Աստղագիտական մարմին

Երկնային մարմին (կամ աստղագիտական մարմին), նյութական մարմին է, որը ձևավորվել է բնական ճանապարհով Տիեզերական տարածությունում։ Երկնային մարմիններ են գիսաստղները, մոլորակները, աստղաքարերը, աստերոիդները, աստղերը և այլն։ Երկնային մարմինների ուսումնասիրմամբ զբաղվում է աստղագիտությունը։

Աստղագիտական մարմինների և օբյեկտների ընտրություն

Նկարագիր

Արեգակնային համակարգի մոդել

Հեյլ - Բոպի գիսաստղ

Երկնային մարմինների չափերը չափազանց տարբեր են։ Ամենամեծ մարմիններ են, որպես կանոն, աստղերը, և ամենափոքրերը՝ աստղաքարերն են։ Երկնային մարմինները միավորում են համակարգերի մեջ, կախված նրանից, թե ինչ են իրենցից ներկայացնում այս մարմինները։

Երկնային մարմին	Համակարգ	Օրինակ
Մոլորակներ	Աստղային համակարգեր	Արեգակնային համակարգ
Աստերոիդներ	Աստերոիդների գոտիներ	Աստերոիդների գոտի Արեգակնային համակարգում (Մարսի և Յուպիտերի ուղեծրերի միջև)
Աստղեր	Գալակտիկաներ	Ծիր կաթին գալակտիկա
Գիսաստղեր	Գիսաստղերի գոտիներ (գոտիներ «սառցե քարերով»)	Կոյպերի գոտի

Վերին նկարում պատկերված է Արեգակնային համակարգի մոդելը։ Այն կազմված է աստղից (Արեգակ), որի շուրջ պտտվում են իրենց ուղեծրերով մոլորակները։ Որոշ մոլորակների շուրջ, ինչպես օրինակ՝ Երկրի, պտտվում են բնական արբանյակներ, որոնք նույնպես համարվում են երկնային մարմիններ։ Մարսի և Յուպիտերի ուղեծրերի միջև գոյություն ունի աստերոիդների գոտի, որը կազմված է առանձին մարմիններից՝ աստերոիդներից, որոնք նույնպես պտտվում են Արեգակի շուրջ։ Գոյություն ունի տեսություն, ըստ որի, աստերոիդների գոտին առաջացել է Արեգակնային համակարգում գոյություն ունեցող ևս մի մոլորակի կործանման հետևանքով (մեկ այլ տեսության համաձայն այդ մոլորակը չի հասցրել ձևավորվել)։ Որոշ մոլորակները (օրինակ՝ Սատուրնը) ունեն փոշուց կազմված օղակներ, որոնք շարժվում են այդ մոլորաների շուրջ։ Այս օղակները կարելի է համեմատել աստերոիդների գոտու հետ, միայն այս դեպքում մոլորակների շուրջ պտտվում են մարմիններ, որոնց չափերը շատ անգամ փոքր են աստերոիդների չափերից։

