TIFF

TIFF (անգլ.՝ Tagged Image File Format)- ռաստրային գրաֆիկական պատկերների պահպանման ֆորմատ է։ TIFF-ը դարձավ հանրահայտ ֆորմատ գույների մեծ խորությամբ պատկերների պահպանման համար։ Այն օգտագործվում է սկանավորման, ֆաքսերի ուղարկման, տեքստի ճանաչման ժամանակ, պոլիգրաֆիայում, լայնորեն ընդունվում է գրաֆիկական հավելվածների կողմից։ TIFF-ն ընտրվել է որպես NeXTSTEP օպերացիոն համակարգի հիմնական գրաֆիկական ֆորմատ, որտեղից էլ այդ ֆորմատի ընդունումն անցավ Mac OS X օպերացիոն համակարգին։ Ֆորմատը մշակել է Aldus Corporation-ը համագործակցելով Microsoft-ի հետ, PostScript-ի հետ օգտագործման համար։ Դասակարգման սեփականատեր-ընկերությունը՝ Aldus Corporation-ն արդյունքում միացավ Adobe Systems-ի հետ, որն էլ ներկայումս ունի այդ դասակարգման հեղինակային իրավունքը^[4]։

TIFF
Ընդլայնում	.tif[1][2] և .tiff
MIME	image/tiff[1][2]
Հրատարակված է	1986[3]
Ֆորմատի տեսակ	ֆայլային ձևաչափերի ընտանիք
Կայք	adobe.io/open/standards/TIFF.html​(անգլ.)
Tagged Image File Format Վիքիպահեստում

Ի սկզբանե ֆորմատն ընդունում էր առանց կորուստների սեղմումը, արդյունքում ֆորմատը լրացվեց JPEG ֆորմատում՝ կորուստներով սեղմման ընդունմամբ^[4]։

TIFF ֆորմատի ֆայլները, որպես կանոն, ունեն .tiff կամ .tif ընդլայնումը։

Ֆայլի վերնագիր և սիգնատուր

Ֆայլի վերնագիրը պարունակում է սիգնատուր և ֆայլում տվյալների առաջին բովանդակային բլոկին հղում (տեղափոխում)։

TIFF ֆայլի սիգնատուրը (մոգական թիվ) կազմված է երկու մասից․

• 0-1 բայթեր - ֆայլում բայթերի կարգի որոշման համար (ներկայացվում են տասնվեցական հաշվման համակարգի կոդով և ASCII կոդավորման հիման վրա տեքստային տեսքով)․
  • 49 49 («„II“») - բայթերի ուղիղ կարգի (little-endian) դեպքում, այդպիսի կարգ օգտագործող Intel պրոցեսորների անունից (տես օրինակ՝ Intel x86)
  • 4D 4D («MM») - բայթերի հակառակ կարգի (big-endian) դեպքում, հենց այդպիսի կարգ օգտագործող Motorola պրոցեսորների անունից (տես օրինակ՝ Motorola 680x0
• 2—3 բայթեր - TIFF ֆորմատի իդենտիֆիկատոր (42 — ստանդարտ TIFF-ի համար, 43 - 64-կարգանի հասցեավորմամբ BigTIFF-ի համար)
  • 2A 00 - բայթի ուղիղ կարգի դեպքում
  • 00 2A - բայթերի հակառակ կարգի դեպքում

Այսպիսով, գոյություն ունեն սիգնատուրի երկու հնարավոր տարբերակներ (կախված ֆայլում բայթերի կարգից)․

• 49 49 2A 00 - բայթի ուղիղ կարգի դեպքում
• 4D 4D 00 2A - բայթերի հակառակ կարգի դեպքում

Այնուհետև, 4-7 բայթեր - նշված է ֆայլի սկզբից բայթերում IFD (անգլ.՝ image file directory) առաջին դիրեկտորիա տեղափոխությունը (հավասարեցվում է WORD-ի (մեքենայական բառ) սահմանով)։

