Paraguay
pagilian idiay Abagatan nga Amerika From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Ti Paraguay (Espaniol: [paɾaˈɣwai]; Guarani: Paraguái [paɾaˈɣwaj]), opisial a ti Republika ti Paraguay (Espaniol: República del Paraguay, Guarani: Tetã Paraguái), ket ti napalikmutan ti daga a pagilian idiay sentral nga Abagatan nga Amerika, bineddengan daytoy babaen ti Arhentina iti abagatan ken abagatan a laud, ti Brasil iti daya ken ti amianan a daya, ken ti Bolivia iti amianan a laud. Ti Paraguay ket mabirukan kadagiti bangkag ti Karayan Paraguay, nga agayus babaen ti tengnga ti pagilian manipud iti amianan aginggana iti abagatan. Gapu ti sentral a lokasionna idiay Abagatan nga Amerika, daytoy ket sagpaminsan a tinawtawagan a kas Corazón de América ("Puso ti Amerika").[5]
Dagiti indihenio a Guaraní ket nagtataengdan idiay Paraguay para kadagiti saan a nabibiit ngem milenio sakbay a naparukma ti teritorio babaen dagiti Espaniol idi maika-16 a siglo. Dagiti nagtataeng nga Espaniol ken dagiti mision ti Hesuita ket nangipayammoda iti Kristianidad ken Espaniol a kultura iti rehion. Ti Paraguay ket adda idi iti patingga ti ruar iti imperio a kolonia ti Espania, nga addaan laeng kadagiti bassit nga urbano a sentro ken dagiti agtataeng. Kalpasan ti wayawaya manipud iti Espania idi 1811, ti Paraguay ket tinurayan idi babaen dagiti diktador a nangisayangkat kadagiti annuroten ti pannakaisinsina ken protektionista.
Kalpasan iti didigra a Gubat ti Paraguay (1864–1870), ti pagilian ket nakapukaw iti 60 aginggana iti 70 a porsiento iti populasionna babaen ti gubat ken sakit, ken agarup a 140,000 kuadrado kilometro (54,054 sq mi) iti teritoriona iti Arhentina ken Brasil. Babaen iti maika-20 a siglo, ti Paraguay ket nagtultuloy a nagib-ibtur kadagiti nagsasaruno nga autoritariano a gobierno, ken nagbanagan iti turay ni Alfredo Stroessner, a nangidaulo iti kapautan a diktadura ti militar iti Abagatan nga Amerika manipud idi 1954 aginggana idi 1989. Isu ket naparmek iti maysa a kudeta iti militar, ken dagiti nawaya nga adu partidona a panagbubutos ket immuna a naurnos ken natengngel idi 1993. Kalpasan ti maysa a tawen, timmipon ti Paraguay iti Arhentina, Brasil ken Uruguay a nagpundar iti Mercosur, ti rehional a panagtitinulngan iti ekonomia.
Manipud idi 2009, ti populasion ti Paraguay ket nakarkulo iti agarup a 6.5 a riwriw, kaaduan ket naikonsentrado iti rehion ti abagatan a daya ti pagilian. Ti kapitolio ken kadakkelan a siudad ket ti Asunción, a ti metropolitano a lugar ket pagtaengan dagiti gangani a pagkatlo a populasion ti Paraguay. No maigiddiat kadagiti kaaduan a pagilian ti Latin nga Amerika, ti indihenio a pagsasao ken kultura ti Paraguay, ti Guaraní, ket agtultuloy a kaaduan a makaimpluensia. Kadagiti tunggal maysa a senso, dagiti agtataeng ken kaaduanda a mangibaga kaniada a kas mestiso, ken mangipaltiing daytoy kadagiti tawen a pannakiasawa kadagiti nadumaduma a grupo ti etniko. Ti Guaraní ket mabigbig a kas maysa nga opisial a pagsasao ken kakuyogna ti Espaniol, ken dagitoy dua a pagsasao ket adu a naisasao iti pagilian.
Remove ads
Dagiti nota
Dagiti nagibasaran
Dagiti akinruar a silpo
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads