Raphidophyceae

As rafidófitas, ou Raphidophyceae (antes denominadas cloromónadas, Chloromonadophyceae ou Chloromonadineae^[1]) son un pequeno grupo de algas unicelulares mariñas e de augas doces.^[2]

Rafidófitas
Gonyostomum semen
Clasificación científica
Dominio: Eukaryota (sen clasif.) SAR Superfilo: Heterokontophyta División: Ochrophyta Clase: Raphidophyceae s.l. Chadefaud 1950 ex Silva 1980
Orde
Actinophyrida Chattonellales Commatiida Raphidomonadales
Sinonimia
Chloromonadina Klebs 1892 Raphidomonadida Heywood & Leedale, 1983 Chloromonadophyceae Rothmaler, 1951; Fott, 1968 Raphidophyta Chloromonadida

As rafidófitas teñen células de tamaño grande, entre 50 e 100 μm, e sen parede celular. Os cloroplastos son elipsoidais. Distínguense por ter clorofilas a, c₁ e c₂ e dúas membranas no retículo endoplasmático dos cloroplastos. Os pigmentos accesorios que teñen son o β-caroteno e diadinoxantina. As rafidófitas de augas doces son verdes e as mariñas son amarelas, xa que posúen o carotenoide da fucoxantina. Posúen un par de flaxelos que saen da mesma invaxinación. O flaxelo anterior é lamelado con mastigonemas, e o posterior nu. O anterior bordea pola parte traseira a célula, por un afundimento ventral da célula. Ao contrario doutros heterocontófitos, as rafidófitas non posúen puntos de fotorecepción, puntos "oculares", que pola contra son comúns neste grupo.^[3]

As rafidófitas aparecen en múltiples ecosistemas acuáticos. Nos sistemas fluviais, é máis habitual que aparezan en augas doces máis ácidas, como o son as pozas. As especies mariñas adoitan formar parte dos afloramentos do verán en sistemas costeiros. Un caso é a súa presenza ligada ás mareas vermellas da costa exterior xaponesa, onde adoitan interromper a pesca malia que non producen afloramentos tóxicos.

Os grupos máis próximos son as Eustigmatophyceae e as Chrysophyceae.^[3]

Especies mariñas

As especies mariñas son eurialinas e euritérmicas, co cal persisten en amplas condicións de salinidade e temperatura.^[3]

Moitas das especies mariñas producen neurotoxinas. Toxinas que producen, como a brevetoxina, afectan aos peixes despolarizando os nervios que controlan o ritmo cardíaco, reducindo a presión sanguínea e transporte de osíxeno, co que se acaba na súa morte. A mortalidade de peixes pola asociados a mareas vermellas dáse nas costas xaponesas por especies do xénero Chattonella e Heterosigma, durante o período de estratificación das augas cálidas do verán. Outro caso de toxicidade é o de Heterosigma na costa de Rhode Island cando as concentracións de nitróxeno son baixas.^[3]

Especies de augas doces

As rafidófitas aparecen frecuentemente nos fondos con lama e pozas, onde as macrófitas son abundantes. Especies como as do xénero Vacuolaria teñen unha fase libre na columna de auga, onde teñen unha forma oval e flaxelos que saen do súa zona ventral, e outra en estado aletargado, onde teñen unha forma esférica e viven dentro dunha matriz xelatinosa.^[3]

Ciclo de vida

Especies como Chattonella antiqua seguen un ciclo de vida cunha fase haploide e outra diploide. Os cistes que forman son haploides e xermolan dando células haploides flaxeladas e libres. Estas poden diploidizar e continuar o crecemento celular. A poboación pode medrar por mitose. Nesta fase poden iniciar unha meiose e enquistarse, na fase haploide.^[3]

Clasificación

A posición deste grupo mudou ao longo das clasificacións. Teñen sido clasificadas como unha orde de cloromónadas dentro de fitoflaxelados.^[4] Téñense clasificado a canda as Xanthophyceae e as Eustigmatophyceae dentro da división de Xanthophyta.^[5] Tamén, téñense clasificado ligándoas coas Chrysophyceae, Dinophyceae ou Cryptophyceae.^[6]

A última clasificación é a seguinte:^[7][8]

• Clase Raphidophyceae Chadefaud 1950 emend. Silva 1980 s.l. [Raphidomonadea Silva 1980 emend. Cavalier-Smith 2013]
  • Xénero Psammamonas Grant et al. 2013
  • Xénero Chloromorum Tomas et al.
  • Subclase Raphopoda Cavalier-Smith 2013
    • Orde Commatiida Cavalier-Smith 1997
      • Familia Commatiidae Cavalier-Smith 2013
        • Xénero Commation Thomsen & Larsen 1993
    • Orde Actinophyrida Hartmann 1913 [Actinophrydia Kühn 1926; Actinophrydea Hartmann 1913]
      • Familia Actinosphaeriidae Cavalier-Smith 2013
        • Xénero Actinosphaerium Ritter von Stein 1857 [Camptonema Schaudinn 1894; Echinosphaerium Hovasse 1965]
      • Familia Helioraphidae Cavalier-Smith 2013
        • Xénero Heliorapha Cavalier-Smith 2013
      • Familia Actinophryidae Dujardin 1841
        • Xénero Actinophrys Ehrenberg 1830 [Trichoda Müller 1773 nomen oblitum; Peritricha Bory de St.Vincent 1824 nomen dubium non Stein 1859]
  • Subclase Raphidophycidae Cavalier-Smith 2013 [Chloromonadophyceae Rothmaler 1951; Raphidophyta]
    • Orde Raphidomonadales [Chattonellales Throndsen 1993; Chloromonadida; Chloromonadales; Raphidomonadida Heywood & Leedale 1983; Chloromonadina Klebs 1892]
      • Xénero Viridilobus Demir-Hilton et al. 2012
      • Familia Fibrocapsaceae Cavalier-Smith 2013
        • Xénero Fibrocapsa Toriumi & Takano 1973
      • Familia Haramonadaceae Cavalier-Smith 2013
        • Xénero Haramonas Horiguchi 1996
      • Familia Chattonellaceae Throndsen
        • Xénero Oltmannsia Schiller 1925
        • Xénero Chlorinimonas Yamaguchi et al. 2010
        • Xénero Heterosigma Hada 1967 ex Hara & Chihara 1987
        • Xénero Chattonella Biecheler 1936 [Hornellia Subrahmanyan 1954; Hemieutreptia Hada 1974]
      • Familia Vacuolariaceae
        • Xénero Swirenkoiamonas Skvortzov 1968
        • Xénero Vacuolaria Cienkowski 1870
        • Xénero Merotricha Mereschkowsky 1877
        • Xénero Gonyostomum Diesing 1866