Աստղագիտական մարմիններ

Արեգակնային համակարգի մարմիններ	Մարմիններ Արեգակնային համակարգից դուրս
	Պարզ մարմիններ	Խմբային մարմիններ	Տարածական մարմիններ
Արեգակ Մոլորակներ Մերկուրի Վեներա Երկիր Լուսին Մարս արբանյակներ Յուպիտեր արբանյակներ օղակներ Սատուրն արբանյակներ օղակներ Ուրան արբանյակներ օղակներ Նեպտուն արբանյակներ օղակներ Գաճաճ մոլորակներ Սերես Պլուտոն արբանյակներ Հոմեա արբանյակներ Մակեմակե Էրիս Դիսնոմիա Աստերոիդներ արբանյակներ Վուլկանոիդներ Երկրին մոտեցող աստերոիդներ Ատեններ Ապոլոններ Ամուրներ Աստերոիդների գոտի Տրոյացիներ Կենտավրոսներ Աստղաքարեր Ասուպների հոսքեր Դամոկլոիդներ Գիսաստղեր Տրանսնեպտունային մարմիններ Կոյպերի գոտի Քյուբիվանո Պլուտինո Պլուտոիդներ Ցրված սկավառակ Սեդնա Օորտի ամպ	Էկզոմոլորակներ Տաք Յուպիտերներ Սառը Յուպիտերներ Ձգված էլիպտիկ ուղեծրով շարժվող Յուպիտերներ Պուլսար մոլորակներ Ջրային հսկա Բազմապատիկ ուղեծրով մոլորակներ Փխրուն մոլորակներ Գերերկիր Միջաստղային մոլորակներ Ենթադրյալ մոլորակների տեսակներ Երկրի երկվորյակներ Ածխածնային մոլորակներ Գազային պատյանը կորցրած Յուպիտերներ Տաք նեպտուններ Օվկիանոս-մոլորակներ Շագանակագույն թզուկներ L Սպեկտրալ դասի T Սպեկտրալ դասի Ենտաշագանակագույն թզուկներ Աստղեր ըստ սպեկտրալ դասերի Երկնագույն աստղեր Սպիտակա-երկնագույն աստղեր Սպիտակ աստղեր Դեղնա-սպիտակ աստղեր Դեղին աստղեր Նարնջագույն աստղեր Կարմիր աստղեր Պեկուլար աստղեր Ածխածնային աստղեր Բարիումային աստղեր Վոլֆ - Ռայնեի աստղեր Am-աստղեր Կարաի P տիպի աստղեր Երկնագույն ետ մնացած աստղեր Աստղեր ըստ Լուսատվության դասերի Ենթաթզուկներ Թզուկ աստղեր Կարմիր թզուկներ Ենթահսկաներ Հսկաներ Պայծառ հսկաներ Գերհսկաներ Հիպերհսկաներ Աստղեր ըստ աստղերի էվոլյուցիաի Պրոտոաստղեր Հիմնական հաջորդականության աստղեր Կարմիր հսկաներ Երկնագույն գերհսկաներ Վոլֆ - Ռայնեի աստղեր Սպիտակ թզուկներ Նեյտրոնային աստղեր Փոփոխական աստղեր Թարթող փոփոխականներ Ցիֆեիդներ Կույսի W տիպի փոփոխական աստղեր Վահանի Դելտայի տիպի փոփոխական աստղեր Քնարի RR տիպի փոփոխական աստղեր Միրիդներ Կիսականոնավոր փոփոխական աստղեր Անկանոն փոփոխական աստղեր Ցեֆեոսի β տիպի փոփոխական աստղեր Կարապի Ալֆայի տիպի փոփոխական աստղեր Էրուպտիվ փոփոխականներ Փայլատակող աստղեր Ցուլի T տիպի աստղեր Ֆուորներ Պայծառ երկնագույն փոփոխական աստղեր Կատակլիզմիկ փոփոխականներ Նոր աստղեր Գերնոր աստղեր Ենթադրական Հիպերնոր աստղեր Պտտվող փոփոխականներ Որսկան Շների α² տիպի փոփոխական աստղեր Խավարված-կրկնակի համակարգեր Ալգոլի տիպի խավարվածներ, Ալգոլ Քնարի β տիպի փոփոխական աստղեր Մեծ Արջի W տիպի փոփոխական աստղեր Կոմպակտ աստղեր Սպիտակ թզուկներ Սև թզուկներ Նեյտրոնային աստղեր Մագնետարներ Պուլսարներ Ենթադրական աստղեր Կվարկային աստղեր Պրեոնային աստղեր Սև խոռոչներ Գերզանգվածային սև խոռոչներ Գամմա-փայլատակումներ	Մոլորակային համակարգեր Աստղային համակարգեր Մեկ աստղի համակարգ Արեգակնային համակարգ Բազմապատիկ աստղեր Կրկնակի համակարգեր Օպտիկական կրկնակիներ Աստղամետրիկ կրկնակիներ Սպեկտրալ կրկնակիներ Խավարված կրկնակիներ Խիտ կրկնակիներ Բարստերներ Եռակի աստղեր Աստղերի խմբեր Աստղային կուտակումներ Նոսր աստղային կուտակումներ Ցրված կուտակումներ Գնդային կուտակումներ Համաստեղություններ Աստերիզմներ Գալակտիկաների մասեր Գալակտիկական հալո Գալակտիկաներ Գալակտիկաներ ըստ ձևի Պարույրավոր գալակտիկաներ Ոսպնյականման գալակտիկաներ Էլիպտիկ գալակտիկաներ Օղակաձև գալակտիկաներ Անկանոն գալակտիկաներ Գալակտիկաներ ըստ չափերի Էլիպտիկ գալակտիկաներ Գաճաճ գալակտիկաներ Ակտիվ գալակտիկաներ Կվազարներ Բլազարներ Ռադիոգալակտիկաներ Սեյֆերտի գալակտիկաներ Աստղաձևավորման փայլատակմամբ գալակտիկաներ Գալակտիկաների կուտակումներ Գալակտիկաների գերկուտակումներ Վոյդեր	Մերձաստղային միջավայր Բեկորային սկավառակ Միջմոլորակային միջավայր Պրոտոմոլորակային սկավառակներ Միջաստղային միջավայր Միգամածություններ Էմիսիոն միգամածություն Մոլորակաձև միգամածություն Գերնորի մնացորդներ H II տարածություններ Արտացոլող միգամածություններ Մութ միգամածություններ Մոլեկուլյար ամպեր Գլոբուլներ Պրոտոմոլորակային սկավառակներ H I տարածություններ Միջգալակտիկական միջավայր Տիեզերական ֆոնային միկրոալիքային ճառագայթում Մութ զանգված MACHO WIMP Ենթադրական Տիեզերական լարեր

Տես նաև

• Տիեզերական մարմին
• Տիեզերքի կազմություն
• Գիսաստղ
• Աստղաքար

Արտաքին հղումներ

• SkyandTelescope.com SkyChart (անգլերեն)
• Monthly skymaps for every location on Earth Արխիվացված 2007-09-13 Wayback Machine (անգլերեն)