Բեռլինի պետական գրադարան
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Բեռլինի պետական գրադարան (գերմ.՝ Staatsbibliothek zu Berlin; colloquially Stabi), աշխարհի խորոշագույն գրադարաններից մեկը և գերմանական իրականության մեջ ամենակարևոր ակադեմիական-գիտահետազոտական գրադարաններից մեկը[1]։ Ներառված է Պրուսիայի մշակութային ժառանգության ցանկում։
Երկիր | Գերմանիա |
---|---|
Տեսակ | universal library?, ՄԱԿ-ի պահեստային գրադարան, state library of Germany? և գրադարան |
Հիմնվել է | 1661 |
Տեղադրություն | Բեռլին |
Այլ տվյալներ | |
Կայք | staatsbibliothek-berlin.de(գերմ.)(անգլ.) |
Հարուստ է տարատեսակ գրքերով` տարբեր դարաշրջաններին պատկանող, տարբեր լեզուներով ու թեմաներով։ Այստեղ են պահվում համաշխարհային մշակույթի այնպիսի արժեքավոր նմուշներ, ինչպիսիք են Մոցարտի ձեռագրերի հսկայական հավաքածուն, Բախի ինքնագրերի ութսուն տոկոսը, Բեթհովենի № 5 սիմֆոնիան ու № 9 սիմֆոնիան, որը ներառված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում[2], Բոկաչչոյի «Դեկամերոն» և այլն[3]։
Գրադարանում պահվում է նշանավոր մարդկանց ընդհանուր առմամբ 320 000 ինքնագիր։ Պետական գրադարանի հարստությունը համալրում են 200 000 եզակի տպագրություններ, 1400 հեղինակային ձեռագրեր, 66 000 երաժշտական ձեռագրեր և այլն։
Հիմնադրվել է 1661 թվականին դուքս Ֆրիդրիխ Վիլհելմի կողմից։ 1701 թվականին շինությունը վերանվանվում է «Թագավորական գրադարան Բեռլինում», իսկ Առաջին համաշխարհային պատերազմի արդյունքում Գերմանիայում միապետության տապալումից հետո վերանվանվում է «Պրուսիայի պետական գրադարան»։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին գրադարանի բազմաքանակ նյութերի մեծ մասը տեղափոխվեց տարբեր վանքեր ու դղյակներ[4] : 1992 թվականին Գերմանիայի միավորման արդյունքում երկու վայրում պահվող գրքերը կրկին միավորվեցին «Բեռլինի ազգային գրադարան. Պրուսիական մշակույթի ժառանգություն» անվան տակ[5]։
Մինչև 1780 թվականը գրադարանը գտնվում էր Բեռլինի քաղաքային հրապարակում։ Այդ տարիներին գրադարանն ուներ մոտ 150 000 գիրք[6]։
Իր կոր կառուցվածքի պատճառով Բեռլինի բնակիչները «Հին գրադարանին» տվեցին Կոմոդ (Chest of drawers) անունը։ Բարոկկո ոճով այս շինությունը կառուցվել է 1775 - 1780 թվականներին, ճարտարապետներ Էրլախի և Ունգերի կողմից։ «Հին գրադարանի» շնորհիվ գրականությունը, որ առաջ պատկանում էր բացառապես պալատականներին ու նախարարաներին, հասանելի դարձավ նաև բուրժուազիայի համար։
Գրադարանում են պահպանվել Լուսավորության դարաշրջանի այնպիսի ներկայացուցիչների գործեր, ինչպիսիք են Ռուսսոն և Վոլտերը։ Իր ճարտարապետական տեսքով գրադարանը հիշեցնում է վիեննական Հոֆբուրգին (ավստրիական պալատ, ներկայումս` Ավստրիայի նախագահի պաշտոնական նստավայրը), քանի որ Ֆրիդրիխ Մեծը Ունգերին հրամայել էր կառուցել հենց վիեննական նախագծի կրկնօրինակը, որն արդեն 50 տարվա պատմություն ուներ։ Բայց քանի որ Հոֆբուրգը ձևափոխման ենթարկվելուց հետո գործածության հանձնվեց միայն 1889 - 1893 թվականներին, բեռլինյան կրկնօրինակը 100 տարի ավելի մեծ էր իր վիեննական բնօրինակից։
1914 թվականից ի վեր Բեռլինի պետական գրադարանը երկու մասնաճյուղ ունի. առաջինը Ունտեր Դեն Լինդեն փողոցում գտնվող շինությունն է, որը հիմնադրվել է որպես պատմական հետազոտությունների կենտրոն։ 1944 թվականին գրադարանը մեծ վնասներ է կրում, սակայն 2000 թվականից ի վեր վերականգնողական աշխատանքներ են տարվում` կառուցողական նոր մտքերի իրականացմանը զուգահեռ[7]։
Մյուս մասնաճյուղը` ժամանակակից գրադարանը, գտնվում է Պոստդամեր փողոցում[7]։
1967-1978 թվականներին ճարտարապետ Հանս Շարունի նախագծով կառուցված այս շինությունը շատերին հայտնի դարձավ Վիմ Վենդերսի «Բեռլինի երկինքը» ֆիլմից։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.