020	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Ekspress 80 / Ekspress 103	Éxito
105	21 de xullo de 2021	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Nauka (MLM-U)	Éxito
106	13 de decembro de 2021	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Ekspress-AMU 3 / Ekspress-AMU 7	Éxito
107	12 de marzo de 2023	Cosmódromo de Baikonur LC-200/39	Luch-Kh	Éxito