Sasao nga Alor–Pantar

Ti sasao nga Alor–Pantar ket ti pamilia ti nalawag nga agkakabagian a sasao a Papuano a naisasao kadagiti isla ti purpuro Alor iti asideg ti Timor idiay akin-abagatan nga Indonesia. Mabalin dagitoy nga as-asideg a kabkabagian ti saan a sasao nga Austronesio ti akinlaud a Timor, ngem saan pay a nalawag daytoy. Ti ad-adayo a pannakaikabagian iti sasao a Trans–Baro a Guinea ti peninsula Bomberai ket naisingasingen a naibatay iti pronominal nga ebidensia, ngem urayno masansan a nadakdakamat, daytoy ken saan pay a nasayaat a naipatakder.

Alor–Pantar
Heograpiko a pannakaiwarwaras	Isla Alor, Isla Pantar, Indonesia
Lingguistika a pannakaidasig	Trans–Baro a Guinea ? Laud a Trans–Baro a Guinea ? Laud a Bomberai – Timor–Alor–Pantar ? Alor–Pantar
Pannakabingbingay	Alor nadumaduma a pagsasao ti Pantar mabalin a Bunak
Glottolog	alor1249
Dagiti pagsasao ti Pantar (kanigid) ken Alor (kanawan). Dagiti puraw nga enclave iti asideg ti Blagar, Retta ken Tereweng. Ti "Akinlaud a Pantar" ket Lamma. Ti Kafoa (Jafoo) ket ti nangisit a lugar iti pagbaetan ti Kelon (Klon) ken Abui. Nairaman ti Kabola iti Adang. Ti Alores ket maysa a pagsasao nga Austronesio.

Dagiti pagsasao

Ti pamilia ket kombensional a nabingbingay kadagiti dua a sangas, a naipatengnga kadagiti isla ti Alor ken Pantar.

• Sanga nga Alor: Kamang (Woisika), Abui, Adang–Kabola, Kafoa (Jafoo), Kui, Kelon
• Sanga a Pantar: Blagar, Tewa, Lamma, Nedebang, Retta

Ti Tereweng ket sagpaminsan a naikedkeddeng a sabali a pagsaao manipud iti Blagar, ken ti Hamap ket sagpaminsan a sabali manipud iti Adang. Ti Abui, Kamang, ken ti Kabola ket mabalinda pay a saan a dagiti unitario a pagsasao.

Ti maika-15 nga edision ti Ethnologue ket inramanna ti Makasae a kas ti maikatlo a sanga, ngem ammo itan a daytoy ket imbes ket a kabagian ti Oirata–Fataluku.

Holton, et al. (2012)

Insingasing ti Holton, et al. (2012) ti sumaganad a pannakaidasig iti subgrupo para iti sasao nga Alor–Pantar, a dagiti agmaymaysa a pagsasao ket namarkaan iti italiko.^[1]

• Proto-Alor–Pantar
  • Teiwa
  • Nedebang
  • Kaera
  • Akinlaud a Pantar (Mauta, Tubbe, Lamma)
  • Alor (panagtitipon ti *k, *q)
    • Kui
    • Abui
    • Kamang
    • ?Kafoa (Jafoo)
    • Laud nga Alor (*s > /h/)
      • Klon
      • Straits (*k > Ø, *g > /ʔ/)
        • Blagar–Retta
        • Adang
    • Daya nga Alor (*b > /p/, *s > /t/)
      • Sawila (cf. Sasao a Tanglapui)
      • Wersing (Kolana)

Ti "Proto-Alor–Pantar" ket mabalin a kapada ti Proto-Timor–Alor–Pantar, gapu ta dagiti pagsasao iti ruar ti sanga nga Alor ket kasla saan a mangporma iti umisu a nodo a daytoy ket mangsupadi iti sasao nga Oirata–Makasai ti Daya a Timor ken Pagsasao a Bunak iti pagbeddengan ti Timor. Nupay kasta, adayo ti panagkabagian. Ni Ross (2005) ket mangsingasing ti kaadda ti grupo a "Laud a Timor" a mangikaykaysa ti Alor–Pantar iti Bunak. Nangikonstrukto manen kadagiti pangsandi a kas:

Dagiti pangsandi ti Laud a Timor

	sg	pl
1ex	*na	*ni
1in		*pi
2	*[y]a	*i
3	*ga	*gi

Ti 3pl *gi ket saan a napasingkedan manipud iti Bunak, ken ti inklusibo ket ti laengi.

Dokumentasion ti pagsasao

Dagiti ganetget ti dokumentasion ti pagsasao idi nasapa a maika-21 a siglo ket nakapataud ti sakup dagiti naipablaak a material ti dokumentasion.

• Dagiti deskripsion ti gramatika
  • A Grammar of Adang (Haan 2001)^[2]
  • A Grammar of Abui (Kratochvíl 2007)^[3]
  • A Grammar of Klon (Baird 2008)^[4]
  • A Grammar of Teiwa (Klamer 2010)^[5]
• Dictionaries
  • Kamus Pengantar Bahasa Abui (Kratochvíl & Delpada 2008)^[6]
  • Kamus Pengantar Bahasa Pantar Barat (Holton & Lamma Koly 2008)^[7]

Dagiti akinruar a silpo

• Sasao nga Alor ken Pantar: Dagiti Taudan ken dagiti Teoretikal nga Impakto Naiyarkibo 2009-07-21 iti Wayback Machine
• Sasao nga Alor–Pantar: dagiti taudan ken dagiti teoretikal nga impaktoo – Uninibersidad ti Leiden
• Lingguistika a panagduduma iti Akindaya nga Indonesia: ti Projekto nga Alor ken Pantar – Unibersidad ti Leiden
• Ti Sasao nga Alor Pantar. Inurnos babaen ni Marian Klamer. Berlin:Language Science Press. 485pp. Free download.