Սիլվիա Կրիստել

Սիլվիա Կրիստել (հոլ.՝ Sylvia Maria Kristel, ամբողջ անունը՝ Սիլվիա Մարիա Կրիստել, սեպտեմբերի 28, 1952(1952-09-28)^{[1][2][3][…]}, Ուտրեխտ, Նիդերլանդներ^[4] - հոկտեմբերի 17, 2012(2012-10-17)^[3][5][6], Հաագա, Նիդերլանդներ^[5][7]), հոլանդացի մոդել, դերասանուհի և գրող։

Սիլվիա Կրիստել ֆր.՝ Sylvia Kristel
Ծնվել է	սեպտեմբերի 28, 1952(1952-09-28)[1][2][3][…]
Ծննդավայր	Ուտրեխտ, Նիդերլանդներ[4]
Մահացել է	հոկտեմբերի 17, 2012(2012-10-17)[3][5][6] (60 տարեկան)
Մահվան վայր	Հաագա, Նիդերլանդներ[5][7]
Գերեզման	Ուտրեխտ
Քաղաքացիություն	Նիդերլանդների Թագավորություն
Մասնագիտություն	դերասանուհի
Ժանրեր	էրոտիկա
Ընտրանի	Էմանուել (ֆիլմ, 1974)
Համատեղ ապրող(ներ)	Յան ՄակՇեյն, Hugo Claus? և Michel Polnareff?

Կենսագրություն

Սիլվիա Կրիստելը ծնվել է Նիդերլանդների Ուտրեխտ քաղաքում։ Ծնողները ամուսնալուծվել են, երբ նա 14 տարեկան էր։ Հայրը լքել էր ընտանիքը հանուն ուրիշ կնոջ։ Իր «Մերկը» ինքնակենսագրական գրքում Սիլվիա Կրիստելը նշել է, որ երբ 9 տարեկան էր, իր հորը պատկանող հյուրանոցում, տարիքով մարդու կողմից ենթարկվել է սեքսուալ բռնության։

Սիլվիա Կրիստելն իր կարիերան սկսել է 17 տարեկանից՝ որպես մոդել։ 1973 թվականին շահել է «Միս Եվրոպայի հեռուստատեսություն» տիտղոսը և նույն թվականին նկարահանվել հոլանդական «Մերկը ցանկապատից այն կողմ» կինոնկարում։ Որոշ ժամանակ անց նրան նկատել է ֆրանսիացի ռեժիսոր Ժյուստ Ժակենը և առաջարկել նկարահանվել իր առաջին մեծածավալ «Էմանուել» (1974 թ.) կինոնկարում։ Այն նկարահանվել է ֆրանսիական գրող Էմանուել Արսանի ստեղծագործությունների հիման վրա։ Ֆիլմն ամբողջ աշխարհում մեծ աղմուկ հանեց։ Այն համաշխարհային էրոտիկ ֆիլմերի դասական նմուշ է և մեծ նշանակություն ունի կինեմատոգրաֆի պատմության համար, չնայած, որ սկզբնական շրջանում ֆիլմի ցուցադրությունն արգելված էր շատ երկրներում։ Այդ թեմայով հետագայում նկարահանվեցին ևս վեց պաշտոնական ֆիլմ՝ Սիլվիա Կրիստելի մասնակցությամբ և բազմաթիվ նույնանուն շարունակություններ, չնայած այն հանգամանքին, որ դրանց միջև մտավոր կապն ավարտվել էր արդեն իսկ երրորդ ֆիլմով։

Սիլվիա Կրիստելը նկարահանվել է նաև եվրոպական և հոլիվուդյան այլ ֆիլմերում ևս։ Այդ ֆիլմերից են «Ալիսա կամ վերջին փախուստը» (1977 թ.), «Կոնկորդ. Օդանավակայան 79» (1979 թ.), «Վայրի անկողիններ» («Վագրեր շրթներկում» 1979թ.), «Մերկ ռումբ» (1980 թ.), «Լեդի Չատերլեյի սիրեկանը» (1981 թ.), «Մասնավոր դասեր» (1981թ.), «Մասնավոր դպրոց» (1983 թ.), «Մատա Հարի» (1985 թ.), «Կարմիր տապ» (1985 թ.), «Կազանովա» (1987 թ.), «Գեղեցկության դպրոց» (1993թ.) և այլն։

