Արշալույս Սարոյան

Արշալույս Նազարեթի Սարոյան (փետրվարի 4, 1923(1923-02-04)^[1], Սառնաղբյուր, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ^[1] - նոյեմբերի 25, 1974(1974-11-25)^[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]), հայ բանաստեղծ, թարգմանիչ, լրագրող։

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Սարոյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Արշալույս Սարոյան
Ծնվել է	փետրվարի 4, 1923(1923-02-04)[1]
Ծննդավայր	Սառնաղբյուր, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Վախճանվել է	նոյեմբերի 25, 1974(1974-11-25)[1] (51 տարեկան)
Վախճանի վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, լրագրող, խմբագիր և թարգմանիչ
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Հայկական ԽՍՀ
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ[1]
Աշխատավայր	Կարմիր զինվոր[1]
Պարգևներ
Արշալույս Սարոյան Վիքիդարանում

Կենսագրություն

Ծնվել է ՀԽՍՀ Անիի շրջանի Սառնաղբյուր գյուղում։ 1939 թվականին ավարտել է Լենինականի մանկավարժական ուսումնարանը։ Այնուհետև հայրենի գյուղում աշխատել է որպես ուսուցիչ, 1941-1945 թվականներին ծառայել է խորհրդային բանակում, մասնակցել Հայրենական մեծ պատերազմին։ Եղել է 89-րդ հայկական Թամանյան դիվիզիայի «Կարմիր զինվոր» ռազմաճակատային թերթի պատասխանատու քարտուղարը։ 1947-1969 թվականներին աշխատել է Երևանի հեռուստատեսային հաղորդումների խմբագրությունում որպես խմբագիր և գլխավոր խմբագիր։ 1953-1956 թվականներին սովորել է ՀԿԿ Կենտկոմին կից եռամյա կուսակցական դպրոցի ժուռնալիստիկայի բաժնում։ Ավարտել է նաև Երևանի հեռակա մանկավարժական ինստիտուտի լեզվագրական ֆակուլտետը։

Արշալույս Սարոյանի հուշատախտակը Երևանում

Նրա առաջին բանաստեղծությունը լույս է տեսել 1939 թվականին, Լենինականի «Բանվոր» թերթում։

Ռուսերեն լույս են տեսել նրա «Արշալույս» (Երևան - Մոսկվա, 1956), «Կենաց բաժակ» (Մոսկվա, 1965) գրքերը։ Մահացել է Երևանում^[2]։

ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1968), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1948 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1943 թվականից։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից։

Ա. Սարոյանի երկերի մատենագիտություն

Գրքեր

• Ռազմի խոհեր (բանաստեղծություններ), Երևան, Հայպետհրատ, 1947, 54 էջ։
• Ճանապարհներ (բանաստեղծություններ), Երևան, Հայպետհրատ, 1948, 56 էջ։
• Խաղաղության երթը (բանաստեղծություններ), Երևան, Հայպետհրատ, 1952, 71 էջ։
• Սարն ի վեր (բանաստեղծություններ), Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 119 էջ։
• Տափաստանում (ակնարկաշար խամ ու խոպան հողերի յուրացման գործում Հայաստանի կոմերիտականների ու երիտասարդության մասնակցության մասին), Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 192 էջ։
• Սովետահայ գրականության ընտիր էջեր։ Պոեզիա (գրքում տեղ են գտել նաև Ա. Սարոյանի մի քանի բանաստեղծություններ), Երևան, Հայպետհրատ, 1960, 480 էջ։
• Աշխատանքի մարդը (ակնարկ Ալավերդու պղնձաքիմիական կոմբինատի ավագ ձուլող Արշակ Ղազարյանի մասին), Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 39 էջ։
• Աշխարհի ճամփաներով (բանաստեղծությունների ժողովածու), Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 171 էջ։
• Ծաղկաձորի ճանապարհին, Երևան, «Հայաստան», 1965, 25 էջ։
• Քեզ հետ, իմ սիրտ (բանաստեղծություններ), Երևան, «Հայաստան», 1970, 320 էջ։
• Ճամփեզրի ծառը, Երևան, «Հայաստան», 1974, 424 էջ։
• Համազարկեր հազարաձայն, Երևան, «Հայաստան», 1975, 140 էջ։
• Վերածնունդ (ժողովածուում տեղ է գտել Ա. Սարոյանի «Հերոսապատում» գործը), Երևան, «Սովետական գրող, 1977, 552 էջ։
• Հավատ (բանաստեղծություններ), Երևան, «Սովետական գրող», 1982, 192 էջ։

Մամուլ

• Տոնածառի նման; Մտորումներ ճանապարհի; «Ես կամաց-կամաց հաշտվում եմ արդեն»; Չգիտեի...; Ես։ «Գրական թերթ», 1969, № 3:

Ա. Սարոյանի կատարած թարգմանությունները (ռուսերենից)

Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում

• Մեր նվերը։ Ադրբեջանի մանկագիրների երկերի ժողովածու (մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 114 էջ։
• Արևին ընդառաջ։ Ուկրաինական մանկագիրների երկերի ժողովածու (մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 172 էջ։
• Ուկրաինական քնար (մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 406 էջ։
• Ադամ Միցկևիչ, Ընտիր երկեր (մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 320 էջ։
• Բելառուսական գրականության անթոլոգիա (մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 536 էջ։
• Յան Ռայնիս, Ընտիր երկեր (մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 672 էջ։
• ՍՍՀՄ ժողովուրդների գրականություն։ Հատընտիր (մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, Հայպետուսմանկհրատ, 1958, 286 էջ։
• Ասիայի և Աֆրիկայի բանաստեղծները (ժողովածուի մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 218 էջ։
• Մուսա Ջալիլ, Հատընտիր (բանաստեղծություններ և պոեմներ, մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 225 էջ։
• Ընտիր էջեր ռուս խորհրդային պոեզիայի (ժողովածուի մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 543 էջ։
• Ծաղկած կեռասենի (մոլդովական բանաստեղծություններ, մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, «հայաստան», 1969, 109 էջ։
• Ողջույն քեզ, Հայաստան։ Աշխարհի բանաստեղծները Սովետական Հայաստանի մասին (մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, ՀԿԿ Կենտկոմի հրատ., 1970, 104 էջ։
• Գիտես երկիրն այս (բանաստեղծությունների ժողովածու, մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, «Հայաստան», 1970, 151 էջ։
• Մոնղոլական քնար (բանաստեղծություններ, թարգմանության հեղինակակից Գ. Վիրապյան), Երևան, «Հայաստան», 1971, 68 էջ։
• Տաջիկական քնար (մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, «Հայաստան», 1973, 379 էջ։
• Վիկտոր Կոչևսկի, Ցոլքեր (բանաստեղծություններ, մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, «Հայաստան», 1973, 212 էջ։
• Պավլո Տիչինա, Իմ ժողովրդին (բանաստեղծություններ, մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, ՀԿԿ Կենտկոմի հրատ., 1973, 115 էջ։
• Եղբայրական ձայներ։ Սովետական նշանավոր գրողների ստեղծագործությունների ժողովածու (գրքի մեջ մտնող Պ. Տիչինայի գործերի մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, Սովետական գրող», 1980, 167 էջ։
• Պավլո Տիչինա, Բանաստեղծություններ (մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, «Սովետական գրող», 1980, 167 էջ։
• Քնար եղբայրության։ Ուկրաինայի բանաստեղծները Հայաստանի մասին (մի մասը թարգմանել է Ա. Սարոյանը), Երևան, ՀՍՍՀ գրքասերների ընկերություն-«Սովետական գրող», 1983, 164 էջ։

Գրականություն

• Քրիստափոր Թափալցյան, Թամանցիների երգիչը (գրախոսություն Արշալույս Սարոյանի «Ռազմի խոհեր» գրքի մասին)։ «Գրական թերթ», 1948, № 3: