Վասիլի Սուրիկովի նկարը From Wikipedia, the free encyclopedia
«Բոյարուհի Մորոզովա» (ռուս.՝ Боярыня Морозова), ռուս գեղանկարիչ, մասշտաբային պատմական գեղանկարչության վարպետ Վասիլի Սուրիկովի նկարներից։ Հեղինակը կտավը վրձնել է 1884-ից 1887 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում։ Յուղաներկով կտավի չափերն ահռելի ու ապշեցուցիչ են՝ 304 × 587,5 սմ։ «Բոյարուհի Մորոզովա» ստեղծագործությունն այսօր պահպանվում և ցուցադրվում է Տրետյակովյան պատկերասրահում (Մոսկվա, Ռուսաստանի Դաշնություն)։
Բոյարուհի Մորոզովա ռուս.՝ Боярыня Морозова | |
---|---|
տեսակ | գեղանկար |
նկարիչ | Վասիլի Սուրիկով |
տարի | 1887 |
բարձրություն | 304 սանտիմետր |
լայնություն | 587,5 սանտիմետր |
ժանր | հոգևոր արվեստ, խմբակային դիմանկար և պատմական գեղանկարչություն |
նյութ | յուղաներկ և կտավ |
գտնվում է | Տրետյակովյան պատկերասրահ |
հավաքածու | Տրետյակովյան պատկերասրահ |
պատկերված են
| |
Ծանոթագրություններ | |
Boyaryna Morozova (Surikov) Վիքիպահեստում |
Վասիլի Սուրիկովի հետաքրքրությունը հնադավանության թեմայի հետ կապված է նրա սիբիրյան մանկության հետ։ Սիբիրում, որտեղ շատ-շատ հնադավաններ կային, լայն տարածում էին գտել մարտիրոս հնադավանների շարժման մասին վարքագրությունները, որոնց թվում էր «Պատմվածք Բոյարուհի Մորոզովայի մասին» աշխատությունը։ Այդ պատմության մասին նկարիչն իմանում է իր սանամորից՝ Օլգա Մատվեևնա Դուրանդինայից[1], ով ապրում էր Կրասնոյարսկում և ում մոտ ապրում էր Սուրիկովը ուսումնառության տարիներին։
Ըստ վերոնշյալ պատմության` հայտնի հնադավան քույրեր Ֆեոդոսիա Մորոզովան և Եվդոկիա Պրոկոֆևնա Ուրուսովան ձերբակալվել և ուղարկվել են Կրեմլի Չուդով եկեղեցի։ Երբ քույրերին տեղափոխող սահնակները հավասարվում են եկեղեցուն Բոյարուհի Մորոզովան աջ ձեռքը վեր է բարրձրացնում և մատներով ցուցադրում է հնադավանների խորհրդանիշը[2]։ Հենց այս դրվագն էլ Վասիլի Սուրիկովն անմահացրել է «Բոյարուհի Մորոզովա» ստեղծագործությունում։
Վասիլի Սուրիկովը հիշել է, որ գլխավոր հերոսուհու կերպարի համար հիմք է ծառայել մի անգամ տեսած սևաթև ագռավը, որին նկատել է ձյուների մեջ[3]։ Բոյարուհու կերպարը նկարիչը վրձնել է Ռոգոժսկոյե գերեզմանատանը հանդիպած մի հնադավանի պատկերով։ Դիմանկարային էտյուդը նկարվել է ընդամենը երկու ժամվա ընթացքում։ Մինչ այդ նկարիչը չէր կարողանում գտնել համապատասխան դեմք՝ դալուկ և մոլեռանդ[3], որը նկարագրել էր Ավակում Պետրովիչը[4]։ Կտավում խելագարի կերպարը Սուրիկովը նկարել է մոսկվացի չքավորից, ով ձյան վրա նստած վարունգ էր վաճառում։ Նկարի համար հիմք դարձաձ էտյուդների թիվը հասնում է մոտավորապես հարյուրի։ Նկարիչը ուրվանկարները սևեռակներով ամրացրել է նկարի վրա, որոնք ի հայտ են եկել նկարի ռեստավրացիոն աշխատանքների ժամանակ[3]։
Մորոզովայի դեմքը նկարելու համար հեղինակը երկար ժամանակ բնորդուհիներ էր փնտրում։ Ի վերջո նախապատկեր է դառնում Սուրիկովի մորաքույրը՝ Ավդոտիա Վասիլևնա Տորգոշինան։ «Բոյարուհի Մորոզովա» ստեղծագործությունում ծիծաղող առևտրականի համար (նկարի ահյակ հատվածում) կեցվածք է ընդունել Սուխոբուզիմսկի Երրորդության եկեղեցու ատենադպիր Վարսանոֆի Սիմյոնովիչ Զակոուրցևը։ Նկարի աջ կողմում ցուպով թափառականին Սուրիկովը հանդիպել և պատկերել է Սուխոբուզիմսկոյեի ճանապարհին։
Վասիլի Սուրիկովը «Բոյարուհի Մորոզովա» ստեղծագործությունում ձյունը նկարել է տասնյակ երանգներով, այդ իսկ պատճառով ժամանակակիցները այն համարել են «գունային սիմֆոնիա»[5]։ Հեղինակը էտյուդներ անելիս մոդելներին նստեցնում էր ձյան վրա և հետևում, թե ինչպես են փոխվում նրանք սառնամանիքի ժամանակ, մասնավորապես հետևում էր մաշկի երանգներին[6]։
Արվեստի պատմության մեջ կա կարծիք, ըստ որի Սուրիկովը նկարը սկսել է վրձնել առավել փոքր կտավի վրա, բայց, հասկանալով, որ բոլոր մտածված հերոսներին չի կարողանա տեղավորել կտավի սահմաններում, ներքևից կցակտոր է ավելացրել։ Ռեստավրատորներն ու թանգարանի աշխատակիցները այդ վարկածը հերքել են[7]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.