Անձնական կյանքը

Սիլվիա Կրիստելն անձնական փոխհարաբերությունների մեջ է եղել բելգիացի գրող Հյուգո Կլաուսի հետ։ 1975 թ-ին ծնվել է նրանց որդին՝ Արթուրը։ Որդու դաստիարակությամբ Սիլվիան համարյա չի զբաղվել, քանի որ զբաղված էր նկարահանումներով։ Հետագայում դերասանուհին դրա համար շատ էր ցավում։

Երկար ժամանակ Սիլվիա Կրիստելը սիրավեպ է ունեցել անգլիացի դերասան Յան Մակշեյնի հետ։ Նրանք միասին նկարահանվել էին «Հինգերորդ հրացանակիրը» («Երկաթե դիմակի գաղտնիքը» 1979 թ.) կինոնկարում։ Այնուհետև ամուսնացել է ռեժիսոր Ֆիլիպ Բլոյի հետ։ Սիլվիան նկարահանվել էր Բլոյի երեք ֆիլմերում, որոնք սակայն տապալվեցին կինովարձույթում, իսկ Բլոն մսխեց դերասանուհու խնայողությունները՝ անշարժ գույքն ու թանկարժեք զարդերը։

Հետաքրքիր է նաև այն, որ Սիլվիա Կրիստելը եղել է Ֆրանսիայի նախագահ Վալերի Ժիսկար դ'Էստենի սիրուհին։ Չնայած նախագահը Սիլվիայից մեծ էր 26 տարով, նրանք երկուսն էլ չէին թաքցնում իրենց միջև եղած սիրային կապը։

Սիլվիա Կրիստելը զբաղվում էր գեղանկարչությամբ։ Իր կյանքի վերջին տարիներին նա վաստակում էր իր նկարների վաճառքով և զանազան հեռուստատեսային հաղորդումների մասնակցելով։ 2006 թվականին նա հրատարակել է իր «Մերկը» ինքնակենսագրականը, որը նվիրել է իր որդուն։

11 տարեկանից Սիլվիա Կրիստելը մոլի ծխող էր և ծխում էր հիմնականում առանց ֆիլտրի սիգարեթներ։ Երկար տարիներ տառապում էր կոկորդի քաղցկեղից։ Նրա մոտ հայտնաբերվել էին մետաստազներ լյարդում։ 2012 թվականին՝ քիմիոթերապիայի հերթական կուրսն անցնելուց հետո, դերասանուհին կաթված է տարել։

Սիլվիա Կրիստելը մահացել է 2012 թվականի հոկտեմբերի 18-ին՝ քնած ժամանակ, իր հարազատ Ուտրեխտ քաղաքում։

