Georgia

Geórgia (geórgia ñe'ẽme: საქართველო, oje'eháicha: Sakartvelo) ha'e peteĩ tetã hekosãsóva oĩva para Hũ rembe'ýre,^[3]upe tenda Európa ha Ásia ojojuhuhápe, upévare ko tetã oĩ Kuarahyresẽ Európape. Hákatu yvykuaatýre Georgia ijapekue oĩ Európa ha Ásia imbytépe térã oñemohenda ko tetã oĩnte Ásia-pe ramo, ^[4] Georgia omoañetéramo jepe oĩha Európape, hembiasáre ha heko teére ojoguágui umi tetã ambuéva Európa pegua.^[5][6][7][8]

საქართველო
Geórgia
Poyvi Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: ძალა ერთობაშია Dzala ertobashia (georgia ñe'ẽme: Mbaretekue oiko Joajúpe)
Tetã Momorãhéi: თავისუფლება Tavisupleba (georgia ñe'ẽme: «Tekosãso») Nerehendúirõ
Tavusu (ha táva tuichavéva)	Tivilísi 1
Ñe'ẽnguéra	Geórgia ñe'ẽ
Tetãygua réra	Georgia-gua
Tekuái reko	Tavakuairetã mburuvicharapépe
Tendota Sãmbyhyhára peteĩha	Salome Zurabishvili Giorgi Gakharia
Tetã Amandaje	Parlamento de Georgia
Sãso  • Arange	Joaty Soviétiko pegua 9 jasyrundy ary 1991
Yvy apekue	Ñemoĩha 121.º
• Opaite	69700 [1] 2 km²
• Y (%)	Imichĩeterei
Tembe'y	1814 km [1]
Y rembe'y	310 km [1]
Yvyty yvatevéva	Shjara
Ava hetakue	Ñemoĩha 125.º
• Hetakue	3729500 hab.
• Typy'ũ	53.5 hab./km²*
PIB (PPA)	Ñemoĩha 115.º
• Opaite (2016)	US$ 37.380 sua
• Per cápita	US$ 10.100
PIB (nominal)	Ñemoĩha 114.º
• Opaite (2016)	US$ 16.162 sua
• Per cápita	US$ 3.908
IDH (2015)	0,769[2] (70.º) – Iporã
Viru	Lari (GEL)
Ára	(UTC+4)
• Arahakúpe	(UTC+4)
ISO Jehero	268 / GEO / GE
Tetã renda tee Ñandutíme	.ge, .გე
Tetã pumbyry papapy	+995
Tetã puhoe papapy	4LA-4LZ
COI Jehero	GEO
Atyvete ONU, OSCE, COE, GUAM
Opaite Tetã Yvýgui
1 Georgia Amandaje guasu oĩ táva Kutaisi-pe. 2 Ojeipe'árõ umi tetãvore oheka hekosãsóva, Avihásia ha Ñemby Osétia, Georgia ijapekue ohupytýnte 57.200 km².
[editar datos en Wikidata]

Ary 1991 peve, Georgia ha'e akue Joaty Soviétiko retãvore (URSS) ha ndoguerekói tekosãso tee.^[9] Ijerére ojejuhu yvate gotyo Rrúsia retã, Tuykia ha Armenia ñemby gotyo ojejuhu, ha ojejuhu ñemby kuarahyresẽ ngotyo upe tetã Aservaijã ^[10] Itavusu ha'e Tivilísi (georgia ñe'ẽ: თბილისი, Tbilisi),^[10] ary 2012 guive upe Georgia Amandaje guasu oĩramo jepe táva Kutaisi-pe.^[11]

Ára 7 jasypoapy ary 2008-pe ku Georgia retãvore hérava Ñemby Osétia ha Georgia oñorairõ, Ñemby Osétia osẽ guive Joaty Soviétiko ohekágui isãso.^[12][13] Ku Georgia retãvore ambuéva, Avihásia, oipytyvõ avei Ñemby Osétia ohekágui isãso avei, ha Rrúsia oipytyvõ umi mokõi tetãvore. Rrúsia ha mokõi Georgia retãvore ipu'aka, ohupyty isãso, hákatu heta tetã ndohechakuaái isãso ha omoañte Georgia ha'eha tetã peteĩ rekóva. Amérika-pe, Nikaragua^[14] ha Venesuéla mante ohechakuaa Ñemby Osétia ha Avihásia isãsoha, ha Európa-pe Rrúsia mante ohechakuaa.