Trypanosoma cruzi

Trypanosoma cruzi é unha especie de protozoo parasito euglenozoo que causa tripanosomíases en humanos e animais en América, como a enfermidade de Chagas humana. A transmisión realízana insectos hemípteros triatominae cando depositan as súas feces na superficie da pel dos seus hóspedes e despois pican. Cando o hóspede humano ou animal se raña na zona irritada pola picadura, a penetración na ferida de feces co parasito vese facilitada.

Para a enfermidade producida por este parasito ver enfermidade de Chagas.

Trypanosoma cruzi
Trypanosoma cruzi
Clasificación científica
Dominio: Eukarya Reino: Excavata Filo: Euglenozoa Clase: Kinetoplastida Orde: Trypanosomatida Xénero: Trypanosoma Especie: T. cruzi
Nome binomial
'Trypanosoma cruzi' Chagas, 1909

A tripanosomíase humana americana ou enfermidade de Chagas ten dúas formas, a forma aguda xeralmente pasa desapercibida e pode manifestarse como un inchamento localizado no sitio de entrada; a forma crónica pode presentarse 10 ou 20 anos despois da infección e afectar a órganos internos, como o corazón, esófago, colon, e o sistema nervioso periférico). As persoas afectadas poden morrer de insuficiencia cardíaca. O parasito pode estar en forma de tripomastigota no sangue humano ou de amastigota nos tecidos e de epimastigota nos insectos.

Os casos agudos trátanse con nifurtimox e benznidazole, pero non hai actualmente ningunha terapia efectiva contra os casos crónicos.

Morfoloxía

Formas celulares dos Trypanosomatida.

O T. cruzi pode presentar tres formas distintas: amastigota, epimastigota e tripomastigota.

• Amastigota: esférico ou oval. É a forma reprodutiva no interior das células de mamíferos (principalmente en células musculares e nerviosas).
• Epimastigota: alongado e co cinetoplasto localizado en posición anterior ao núcleo celular. É a forma reprodutiva no tracto dixestivo dos invertebrados e en medios de cultivo.
• Tripomastigota: tamén alongado, mais co cinetoplasto localizado en posición posterior ao núcleo. Atópase no sangue dos mamíferos e é a forma infectante. Esta forma non se divide.^[1]

Ciclo vital

O ciclo de vida de T. cruzi empeza nun animal que serve de reservorio, xeralmente un mamífero salvaxe ou doméstico ou un ser humano. Un insecto Triatominae serve como vector.

• Fases nos humanos. O ciclo comeza cando un insecto hematófago infectado pica a un ser humano e defeca sobre a súa pel. Os tripomastigotas metacíclicos transmítense nas feces (1 na figura) e non coa picadura. Entran no hóspede xeralmente a través dunha ferida ou cruzando as membranas mucosas. A ferida pode facela o propio hóspede ao rañarse. Os tripomastigotas das feces poden moverse nadando co seu flaxelo.^[2] As células hóspede conteñen macromoléculas como a laminina, trombospondina, sulfato de heparina, e fibronectina, que cobren a súa superficie.^[3] Estas macromoléculas son esenciais para a adhesión entre o parasito e o hóspede e para o proceso de invasión. As moléculas e proteínas do citoesqueleto da célula tamén se unen á superficie do parasito.^[3] Cando entran nunha célula humana, convértense en amastigotas (2). Esta é unha fase reprodutiva na que proliferan por mitose. Despois da reprodución, na célula infectada hai unha gran cantidade de amastigotas, formándose pseudoquistes (3). O amastigota convértese de novo en tripomastigota e a célula rompe. O tripomastigota volve a infectar a outra célula repetíndose o ciclo de multiplicación (4) ou pode ser zugado polo insecto.
• Fases no insecto. Cando o insecto pica a un hóspede infectado, algúns tripomastigotas pasan a el a través do sangue do que se alimenta (5). No intestino do insecto, transfórmanse en epimastigotas (6), os cales constitúen unha segunda fase reprodutiva (7). Despois da reprodución por medio de mitose, os epimastigotas pasan ao recto. Alí convértense en tripomastigotas metacíclicos (8) e expúlsanse coas feces. As feces poden infectar a un novo hóspede (1), repetíndose o ciclo.

Ciclo vital de Trypanosoma cruzi.

Xenética

T. cruzi divídese en dous grandes grupos: T. cruzi I e T. cruzi II. Este último á súa vez divídese en cinco grupos menores: T. cruzi IIa, IIb, IIc, IId e IIe. T. cruzi II está moito máis asociado aos casos crónicos da enfermidade de Chagas, polo menos no cono sur de Suramérica.^[4]

Cultivo

Trypanosoma cruzi pode ser cultivado doadamente co medio NNN.