Marfil Rembe'y

Marfil Rembe'y, héra tee hína Tavakuairetã Marfil Rembe'y (Hyãsiañe'ẽme: République de Côte d’Ivoire), ojeikuaavéva ko tetã héra Hyãsiañe'ẽme, ha'éva Côte d’Ivoire, ha'e peteĩ tetã hekosãsóva ojejuhúva Áfrika ipehẽngue kuarahyreiképe. Ijerére ojejuhu tetã Livéria ha Gynéa kuarahyreike gotyo; yvate gotyo ojejuhu tetã Mali ha tetã Vukína Fáso; Gána kuarahyresẽ ngotyo, ha upe paraguasu Atlántiko, parapyte Gynéa ojejuhu ñemby gotyo.

Côte d’Ivoire
Marfil Rembe'y
Poyvi Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: Union - Discipline - Travail (Hyãsiañe'ẽme: «Joaju - Tekorã - Mba'apo»)
Tetã Momorãhéi: L'Abidjanaise (Hyãsiañe'ẽme: «Kuña Ambijãygua»)
Tavusu	Iamusúkoro / Ambijã [1]
Táva tuichavéva	Ambijã
Ñe'ẽnguéra	Hyãsiañe'ẽ
Tetãygua réra	Marfilygua, Marfil Rembe'ýgua
Tekuái reko	Tavakuairetã mburuvicharapépe
• Tendota	Alassane Ouattara
• Sãmbyhyhára peteĩha	Robert Beugré Mambé
Tetã Amandaje	Parlamento de Costa de Marfil
Sãso  • Arange	Hyãsia pegua 7 jasypoapy ary 1960
Yvy apekue	Ñemoĩha 69.º
• Opaite	322 463 [1] km²
• Y (%)	1,4%
Tembe'y	3 458 km [1]
Y rembe'y	515 km [1]
Yvyty yvatevéva	Monte Nimba
Ava hetakue	Ñemoĩha 54.º
• Hetakue	23.740.424[2] hab. (2016)
• Typy'ũ	63,9 hab./km²*
PIB (PPA)	Ñemoĩha 85.º
• Opaite (2017)	US$ 95.887 millones[3]
• Per cápita	US$ 3.841
IDH (2015)	0,474[4] (171.º) – Ivai
Viru	Franco CFA de África Occidental (XOF)
Ára	GMT
• Arahakúpe	ndorekói
ISO Jehero	384 / CIV / CI
Tetã renda tee Ñandutíme	.ci
Tetã pumbyry papapy	+225
Tetã puhoe papapy	TUA-TUZ
COI Jehero	CIV
Atyvete ONU, UA, UL, CEDEAO
Opaite Tetã Yvýgui
↑ Iamusúkoro ha'e itavusu tee, Ambijã ha'e itavusu de facto, upe he'ise itavusu tetã rekuái oimehápe.
[editar datos en Wikidata]

Marfil Rembe'y ha'e upe tetã 53ha orekovéva tekovekuéra ipype ha tetã 68ha ijyvy apekue tuichakuére, tapichakuéra retakue oiko ko tetãme ohupyty amo 23 sua ha ijyvy apekue ha'e 322 463 km².^[1] Itavusu ha'e táva Iamusúkoro ha ko tetã rekuái oimehápe ha'e táva Ambijã.

Umi karai Európagua oguahẽva peteĩha Margil Rembe'ýpe ha'e akue Poytuga retãygua. Amo sa'ary XVIII ipahápe, oñepyrũ oguahẽ umi karai Hyãsia retãygua, hákatu oñemoĩnte Marfil Rembe'y ijyvy Hyãsia ipoguýpe ary 1893-pe.

Ko téra Côte d’Ivoire ou Hyãsiañe'ẽgui, hetaite oñeñemu marfil (tapi'itĩmbuku rãingue guasu) ko yvýpe. Ary 1980 guive, ko tetã ojerure umi tetã ambuévape oipuru héra Hyãsiañe'ẽme, ani oiko hag̃ua heta téra ambuéva, hákatu ne'ĩra ojejapo upéicha.

Umi Marfil Rembe'y táva tuichavéva
Ambijã Mbuake Iamusúkoro		Táva	Tetãvore	Tavayguakuéra
	1	Ambijã	Ambijã	4 395 243
	2	Mbuake	Vallée du Bandama	536 189
	3	Ndaloa	Sassandra-Marahoué	319 427
	4	Korhogo	Savanes	286 071
	5	Iamusúkoro	Iamusúkoro	281 735
	6	San-Pédro	Bas-Sassandra	261 616
	7	Gagnoa	Gôh-Djiboua	213 918
	8	Man	Montagnes	188 704
Oimeháicha geohive.com rendápe[5]