Մասնակի ֆիլմագրությունը

Թվական	Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Կերպար
1973	Ֆրանկն ու Եվան	Frank en Eva	Սիլվիա
1973	Կատուների պատճառով	Because of the Cats	Հաննի Տրուստ
1973	Մերկը ցանկապատից այն կողմ	Naakt over de schutting	Լիլի Մարիշկա
1974	Էմանուել	Emmanuelle	Էմանուել
1974	Ֆրաու Օ-ի զարմուհին (Ջուլիա)	Es war nicht die Nachtigall	Անդրեա (Ջուլիա)
1974	Սավանը գրպաններ չունի	Un linceul n'a pas de poches	Ավրիլ
1975	Խաղ կրակի հետ	Le jeu avec le feu	Դիանա Վան Դեն Բերգ
1975	Էմանուել 2 (Էմանուել - հակակույս)	Emmanuelle: L'antivierge	Էմանուել
1976	Հավատարիմ կինը	Une femme fidèle	Մաթիլդա Լերուա
1976	Էմանուել 77 (Սահմանագիծ)	La marge	Դիանա
1976	Ալիսա կամ Վերջին փախուստը	Alice ou la dernière fugue	Ալիսա Քերոլ
1977	Ռենե - ձեռնափայտիկ	René la canne	Քրիստա
1977	Էմանուել 3 (Մնաս բարով, Էմանուել)	Goodbye Emmanuelle	Էմանուել
1977	Հինգերորդ հրացանակիրը (Երկաթե դիմակի գաղտնիքը)	The Fifth Musketeer	Մարիա Թերեզա
1978	Պաստորալ 1943	Pastorale 1943	Մայպ Ալգերա
1978	Միստերիաներ	Mysteries	Դանի Կելլան
1979	Վայրի անկողիններ (Վագրեր շրթներկում)	Letti selvaggi	սինյորա Մարտուչչի, Ջոաննա
1979	Կոնկորդ. Օդանավակայան 79	The Concorde: Airport '79	Իզաբել
1980	Մերկ ռումբ	The Nude Bomb	գործակալ 34
1980	Սերն առաջին դասի վագոնում	Un amore in prima classe	Բեատրիս
1981	Միլիոն դոլարանոց դեմք	The Million Dollar Face	Բրետ Դեվերո
1981	Լեդի Չատերլեյի սիրեկանը	Lady Chatterley's Lover	Լեդի Կոնստանցիա Չատերլեյ
1981	Մասնավոր դասեր	Private Lessons	Նիկոլ Մելլոու
1981	Սատանայական մեքենաներ	Les Machines diaboliques	Ջամիլյա Խան
1983	Մասնավոր դպրոց	Private School	միս Ռեգինա Կոպոլետա
1983	Էմանուել 4	Emmanuelle IV	Սիլվիա, Էմանուել
1985	Մեծ գրազ	The Big Bet	Միշել
1985	Մատա Հարի	Mata Hari	Մատա Հարի
1985	Կարմիր տապ	Red Heat	Սոֆիա
1987	Կազանովա	Casanova	Մադլեն
1988	Դրակուլայի այրին	Dracula's Widow	Վանեսա
1988	Մեծամիտը	The Arrogant	Ջուլի
1990	Տաք արյուն	Hot Blood	Սիլվիա
1990	Ավազե դղյակի ստվերում	In the Shadow of the Sandcastle	Անժել
1992	Մարմնի լռությունը	Seong-ae-ui chimmuk	-
1993	Ընդմիշտ Էմանուել	Éternelle Emmanuelle	Էմանուել
1993	Էմանուելի վրեժը	La revanche d'Emmanuelle	Էմանուել
1993	Էմանուելը Վենետիկում	Emmanuelle à Venise	Էմանուել
1993	Էմանուելի սերը	L'amour d'Emmanuelle	Էմանուել
1993	Էմանուելի հմայքը	Magique Emmanuelle	Էմանուել
1993	Էմանուելի բուրմունքը	Le parfum d'Emmanuelle	Էմանուել
1993	Էմանուելի գաղտնիքը	Le secret d'Emmanuelle	Էմանուել
1993	Էմանուել 7 (Էմանուելը յոթերորդ երկնքում)	Emmanuelle au 7ème ciel	Էմանուել
1993	Գեղեցկության դպրոց	Beauty School	Սիլվիա
1997	Սեքսանկում	Die Sexfalle	Նիկոլ Ֆուխս
1997	Գաստոնի պատերազմը	Gaston's War	Մայպ Վեսեր
1999	Ֆիլմ 1	Film 1	խնամակալ
1999	Ամստերդամյան հեքիաթ	An Amsterdam Tale	Ալմա
1999	Հարրին սենյակ է վարձակալում	Harry Rents a Room	միս Պինկի
2000	Հրատարակիչները	Lijmen/Het been	Ջին
2000	Անհաղթը	Die Unbesiegbaren	Էլիզաբեթ Լոհման
2001	Մոռացիր ինձ	Vergeef me	Չիկիտա
2001	Ընկերություն	De vriendschap	Սիլվիա
2001	Ֆրանսիական կարկանդակ	Sexy Boys	սեքսոլոգ
2002	Բանկ	Bank	կին
2007	Յուրաքանչյուրն իր կինոն ունի	To Each His Own Cinema	-
2010	Երկու արևոտ օր	Two Sunny Days	Անժելա
2010	Սվինգ երգող աղջիկները	Le ragazze dello swing	Եվա դե Լեուվ

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Internet Movie Database — 1990.
3. Sylvia Kristel (նիդերլ.)
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #133345769 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
5. Encyclopædia Britannica
6. filmportal.de — 2005.
7. http://www.nytimes.com/2012/10/19/arts/sylvia-kristel-60-dies-starred-in-emmanuelle.html

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիլվիա Կրիստել» հոդվածին։