Տվյալների պահպանման ընդունվող ֆորմատներ

Ֆորմատի կառուցվածքը ճկուն է և թույլ է տալիս պահել պատկերը գունակազմությամբ գույների ռեժիմում, ինչպես նաև՝ տարբեր գունային տարածություններում․

• Երկուական (երկգույն, երբեմն ոչ ճիշտ սև-սպիտակ անվանվող)
• Կիսաերանգ
• Ինդեքսավորված գունակազմությամբ
• RGB
• CMYK
• YCbCr
• CIE Lab

Ընդունվում են 8, 16, 32 և 64 բիթ ռեժիմներ ամբողջթվային խողովակում, ինչպես նաև 32 և 64 բիթ սահող ստորակետով թվերով խողովակում՝ փիքսելի արժեքի ներկայացման դեպքում։

Սեղմում

TIFF ֆորմատի ֆայլում կա հնարավորություն պահել պատկերը սեղմումով և առանց սեղմման։ Սեղմման աստիճանը կախված է պահպանվող պատկերի առանձնահատկություններից, ինչպես նաև կիրառվող ալգորիթմից։ TIFF ֆորմատը թույլ է տալիս օգտագործել սեղմման հետևյալ ալգորիթմները․

• PackBits (RLE)
• Lempel-Ziv-Welch (LZW)
• LZ77
• ZIP
• JBIG
• JPEG
• CCITT սեղմման ալգորիթմ Group 3, CCITT Group 4

Ընդ որում, JPEG-ը պարզապես հանդիսանում է JPEG ֆորմատի ինկապսուլյացիան TIFF ֆորմատում։ TIFF ֆորմատը թույլ է տալիս պատկերը պահել JPEG ստանդարտով սեղմմամբ՝ առանց տվյալների կորստի (JPEG-LS)։

CCITT Group 3 և 4 ալգորիթմները նախատեսված են երկուական ռաստրային պատկերների կոդավորման համար։ Ի սկզբանե դրանք մշակվել են ֆաքսային կապի ցանցերի համար (այդ պատճառով դրանց երբեմն անվանում են Fax 3, Fax 4)։ Ներկայումս նույնպես օգտագործվում են տպագրության մեջ, թվային քարտեզագրման համակարգերում և աշխարհագրական տեղեկատվական համակարգերում։ Group 3 ալգորիթմը հիշեցնում է RLE-ին, քանի որ կոդավորում է փիքսելների գծային հաջորդականությունը, իսկ Group 4-ը՝ փիքսելների երկչափ դաշտերը։

Թեգեր

TIFF-ը թեգայն ֆորմատ է և նրանում կան հետևյալ թեգերը․

Հիմնական թեգեր

Այս թեգերը կազմում են ֆորմատի միջուկը և պարտադիր կարգով պետք է ընդունվեն դասակարգմանը համապատասխան TIFF ֆորմատն իրացնող բոլոր արտադրանքների կողմից։

Կոդ	Hex	Անուն	Նկարագրություն
254	0x00FE	NewSubfileType	Այս ֆայլում պահպանվող տվյալների տիպ։ Այս նշումը SubfileType նշման փոխարինողն է և շատ օգտակար է, երբ մեկ TIFF ֆայլում պահվում են մի քանի պատկերներ։
255	0x00FF	SubfileType	Այս ֆայլում պահպանվող տվյալների տիպ (հին)։
256	0x0100	ImageWidth	Պատկերում սյուների քանակ։
257	0x0101	ImageLength	Պատկերում տողերի քանակ։
258	0x0102	BitsPerSample	Բաղադրիչում բիթերի քանակը։ Այս նշումը յուրաքանչյուր բաղադրիչում ենթադրում է բթերի տարբեր թիվ (չնայած շատ դեպքերում յան նույնն է)։ Օրինակ՝ Например, RGB-ի համար կարող է լինել 8 բոլոր բաղադրիչների համար՝ կարմիր, կանաչ և կապույտ, կամ 8,8,8 բաղադրիչներից յուրաքանչյուրի համար։
259	0x0103	Compression	Խտացման կիրառվող տեսք։
262	0x0106	PhotometricInterpretation	Կիրառվող գունային մոդել։
263	0x0107	Threshholding	Սև-սպիտակ պատկերների համար մոխրագույնից սև ու սպիտակ վերափոխման տեսքը։
264	0x0108	CellWidth	Մոխրագույնից սև ու սպիտակ վերափոխման մատրիցայի սյուների քանակը։
265	0x0109	CellHeight	Մոխրագույնից սև ու սպիտակ վերափոխման մատրիցայի տողերի քանակը։
266	0x010A	FillOrder	Բայթում բիթերի տրամաբանական կարգը։
270	0x010E	ImageDescription	Պատկերի նկարագրություն։
271	0x010F	Make	Պատկերը պատրաստողը։
272	0x0110	Model	Մոդելը կամ սերիական համարը։
273	0x0111	StripOffsets	Պատկերի յուրաքանչյուր շերտի համար տեղափոխությունը բայթերում։
274	0x0112	Orientation	Պատկերի կողմնորոշումը (դիրքը)։
277	0x0115	SamplesPerPixel	Փիքսելի վրա բաղադրիչների քանակը։
278	0x0116	RowsPerStrip	Շերտի վրա տողերի քանակը։
279	0x0117	StripByteCounts	Խտացումից հետո շերտ բայթերի քանակը։
280	0x0118	MinSampleValue	Բաղադրիչի օգտագործած նվազագույն նշանակությունը։
281	0x0119	MaxSampleValue	Բաղադրիչի օգտագործած առավելագույն նշանակությունը։
282	0x011A	XResolution	ResolutionUnit տողում փիքսելների քանակը։
283	0x011B	YResolution	ResolutionUnit սյունում փիքսելների քանակը։
284	0x011C	PlanarConfiguration	Յուրաքանչյուր փիքսելի բաղադրիչների պահպանման մեթոդ։
288	0x0120	FreeOffsets	Չօգտագործվող բայթերի տողում բայթերի տեղափոխում։
289	0x0121	FreeByteCounts	Չօգտագործված բայթերի տողում բայթերի քանակը։
290	0x0122	GrayResponseUnit	GrayResponseCurve-ում պահպանվող տվյալների թույլտվություն։
291	0x0123	GrayResponseCurve	Մոխրագույնի խտության մեծություն։
296	0x0128	ResolutionUnit	XResolution և YResolution-ում պահպանվող տվյալների թույլտվություն։
305	0x0131	Software	Ծրագրային արտադրանքի անունը և տարբերակը։
306	0x0132	DateTime	Պատկերի ստեղծման ամսաթիվ և ժամանակ։
315	0x013B	HostComputer	Պատկերի ստեղծման ժամանակ օգտագործված համակարգիչը և օպերացիոն համակարգը։
316	0x013C	Artist	Պատկերն ստեղծողի անուն։
320	0x0140	ColorMap	Գույների գունակազմություն օգտագործող պատկերի գունային աղյուսակ։
338	0x0152	ExtraSamples	Լրացուցիչ բաղադրիչների նկարագրություն։
33432	0x8298	Copyright	Պահվող նկարի սեփականության իրավունք ունեցողի անունը։

Ընդլայնված թեգեր

Այս թեգերը կազմում են ֆորմատի միջուկը, բայց ի տարբերություն հիմնական թեգերի, նրանց ընդունումը պարտադիր չէ։

Հատուկ թեգեր

Հատուկ թեգերն ի սկզբանե որոշված էին Adobe-ի կողմից։ Դրանք նախատեսված են ծրագրային ապահովման արտադրողների հատուկ տիպի տվյալները TIFF-ում պահելու համար և պետք է գրանցված լինեն Adobe ֆիմայի կողմից։

Տես նաև

• LibTIFF
• GeoTIFF